Оқылым
6-тапсырма. Мәтінді оқы. Негізгі және қосымша ақпарат
тарды анықта.
Қазақта «аспанмен еркін тілдесіп», сол арқылы адамның
өмірін болжайтын, табиғат күйінің құбылысын алдын ала тани.
тын адамды «жұлдызшы» деп атаған. Біздің қазақ халқы табиғат
тылсымына терең үңілді. Кез келген құбылысты назардан тыс
қалдырған жоқ. Тіпті құстардың төмен-жоғары ұшқанына
қарап-ақ, күні ертең қандай ауа райы болатынын болжап білді.
Түнде жолға шыққан адам Темірқазықты бетке алып жүретін
Сол арқылы баратын жеріне адаспай жетті. Оған Жетіқарақшы.
Шолпан жұлдыздарының қозғалысы да күнделікті тіршілікті
өз пайдасына қарай ыңғайлауға жарайтын. Қысқасы, қазақтың
аспан әлемін зерттеуінің өзінде көптеген құпия бар.
Жұлдызшылық тек қазаққа ғана емес, жалпы адамзат ба-
ласына бұрыннан-ақ таныс болған. Олар ежелгі дәуір мен V-X
ғасырларда аспан денелерінің қозғалысын бақылап, ол жайында
өз тұжырымын жасаған.
Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845—1904) ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.Біз үшін Абай Құнанбайұлы қазақ әдебиеті поэзиясының қанатын кеңге жайып, жаңа деңгейге көтерілуіне орасан зор үлес қосқан шоқтығы биік, дара да, дана тұлға болып қала бермек. Абай қазақ поэзиясында жас ұрпаққа терең ойға толы сан алуан өлеңдер үлгісін қалдырғаны белгілі
Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем — синтаксистік компоненттеріндегі баяндалған оқиға-әрекеттер бір-біріне қарама- қарсы қойылатын құрмалас сөйлем. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдегі қарсылықты мағына екі түрлі кұбылысты, іс-әрекетті, көріністі салыстыра баяндауға негізделеді. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің бір компонентінің баяндауышы болымды, енді бір компонентінің баяндауышы болымсыз тұлғада беріліп, қарама-қайшы мән туғызады. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдер жасалу жолына бірнеше түрге бөлінеді: