1 Сұхбатты оқып, аудиториясын анықтаңыз. Мәтіннің қолдану аясы қандай? Неге? Домбыра шебері Алмас Серікұлымен сұхбат
Бүгін Қазақ елі үшін ұлы күн десек, асырып айтпағанымыз болар. Себебі елімізде жаңа мереке –
Ұлттық домбыра күні бар сән-салтанатымен тойлануда.
Маңызы зор мереке қарсаңында еліміздің танымал домбыра шеберлерінің бірі Алмас Серікұлымен
сұхбаттасуды жөн көрдік.
– Домбыра жасау өнерін кімнен үйрендіңіз, әлде отбасыңыздың баяғыдан келе жатқан ісі ме?
– Мен ес білгелі, екі-үш жасымнан бастап сурет саламын. Қолөнерге деген қызығушылығым осы
сурет салудан бастау алды. Кейін Абай атындағы педагогикалық университетінің Көркем сурет
факультетінің Сәндік қолданбалы өнер мамандығы бойынша білім алдым. Негізі бұл кәсіп
нағашыларымнан дарыған. Кезінде менің нағашы апамды зергерлер жанұясынан шыққандықтан,
«біздің ұрпаққа да бұл өнер дарысын» деген оймен атама алып берген екен. Мен тек ағашпен ғана
жұмыс істемеймін, сонымен қатар зергерлік бұйымдарды да жасаймын.
– Қолданатын материалдар жайлы: қайсысын табу қиын/оңай? Қайсысы мықтырақ
дегендей. Қай материалмен өзіңізге жұмыс жасаған ұнайды?
– Біз пайдаланатын материалдардың ішінде домбыраның бетін жабатын шыршаны табу қиын.
Себебі шырша ұзақ уақыт кептірілуі керек, оның жылдық сақинасы жиі болуы қажет деген
талаптары бар. Елімізде бұл ағашты кесуге рұқсат жоқ, сондықтан біз оны шет елдерден
алғыздырамыз. Қазіргі кезде курьерлік қызмет жақсы дамығандықтан, материалды табу, жеткізу
қиындық туғызбайды. Тек бағалары қымбат.
– Өзіңізді «ағаш шеберімін» деп айта аласыз ба?
– Ауызекі тілде «шебермін» деп айта береді ғой. Бірақ меннен де асқан хас шебер ағаларым көп,
менің артымнан ілесіп келе жатқан жастар да бар. Бірақ бүгіндері адамға тек шебер болу
жеткіліксіз. Бізге іскер болу керек. Себебі шеберханаң болып тұрып, наныңды таба алмай қалуың да
мүмкін. Өйткені істі жарнамалап, өніміңді көрсетіп, адамдармен тіл табыса білу маңызды.
– Домбыра таңдағанда қандай белгілерге назар аудару керек? Оқырмандарымызға нендей
кеңес бересіз?
– Домбыра таңдаған адам, біріншіден, домбыра тарта білу керек немесе тарта алатын, үнін тыңдай
алатын адамды қасына ертіп алғаны дұрыс. Басты талаптардың бірі – домбыра қолға жайлы болуы
тиіс. Домбыра таңдау кезінде мықты маманның немесе домбыра ұстағанына көп болған білікті
адамның қасында болғаны дұрыс қой. Мысалы, біз домбыра сатар алдында тұтынушыдан «Сіз
домбыраны кімге іздеп жүрсіз? Қандай аспап керек? Қай өңірденсіз?» деген сұрақтарға жауап
аламыз. Себебі әр өңірдің тиктоникалық ерекшелігі бар, соған қарап та домбыра таңдалады. Бір
жердің табиғаты ыстық, ал екіншісінде, керісінше, салқын. Ал бұл домбыраның материалына әсер
етпей қоймайды. Кімге арналғанын, қай жерде тұратынын, ән айтатынын немесе жыр,терме, күй
тартатындығын біліп барып, есептеп, содан кейін ғана барып қажетті өнімді ұсынамыз.
– Қызықты сұхбатыңыз үшін алғысымызды білдіреміз. Тыңдармандарымыз өздеріне
пайдалы ақпарат алатынына сенімдіміз.
Батыры: батыр- түбір, ы-тәуелдік жалғау 3 жақ.
Жүлденің: жүлде -түбір, нің-Ілік септіктің жалғауы.
Жүлдегерлері: жүлде -түбір, гер- сөз түрлендіруші жұрнақ, лер- көптік жалғау, і- тәуелдік жалғау 3 жақ.
Директорының: директор-түбір, ы- тәуелдік жалғау 3 жақ,ның- ілік септіктің жалғауы.
Өзі: өз -түбір, і- тәуелдік жалғау 3 жақ.
Екінші: екі- түбір, н- Табыс септіктің жалғауы, ші - сөз тудырушы жұрнақ.
Қабаттағы: қабат-түбір, та-Жатыс септіктің жалғауы, ғы- Барыс септіктің жалғауы
"Бірлік бар жерде - тірлік бар" дейді біздің халық. Дана жұрт мұны тегіннен-тегін айта салмаса керек. Ауызбірлік пен түсіністік, қарапайым сыйластық үстемдік құрған жерлерге қашанда нәтижелі істердің үйір болатыны белгілі. Біздің елімізде қалыптасқан ұлттар тұтастығы мен халықтар достығының арқасында бүгінде мемлекетіміз өркендеп, ілгері басып келед Біздің мемлекетіміздің басты жетістігі еліміздің халықтарының ұлтаралық және конфессияаралық келісімі, өзара түсіністігі мен сыйластығы болып табылады. Қазақстанда, оның елордасы Астанада достық пен бірлікті нығайту сөз жүзінде қалмай. күнделікті іс-әрекетімізде басшылыққа алынған. Бүгінгі күн көпұлтты мемлекетімізді мекендейтін халықтар достығының, бірлігінің және бейбітшіліктің символы болсын. Қазақстанның көпұлтты халықтары арасындағы бірлік пен ынтымақтастығы нығая берсін! Қазақстанның көпұлтты халқының татулығы, ынтымақтастығы, бейбітшілігі біздің еліміздің ең басты байлығы. Оны көздің қарашығындай сақтауға тырысайық. Береке-брлігіміз арта берсін, ағайын! Қазақ қашаннан да бауырмал халық қой. Әр кезеңдерде елімізден пана іздеп келген "жат жұрттардың" бәрін бауырына басып, төрінен орын беріп, қандай қиын кезеңдердің өзінде бір үзім нанды бөліп жеді. Сөйтіп, қаймағы бұзылмаған қазақ жері көпұлтты мемлекет болып шыға келді. Бүгін елімізде 136 ұлт пен ұлыстың өкілдері бір тудың астында тату-тәтті ғұмыр кешіп жатыр. Барлығымыз туған жердің төсінде, құшағын жайған бейбіт елдің ішінде ел бірлігін сақтауға атсалысайық! 1 мамыр – Қазақстан халықтарының бірлігі мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз! Бір шаңырақтың астындағы халқымыздың достығы мен өзара түсіністігі одан әрі жалғасып, еліміздегі ұлтаралық татулық әрдайым берік болып, қашан да ынтымақ, бірлік мәңгі жасай берсін! Қазақстан халқының бірлігі күні мерекесі бүгінгі таңда бейбіт өмір мен ынтымаққа тұрмыс кешіп отырған ел тұрғындары үшін ыстық ықылас пен достық ниеттің дәстүрі, асыға күтер мейрамы. Бұл күн - әрбір қазақстандық үшін Отанға деген сүйіспеншілік пен патриоттық сезімнің, азаматтық борыш пен жалпы ұлттық келісімнің мерекесі. Халық бірлігі мерекесі күні ел азаматтары ұлт пен ұлыстың өткен кезеңдегі тарихы мен оның сабақтарын дәріптеп, әлемдік қауымдастық тарапынан жоғары бағаланған қазақстандық татулық пен келісімді паш етеді. Еліміздің басты қорғаушы күші – қоғамдық келісім мен этносаралық үйлесімді – сақтау Қазақ елінің алдында тұрған басты міндет. Қоғамдық келісім мен саяси тұрақтылық – біздің ең маңызды байлығымыз! Бұл жетістікті бағалау, оны сақтау жолында аянбай еңбек ету әрбір Қазақстан азаматының міндеті болып табыладыЕліміздің барша тұрғындарын Қазақстан халқының достығы және бірлігі күнімен шын жүректен құттықтаймыз! Баршаларыңызға, әр отбасына, әр қазақстандыққа шынайы көңілмен бақыт-береке тілейміз. Еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын! Қазақстан халқы өркен жайып, мемлекетіміз – молшылыққа, ал әрбір шаңырақ бақыт пен шаттыққа кенелсін! Біз – қазақстандықтармыз! Біз ортақ еңбегімізбен, бірлескен ізденісімізбен, топтасқан болмысымызбен ортақ үйіміз – Қазақстан Республикасын күн санап түлетіп, күн санап өркендете түсудеміз. Біз елімізбен бірге есейіп келеміз. Қазақстан халықтарының бірлігі мерекесі құтты болсын ағайын!
Толығырақ: https://massaget.kz/layfstayl/zhadnama/45589/
Материалды көшіріп басқанда Massaget.kz сайтына гиперсілтеме міндетті түрде қойылуы тиіс. Авторлық құқықты сақтаңыз
Объяснение: