тапсырма. Тест сұрақтарына жауап бер. (әр 2 дұрыс жауап - ) 1. Қай етіс түрі іс - қимылдың өздігінен орындалған білдіреді. A) Ортақ B) Өздік C) Өзгелік D) Ырықсыз E) Ешбірі 2. Өзгелік етістіктің жұрнағын табыңыз. A) -Ын,-ін,-н. B) -Ыл,-іл,-л. C) -Ыс,-іс,-с. D) -Дыр,-гіз,-т. E) -Ған,-ген,-кен. 3. Іс-әрекеттің қимыл иесіне тікелей қатыстылығын анықтайтын етіс түрі қайсы. A) Ырықсыз етіс B) Өзгелік етіс C) Ешбірі D) Ортақ етіс E) Өздік етіс 4. Өзгелік етісті табыңыз A) Айтып, қалған B) Жинас, сөйлесті C) Жаздыр, үйрет D) Таран, мақтан E) Оқыр, болар 5. Ортақ етісті табыныз A) Жастар ойласты B) Тас қаланды C) Әкесінен қаймықты D) Тектілігін танытты E) Ойланбаған кісіде ақыл болмас 6. Өздік етісті табыңыз. A) Еден жуылды B) Досымен сырласты C) Сурет ілінді D) Тастан сарай салғызды E) Асыл өзі киінді 7. Көсемше жұрнақтарын табыңыз. A) -Ған,-ген,-қан,-кен B) -А,-ып,-ғалы,-й C) -Атын,-етін,-р D) -Е,-іп,-ар,-ер E) -С,-атын,-гелі,-п 8. Қай қосымша жіктелмейді A) -Атын B) -Ғалы C) -Ған D) -Ар E) -Мақ 9. Есімшенің тәуелденген түрін көрсетіңіз. A) Аяқта, ұқ B) Бұзар, шабар C) Егер, ендеше D) Көргенің, айтарым E) Жазым, басылым 10. Ырықсыз етісті табыңыз A) Жуынды B) Сөйленді C) Қырынды D) Жылынды E) Киілді 11. Бірыңғай етіс жұрнақтарын табыңыз. A) -Ар, -ып,-ыр B) -Т,-с,-л C) -А,-е,-й D) -Ғыз,-ған,ғалы E) -Р,-с,-п 12. Ортақ етістен жасалған есім сөзді табыңыз. A) Ол онымен қатты тартысты B) Мен ол айтысты көрген жоқпын C) Оның жағы қарысты D) Мен оған көмектестім E) Ол асығыс жетіп келді

1.Білімділік:сауатты жазу дағдыларын қалыптастыру; қаратпа сөз туралы түсініктерін қалыптастыру;
2.Дамытушылық:сөйлемдерді сауатты жаза білу қабілеттерін дамыту; сөйлем мүшелерін ажырата білу қабілеттерін дамыту;
3.Тәрбиелік:ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу;
Сабақ түрі :жаңа сабақ
Көрнекіліктер:кесте;, суреттер, қималы карточкалар., сызбалар.
Әдіс-тәсілдер:жұптық, топтық, өзіндік
Сабақ барысы
1.Оқыту үрдісінің маңыздылығы: Сабаққа дайындықтарын тексеруҮй тапсырмасын тексеру.
2.Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру:
Дәптермен жұмыс
Каллиографиялық минут: әріп элеметтерін жазу.
Балам-ау, күні бойы қайда жүрсің? Бері жүр, Аян ,мына жақта жидек бар.
Айдын, кітапты берші.
-Сөйлемдерді тақтаға жазу, назар аудару ,тыныс белгілерін қою.
Осы сөйлемдердің ұқсастығы неде? Қандай ерекшеліктері бар?
1 жаттығу оқу, талдау.
2жаттығудағы сөйлемдерді салыстыр:
Арайлым, сен кітапханаға бардың ба?- Арайлым кітапханаға барды.
Тілде біреудің назарын аудару үшін қолданылатын сөздерді қаратпа сөз дейді. Қаратпа сөз үтір арқылы ажыратылады.
Суреттер бойынша қаратпа сөзі бар сөйлемдер ойла, тыныс белгілерін қой.

Қаратпа сөз сөйлем мүшесі бола алмайды, оған сұрақ қойылмайды. Қаратпа сөзді бастауыштан ажырата білу керек.
Сергіту сәті:
3.Жаңа білімді бекіту:
Ата, туған өлкем сөздерді бірде қаратпа сөз, екінші жағдайда бастауыш болатындай сөйлем құрап жаз.
Ата, үйге қайтайық.- Ата ауылға келді.
Туған өлкем, неткен сұлу едің.- Менің туған өлкем тамаша!
13 жаттығу өлеңді оқы. Өлең мазмұнына сәйкес келетін қаратпа сөзі бар сөйлем сызбасын тап.
Балақай
-Бүлдірген тереміз, балақай.
-Алақай!
-Ат жарыс көреміз, балақай.
-Алақай!
-Айғаұшып барамыз, балақай.
-Кел ,ағаш жарамыз, балақай.

Дүниедегі ең ұлы сезімдердің бірі – достық. Әр адам дүниеге келгеннен кейін, ес білгеннен-ақ жан дүниесіндегі сырын, мұң-шерін тарқатып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін дос іздейді. Қандай да бір қиындыққа тап болсаң, оны досыңмен бөлісіп, досыңның  ақылын тыңдап, шешім таба аласың. Менің ойымша, басқаға жақсы да адал дос болу үшін, ең алдымен, түсінік, адамды тыңдай білу, ақыл бере білу қабілеті жоғары болуы тиіс. Достық адамдардың ең алдымен бір-біріне сенуінен басталады. Ол артқан сайын, достық та қатая түседі. Ал бір-біріне сенімі жоқ, дегенмен өздерін  дос санайтындар да бар, ол жалған достық – бірде бар, бірде жоқ.

«Достық» туралы  нақты ой айтқан философ А.Шопенгауэр өзінің  «Өмірлік данышпандықтың афоризмдері» деген  еңбегінде: «Нағыз шынайы достық адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасын қажет етеді. Бұл дегеніміз – досыңыздың қайғысы мен қуанышына ортақтаса білу  деген сөз.  Осының бәрі адамның табиғи өзімшілдік, өркөкіректік қасиеттерін жояды» деген. Күнделікті өмірде көңіліңе шапа­ғат сәулесін шашып, сенің төрт құбы­лаң­ды тең ететін айналаңдағы доста­рың­ның басы бұзылмағаны қандай жақсы.

Парсы жазушысы Кабустың әйгілі «Қабуснама» кітабында былай делінген екен: «Ей, перзентім! Мынаны білгейсің: адамға тірісінде доссыз болмайды. Адамның доссыз болғанынан ағайынсыз болғаны жақсы. Бір данышпаннан: «Дос пен ағайынның қайсысы жақсы?» – деп сұрапты. Данышпан «Дос жақсы»,- депті. Сол үшін достарыңның ісі жайында ойла, оларға сәлем-сауқат жіберіп тұр және қамқор бол. Себебі, әркім өз досын жадында тұтпаса, достары да оны есінде сақтамайды, ақырында ол доссыз қалатын болады». Және халықта «Алтын берген – дос емес, ақыл берген – дос» деген мақал бар. Достық – бұл өмірдегі еш нәрсемен бағаланбайтын құндылық.

Дос табу оңай, ал оны сақтау  қиын. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік ететін тірек саналады. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады және жер бетінде өзін жалғыз сезінбейді. Күнделікті өмірде көңіліңе шапа­ғат сәулесін шашып, сенің төрт құбы­лаң­ды тең ететін айналаңдағы доста­рың­ның басы бұзылмағаны қандай жақсы.  

Объяснение: