-Жақында наурыз мерекесі болады.Сен ол мереке жайлы білесің бе?
-Жоқ. Маған Наурыз жайлы айтып берші.
-Наурыз қазақ халқының ұлттық мейрамы. Оны Ұлыстың Ұлы күні деп те атайды. Туыс-ағайын бір-бірін қонаққа шақырады, ақсақалдар батасын беріп наурыз-көжеден бәрі ауыз тиеді. Сен наурыз-къженің дәмін татып көрдің бе?
-Жоқ. Ол қалай дайындалады?
-Наурызда әрбір қазақ үйінде наурыз-көже дайындалады.
Оған жеті түрлі бидай түрін, сүрленген ет,су,тұз қосады.Ммм, шіркін тіл үйіретін дәмі естен кетпейді!
-Дәмі керемет шығар, менің Наурыз мейрамын енді күні-түні күтетін болдым.
-Сен әлі бәрін естімедің ғой! Бұл күні тойдың көкесін көрерсің! Палуандар күресі, көкпар,асық ату деген қазақтың ұлттық ойындары өткізіледі. Қазақ халқы ерте заманнан келген Наурызда ағаш отырғызу дәстүрін де ұмытқан жоқ.
-Мәссаған! Қандай тамаша! Мен осы жылы Наурызды өткізіп алмаспын!
-Ендеше мен сені біздің үйге Наурызды қарсы алуға шақырамын!
3-
-тапсырма. Мәтінді түсініп оқы. Қою қаріппен берілген сөздердің
мағынасын анықта. Мәтінде қандай мәселе көтерілгенін айтып, стихи
анықта.
Қазақстан — мұнайлы мемлекет. Мұнай қоры еліміздің батыс бөлігіне
орналасқан. Жыл сайын 32 миллион тонна мұнай өндіріледі. Жаһанда ме
най өндіруден 18-орында. Қазақстанда мұнай құбырын 10 000 шақырым
дейін жүргізген. Мұнай өндіретін 32 стансы жұмыс істейді.
Батыста мұнай кені бар екенін қазақтар ертеде білген. Олар мұнай
адамның, малдың жарасын емдеген. Алғаш бұрғылау жұмыстары Батыс
тағы Қарашұңғыл жерінде жүргізілген. 1899 жылы 40 метр тереңдікте
алғаш мұнай бұрқағы атқылаған. Осы кезден бастап Ұлы дала елінде мұнай
өндірісі басталды. Ал Доссорда 1911 жылы 226 метр тереңдіктен мұнай бр.
Қағы атқылаған. Осы жерде Қазақстандағы алғаш мұнай өндіру өнеркәсіб
басталды.
1985 жылды Атырау облысы Құлсары қаласында тосын оқиға бол
ды. №37-ұңғымада қатты қысымнан мұнай өндіретін құралдың бір бөліп
жұлынады. Ауаға мұнаймен бірге улы газ атқылаған. Өрт болып, от
бұрқақ 40-50 метрге көтерілген. Жердегі өртті орбитадан ғарышкерлер 2
көрген. Қыс мезгілінде өрттен бірнеше километр жер жылынып, жерге ш
шыққан. Бұл өртті бір жылдан кейін әрең сөндірген. Қазір мамандар мұнд
Экологиялық апаттың алдын алады.
-Сәлем!
-Сәлем!
-Жақында наурыз мерекесі болады.Сен ол мереке жайлы білесің бе?
-Жоқ. Маған Наурыз жайлы айтып берші.
-Наурыз қазақ халқының ұлттық мейрамы. Оны Ұлыстың Ұлы күні деп те атайды. Туыс-ағайын бір-бірін қонаққа шақырады, ақсақалдар батасын беріп наурыз-көжеден бәрі ауыз тиеді. Сен наурыз-къженің дәмін татып көрдің бе?
-Жоқ. Ол қалай дайындалады?
-Наурызда әрбір қазақ үйінде наурыз-көже дайындалады.
Оған жеті түрлі бидай түрін, сүрленген ет,су,тұз қосады.Ммм, шіркін тіл үйіретін дәмі естен кетпейді!
-Дәмі керемет шығар, менің Наурыз мейрамын енді күні-түні күтетін болдым.
-Сен әлі бәрін естімедің ғой! Бұл күні тойдың көкесін көрерсің! Палуандар күресі, көкпар,асық ату деген қазақтың ұлттық ойындары өткізіледі. Қазақ халқы ерте заманнан келген Наурызда ағаш отырғызу дәстүрін де ұмытқан жоқ.
-Мәссаған! Қандай тамаша! Мен осы жылы Наурызды өткізіп алмаспын!
-Ендеше мен сені біздің үйге Наурызды қарсы алуға шақырамын!
-Қонақжайлығыңа рахмет!
-Келесі кездескенше,сау бол!
- Сау бол!