Тапсырмалар 1) «Сүйінбай ақынның айтыскерлік қабілетінің сыры неде? 2) Бұл айтыс тарихта қандай ерекшелігімен құнды? 3) Сүйінбай ақынныңҚатағанды жеңуіне қандай себептерді айта алар едің? 4) Сүйінбай- достық дәнекері дегенді қалай түсінесіңдер? 5) Екі ел арасындағы достық дәнекерді қалай түсіндірер едің? 6) Қатаған кім еді?
Абай Құнанбаев - ұлы ақын, қазақ халқының мақтанышы - Семей облысында, көгілдір Шыңғыс тауларының арасында дүниеге келген. Абай есімін оған бала кезінен «ойлы», «ақылды» деген мағынадағы анасы берген. Абай көп оқыды және зерттеді, халық ертегілері мен өлеңдерін тыңдады, шығыс тілдерін білді, шетелдік мәдениетке қызығушылық танытты.
Ол талантты композитор болды. Ол өлеңдеріне 20-ға жуық әуендер жасады.
Абай поэзияны ерте жаза бастады, бірақ ұзақ уақыт бойы оның атымен шығармалар жарияламады. Абай көзі тірісінде бірде-бір кітап баспағанымен, бүкіл дала оның есімін біліп, әндерін шырқады.
Маған оның «Жаз» өлеңі ұнайды. Ол жазғы дала өмірін суреттейді. Мұнда табиғат өздігінен өмір сүрмейді, бірақ адаммен және оның өмірімен тығыз байланысты. Құлындардың қалай әбігерге түсіп жатқанын, жас әйелдер киіз үйді қалай ептілікпен тігіп жатқанын, қаздар мен үйректердің қалай ұшатынын, қарттардың шатырдың көлеңкесінде шай ішіп, бір-бірімен әңгіме-дүкен құрғанын көруге болады. Жайлаудың сипаттамасы өте әдемі.
Осы өлеңді оқығаннан кейін мен өзім жайлауда болып, таза ауамен тыныстағым, түтіннің иісі шыққан хош иісті шай ішкім келді. Өзіңізді ең бақытты адам ретінде сезінесіз.
Сөз құрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстар тобынан жасалған фонетикалық бөлшек буындеп аталады.Дауысты дыбыстар буын құрауға негіз болады.Дауыссыз дыбыстар буын құрай алмайды. Сөздің құрамында қанша дауысты дыбыс болса, соншабуын болады. Мысалы, қарлығаштардың деген сөзде бес дауысты дыбыс бар, яғни сөз бес буыннан құралған.Қазақ тілінде буынның үш түрі бар: 1) ашық буын; 2) тұйық буын; 3) бітеу буын.Бір дауысты дыбыстан құралған және дауыссыз дыбыстан басталып, дауысты дыбысқа аяқталған буын ашық буын деп аталады. Мысалы, а-на, ба-ла, да-ла, бе-ре-ке, ә-ке, ша-ға-ла, же-ті, та-ға, т.б.Бір ғана дауысты дыбыстан құралған буын жалаң ашық буын деп аталады. Мысалы, ә-же, ұ-лы, ү-кі, а-та, т.б.Тұйық буын дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа аяқталады. Мысалы, айт, өр, ант, ән, ұлт, аң, ұрт, үй, арс, ел, өрт, т.б.Дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталған, яғни ортасы дауысты дыбысекі шеті дауыссыз дыбыс болып келген буынбітеу буын деп аталады. Мысалы, Бұлт, жер, қант, той, құрт, тау, жұрт, жез, төрт, дос, серт, гүл, мұрт, қол, бырт-бырт, сарт-сұрт, жарқ-жұрқ, сөз, көз, май, дөң, дүлдүл, мазмұн, жолдастық, т.б.
Эссе
Абай Құнанбаев
Абай Құнанбаев - ұлы ақын, қазақ халқының мақтанышы - Семей облысында, көгілдір Шыңғыс тауларының арасында дүниеге келген. Абай есімін оған бала кезінен «ойлы», «ақылды» деген мағынадағы анасы берген. Абай көп оқыды және зерттеді, халық ертегілері мен өлеңдерін тыңдады, шығыс тілдерін білді, шетелдік мәдениетке қызығушылық танытты.
Ол талантты композитор болды. Ол өлеңдеріне 20-ға жуық әуендер жасады.
Абай поэзияны ерте жаза бастады, бірақ ұзақ уақыт бойы оның атымен шығармалар жарияламады. Абай көзі тірісінде бірде-бір кітап баспағанымен, бүкіл дала оның есімін біліп, әндерін шырқады.
Маған оның «Жаз» өлеңі ұнайды. Ол жазғы дала өмірін суреттейді. Мұнда табиғат өздігінен өмір сүрмейді, бірақ адаммен және оның өмірімен тығыз байланысты. Құлындардың қалай әбігерге түсіп жатқанын, жас әйелдер киіз үйді қалай ептілікпен тігіп жатқанын, қаздар мен үйректердің қалай ұшатынын, қарттардың шатырдың көлеңкесінде шай ішіп, бір-бірімен әңгіме-дүкен құрғанын көруге болады. Жайлаудың сипаттамасы өте әдемі.
Осы өлеңді оқығаннан кейін мен өзім жайлауда болып, таза ауамен тыныстағым, түтіннің иісі шыққан хош иісті шай ішкім келді. Өзіңізді ең бақытты адам ретінде сезінесіз.
Объяснение:Джоспар қазірдің өзінде