Соч по Казахскому языку ,.Қазақ тілінен тоқсан бойынша жиынтық бағалау (ТЖБ №1) Орындау уақыты – 40 минут
Тыңдалым
1 тапсырма Өлеңді тыңдап, тапсырмаларды орында
Қымбат маған ана тілім, бал тілім,
Қымбат маған дана тілім, ар тілім.
Ақ сүтімен бірге сіңген бойыма,
Ана тілім ардақ тұтар алтыным.
Ана тілін жырлап өткен талайлар,
Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.
Қасиетті менің ана тілімде,
Өшпес мәңгі алаулаған арай бар.
Өлең-жырмен арайланса, тау күліп,
Ардақтымды жырлап өтем ән қылып.
Мағжан, Қасым, Мұқағали жырларын,
Жалғастырып жаза берем мәңгілік.
Ұлы тұлғаны танып, бос жолға жаз
Дұрыс жауаптарын белгіле
1. Лирикалық өлеңнің тақырыбын анықта
A. табиғат туралы
B. махаббат туралы
C. тіл туралы
D. көңіл-күй туралы
2 . Өлеңнің негізгі идеясын тап
A. ұлы адамдарға еліктеу
B. ана тілді ардақ тұту
C. өлең жазуды жалғастыру
D. ақындардың өлеңдерін оқу
3. Өлең бойынша сөйлемді тиісті сөзбен аяқта
«Ана тілім ардақ тұтар »
A. байлығым
B. бақытым
C. асылым
D. алтыным
Оқылым
2 тапсырма Мәтінді оқып, тапсырмаларды орында
Ауа райын зерттеу адамның тұрмыс- шаруашылық әрекеті үшін қажет. Ауа райы болжамынсыз ұшақтар аспанға көтерілмейді.
Қазақстан аумағы солтүстік жарты шардың қоңыржай климаттық белдеуінде орналасқан. Қазақстанның климаты қоңыржай – шұғыл континентті, яғни жазы өте ыстық, қысы өте суық.
Еліміздің климатын қалыптастырушы негізгі үш фактор бар, оларға жердің төсеніш беті, күн радиациясы, атмосфераның алмасуы жатады.
Республика аумағына ауа массаларының үш түрі әсерін тигізеді, олар арктикалық, қоңыржай, тропиктік. Арктикалық ауа массалары – Солтүстік Мұзды мұхиттан, қоңыржай ауа массасы – Атлант мұхитынан, тропиктік ауа массалары – Орта Азиядан келеді.
Қазақстандағы ең суық ай – қаңтар. Еліміздің ең суық жері - Атбасар өңірі, ол жерде кейде температура -57°C-ға дейін төмендеген. Қазақстандағы ең жылы ай – шілде. Ең жоғарғы температура оңтүстікте 47° C-тан аспайды.
Бүгінгі күні ауа райын ғарыштан бақылауға болады, өйткені тек адамның қолынан келмейді. Ауа райы - жеріміздің алып күшінің бірі.
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап бер
1.Мәтінде қандай мәселе көтеріледі? 2 себеп жаз
2. Мәтіннен жалқы есімдерді анықта
Жазылым
3 тапсырма Сөйлемдерді тиісті мәліметтермен толтырып, презентация жаса
1. Қазақстанның климаты
2. Еліміздің климатын қалыптастырушы факторлар , ,
3.Ауа массаларының үш түрі , ,
4.Қазақстандағы ең суық ай – , ең жылы ай -
Мен бала күнімде естуші едім, біздің қазақ сартты көрсе, күлуші еді "енеңді ұрайын, кең қолтық, шүлдіреген тәжік, Арқадан үй төбесіне саламын деп, қамыс артқан, бұтадан қорыққан, көз көргенде "әке-үке" десіп, шығып кетсе, қызын боқтасқан, "сарт-сұрт деген осы" деп. Ноғайды көрсе, оны да боқтап күлуші еді: "түйеден қорыққан ноғай, атқа мінсе – шаршап, жаяу жүрсе – демін алады, ноғай дегенше, ноқай десеңші, түкке ыңғайы келмейді, солдат ноғай, қашқын ноғай, башалшік ноғай" деп. Орысқа да күлуші еді: "ауылды көрсе шапқан, жаман сасыр бас орыс" деп.
Адамдар қазіргі кезде көптеген кәсіптермен айналысып жүр. Кейбір адамдар отбасы үшін жағымсыз кәсіптерге де жол басты. Ал кейбіреулері жағымды кәсіптермең айналысып,айлық алып,қуанып та жүр. Бірақ өмірде бәрі басқаша!
Ал қазіргі кезде,менің ойымша, елге де,өзіне де жағымды кәсіппен айналысқан жөн деп ойлаймын.Мысалы: мұғалім. Бұл кәсіп балаларға да,өзіне де пайда әкеледі. Және дәрігер. Ал бұл кәсіппен біз адамдардың өмірін сақтап қалуға да болады. Міне,осындай кәсіптермен айналысқан жөн деп ойлаймын!
Объяснение: