Ұстазымыздың көмегімен Қазтуғанның «Қарғабойлы Қазтуған» атануының себебін іздестірейік.
Жазылым тапсырмалары
1. Қазтуған жыраудың «Қайран да менің Еділім!» толғауын (Б.Тілеухановтың орын-
дауында) тыңдап, «Мен – Қарғабойлы Қазтуған» атты тақырыпта шағын мінездеме-
шығарма жазайық.
2. Жыраулардың қазақ тарихындағы орны қандай? Жырдың мазмұнына сүйеніп әдеби
эссе жазайық.
3. «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы» жыры негізінде жұбымызбен бірлесіп, «Қазтуған
жырау» және «Оқырман» кейпіне ене отырып, үлгіге сәйкес сұхбат жасайық. Үлгі:
Оқырман: - Сіздің жырыңызда кездесетін «Ноғайлы-қазақ жұртымның...» деген
жолдардағы ноғайлы деген кімдер?
Қазтуған жырау: - Бұл уақытта қазақ пен ноғай халқының тамыры бір болғаны бел-
гілі. Сондықтан олардың кескін-келбеті мен мінез-құлқы да, әдет-ғұрпы
мен тұрмысы да, ішкен асы мен киген киімі де, сөзі де мксас болған.
Шоқан Уәлиханов ноғай мен қазақты туысқан халықтар деп аттаған.
34
1. Ғылыми стиль (научный стиль)
Ғылыми еңбектерде, ғылыми баяндамаларда, лекцияларда қолданылады.(применяется в научных трудах,лекциях)
Заттар мен құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру. (дать общие понятия вещей и явлений) Дәлелді, зерттелген тура мағынада алу. (доказан, исследован, смысл понятен)
Ғылыми термин-дерді қолдану, хабарлы сөйлемде қолданылады.
(использование научных терми-нов, повествова-тельных предлож)
2. Ресми іс- қағаздар стилі (официально-деловой стиль)
3. Публицистика- лық стиль (публицистический стиль)
Іс-қағаздар-да, нұсқау хаттар мен кеңсе құжат -тарында қолданылады(использ. в деловых бумагах, инструктив-ных письмах, документах) Газет-журналда, жиналыстарда, бұқаралық ақпараттық құралдарда қолданылады. (применяется в газетах-журналах, собраниях, СМИ)
Хабарлау, анық мәлімет беру. (объявлять, давать конкретную информац.) Көпшілікке әсер ету, құбылыстардың, оқиғаның мәнін ашу, оларға көпшіліктің назарын аудару. (влиять на общественность, привлекать их внимание к явлениям, событиям) Ресми, анық, дәл. (официаль-ность, точность)Шақыру, үндеу, нақтылық. (призывать, точность)
Кітаби, ресми сөздер мен тіркестер, хабарлы сөйлемдер, терминдер.(книжные и официаль-ные слова и сочетания, повествова-тельные предложения, термины)
4. Көркем әдебиет стилі(стиль худож. литературы)
Көркем шығармаларда қолданылады.(применяется в художествен- ной литературе)Құбылыстар мен заттарды суреттеу, бейнелеу. (описание явлений и событий)Образды, эмоционалды, экспресивті.(Образное, эмоциональное,экспрессивное)
Ауыспалы мағына, көркемдік тәсілдерін, суреттеме құралдарын пайдалану /теңеу,мета-фора,эпитет, метонимия синекдоха т.б./(использование переносных значений, худо-жественных методов, /сравнение-метафора т.д/
5. Ауызекі сөйлеу стилі(разговор- ный стиль)
Адамдармен еркін әңгіме кезінде қолданылады (применяется при общении) Қатынас жасау.(для общения)
Сөздер мен сөз тіркес-терін еркін қолдану. (свободное использова-ние слов и сочетаний)Қарапайым сөздерді еркін қолдану, сұраулы, лепті сөйлемдерді жиі қолдану, диалогқа құрылу.(свободное использова-ние слов, частое использова-ние вопросит. восклицат. предложен.построение диалога)
1. Ғылыми стиль (научный стиль)
Ғылыми еңбектерде, ғылыми баяндамаларда, лекцияларда қолданылады.(применяется в научных трудах,лекциях)
Заттар мен құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру. (дать общие понятия вещей и явлений) Дәлелді, зерттелген тура мағынада алу. (доказан, исследован, смысл понятен)
Ғылыми термин-дерді қолдану, хабарлы сөйлемде қолданылады.
(использование научных терми-нов, повествова-тельных предлож)
2. Ресми іс- қағаздар стилі (официально-деловой стиль)
3. Публицистика- лық стиль (публицистический стиль)
Іс-қағаздар-да, нұсқау хаттар мен кеңсе құжат -тарында қолданылады(использ. в деловых бумагах, инструктив-ных письмах, документах) Газет-журналда, жиналыстарда, бұқаралық ақпараттық құралдарда қолданылады. (применяется в газетах-журналах, собраниях, СМИ)
Хабарлау, анық мәлімет беру. (объявлять, давать конкретную информац.) Көпшілікке әсер ету, құбылыстардың, оқиғаның мәнін ашу, оларға көпшіліктің назарын аудару. (влиять на общественность, привлекать их внимание к явлениям, событиям) Ресми, анық, дәл. (официаль-ность, точность)Шақыру, үндеу, нақтылық. (призывать, точность)
Кітаби, ресми сөздер мен тіркестер, хабарлы сөйлемдер, терминдер.(книжные и официаль-ные слова и сочетания, повествова-тельные предложения, термины)
4. Көркем әдебиет стилі(стиль худож. литературы)
Көркем шығармаларда қолданылады.(применяется в художествен- ной литературе)Құбылыстар мен заттарды суреттеу, бейнелеу. (описание явлений и событий)Образды, эмоционалды, экспресивті.(Образное, эмоциональное,экспрессивное)
Ауыспалы мағына, көркемдік тәсілдерін, суреттеме құралдарын пайдалану /теңеу,мета-фора,эпитет, метонимия синекдоха т.б./(использование переносных значений, худо-жественных методов, /сравнение-метафора т.д/
5. Ауызекі сөйлеу стилі(разговор- ный стиль)
Адамдармен еркін әңгіме кезінде қолданылады (применяется при общении) Қатынас жасау.(для общения)
Сөздер мен сөз тіркес-терін еркін қолдану. (свободное использова-ние слов и сочетаний)Қарапайым сөздерді еркін қолдану, сұраулы, лепті сөйлемдерді жиі қолдану, диалогқа құрылу.(свободное использова-ние слов, частое использова-ние вопросит. восклицат. предложен.построение диалога)
1. Станок қақпақтың жағын сізге қарап тұратындай етіп орнатыңыз.
2. Суретте көрсетілгендей, бұраусыз 3 резеңкені бастаңыз.
3. Резеңкені қастың диагоналі бойынша, содан кейін ортасында бір, сол және оң жақ жиегінен екі жұп санаңыз.
4. Мұрын ретінде қызғылт сары резеңке киіңіз.
5. Басы мен иығын диагональ бойынша резеңке кигізіңіз.
6. Ортасында 4 жұп ақ резеңке киіңіз, бұл үкі болады.
7. Екі жағынан үш жұп киіңіз.
8. 2 аяқтарын қызғылт резеңке етіп жасап, машинаға апарыңыз.
9. Соңғы баған үшін үш айналымға резеңке іліңіз.
10. Қара резеңкеден көзді жасаңыз, 4 айналымда сырғытыңыз.
11. Үшбұрыш пен қара резеңкені бұраңыз.
12. Фигураны осындай жолмен өріңіз: төменгі резеңкені басып, алға апарыңыз, осылайша оң, сол және Орталық денені жасаңыз, содан кейін басыңызды өріңіз.
13. Жоғарғы жағында ілмекті жасаңыз және қақпақты алыңыз