1.Шешендік сөздер – қоғам өміріне, табиғат құбылыстарына байланысты терең ой, бейнелі шебер тілмен айтылған халық шығармасы, тапқырлық сөздер мен Тұжырымдар;
2.Жанр мазмұнына қарай шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау болып үш салаға бөлінеді. ойшылдарының 3.Майқы би, Аяз би, Жиренше шешен, шешен, билердің Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би
Шешендік өнер 5 кезеңге бөлінеді:
4) 1кезен.Майқы би мен Аяз биден басталады.12-13 ғасыр.
2кезен. Асан Қайғы мен Жиреншенің кезеңі.14-16 ғасыр.
Осы екі дәуірдің шешендерін «Ел құрасқан шешендер» деп атайды.
3кезен.17-18 ғасыр «Ел қорғасқан шешендер» Төле би, Әйтеке, Қазыбек бидің уақытын атайды.
4кезен.18 ғасыр Хан сұлтандарға қарсы шешен Байдалы, Әз Жәнібек, Тіленші би, Шалқар би, Тарақты Тұяқ.
5кезен.19 ғасыр би, болыстарға қарсы шешен Махамбет, Бала би, Тұрысбол, Сырым батыр шешендіктері.
5)Қазақ шешендік өнерінің тарихы тым әріге кетсе де оны теориялық тұрғыдан толық зерттеу А.Байтұрсынұлынан басталады. Кезінде Ш.Уәлиханов, С.Сейфуллин, М.Әуезовтер шешендік сөздерді жинастырып, билер сөзінің тәрбиелік мәнін, философиялық сипатын, билердің қоғамдағы орнын түсіндіріп берді. Кейін Ә.Мәметова, Б.Адамбаев билер шешендігін арнайы тақырып етіп алып, кандидаттық диссертациясын қорғады.
1.Шешендік сөздер – қоғам өміріне, табиғат құбылыстарына байланысты терең ой, бейнелі шебер тілмен айтылған халық шығармасы, тапқырлық сөздер мен Тұжырымдар;
2.Жанр мазмұнына қарай шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау болып үш салаға бөлінеді. ойшылдарының 3.Майқы би, Аяз би, Жиренше шешен, шешен, билердің Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би
Шешендік өнер 5 кезеңге бөлінеді:
4) 1кезен.Майқы би мен Аяз биден басталады.12-13 ғасыр.
2кезен. Асан Қайғы мен Жиреншенің кезеңі.14-16 ғасыр.
Осы екі дәуірдің шешендерін «Ел құрасқан шешендер» деп атайды.
3кезен.17-18 ғасыр «Ел қорғасқан шешендер» Төле би, Әйтеке, Қазыбек бидің уақытын атайды.
4кезен.18 ғасыр Хан сұлтандарға қарсы шешен Байдалы, Әз Жәнібек, Тіленші би, Шалқар би, Тарақты Тұяқ.
5кезен.19 ғасыр би, болыстарға қарсы шешен Махамбет, Бала би, Тұрысбол, Сырым батыр шешендіктері.
5)Қазақ шешендік өнерінің тарихы тым әріге кетсе де оны теориялық тұрғыдан толық зерттеу А.Байтұрсынұлынан басталады. Кезінде Ш.Уәлиханов, С.Сейфуллин, М.Әуезовтер шешендік сөздерді жинастырып, билер сөзінің тәрбиелік мәнін, философиялық сипатын, билердің қоғамдағы орнын түсіндіріп берді. Кейін Ә.Мәметова, Б.Адамбаев билер шешендігін арнайы тақырып етіп алып, кандидаттық диссертациясын қорғады.
атаның нақыл сөздерінен әртүрлі типтегі кейіпкерлерді іздестіріңдер.
• Берілген тірек сөздерге ие Қорқыттың нақыл сөздерін айтыңдар: бозторғай,
адам, қылыш, бөкен, ана, жомарт, қобыз, чл, шөп.
• «Күлді қаншама үйгенмен, төбе болмас», «Қара есектің басына жүген таққан-
мен, тұлпар болмас» деген нақыл сөздердің мәнін ашып, қорытынды ой айтыңдар.
• Қорқыттың нақыл сөздерін жаттап алыңдар. Жұптарыңмен бірге «Даналардан
шыққан нақыл сөз» тақырыбында пікірлесіңдер. Ой бөлісу барысында Қорқыт атаның
нақыл сөздерін қолданыңдар.
коркыт ата туылмай турганда аспан куркуреп катты дауыл сокты коркыт ата туылганда букили жаксы болды
о.ж