находится в центре Ярославской области, к северо-западу от Ярославля, к западу от Тутаева, к югу от Рыбинска, востоку от Мышкина и северо-востоку от Углича. Болото находится в восточной части Большесельского района. Площадь болота 5078 гектаров. На болоте с 1930-х годов велись интенсивные торфоразработки, в настоящее время запасы торфа практически выработаны. В болоте находятся истоки двух правых притоков Волги: Черёмухи и Печегды.Болото находится в евтрофной стадии развития. В псевдонаучных исторических сочинениях название болота часто пишут как Варягово, связывая его с варягами.
С северной стороны болото ограничивается верхним течением реки Черёмуха, которая имеет исток в северо-восточной части болота и здесь течёт в западном направлении, позднее поворачивая на север и впадая в Волгу в городе Рыбинске. В восточной части болота в настоящее время непосредственно из системы осушительных канав начинается река Печегда, текущая на восток и впадающая в Волгу (Горьковское водохранилище) выше Ярославля. С запада и юга болото ограничивается водораздельной возвышенностью, за которой находится бассейн реки Юхоть, текущей на запад и северо-запад и впадающей в Волгу (Рыбинское водохранилище) напротив города Мышкин. Болото протянулось с севера на юг примерно на 10 км и с востока на запад на 6-7 км. Координаты центра 57°43′47″ с. ш. 39°14′00″ в. д.HGЯO. Высота над уровнем моря 129—132 м.
Болото расположено на территории размытой моренной равнины с волнистым рельефом. В отдалённом на месте болота было озеро ледникового происхождения. Профессор Федченко предполагал, что озеро было 4 тыс. лет до н. э. Болото привлекало внимание археологов, так как по берегам озера могли обитать люди. Однако обнаружить удалось только случайные находки.[5]
В 1931-х годах при проведении работ на болоте в слое торфа находили лодки-долбленки длиной 5-6 м и шириной около 1 м. Сотрудник ярославского краеведческого музея Кузнецов описал их, но сохранить находку не удалось.Предполагаемые памятники были разрушены. Археологическая экспедиция 1935 года осматривала окрестности болота, произведён пробный раскоп на берегу ручья Промой в окрестностях села Андреевское, который не дал результатов. Также безрезультатен был осмотр «Чёрной горы» на болоте, на южном берегу Печегды к северу от деревни Родышково. В результате имелся один случайно обнаруженный каменный наконечник дротика листовидной формы.
Күнтізбе (ағылш. calendar) – уақыт мезгілін есептеудің аспан денелерінің ауық-ауық қайталану ерекшелігіне негізделген жүйесі, анықтамалық басылым.
Ежелгі Римде әрбір айдың 1-күні календы деп аталған. Азды-көпті мәдениетке қол жеткен халықтардың бәрінде де күнтізбе болған, өйткені онсыз шаруашылықты ұйымдастыру мүмкін болмады. Ерте замандағы халықтар қардың кетуі, өзендердің тасуы, т.б. құбылыстарға негізделген табиғи күнтізбелерді пайдаланған. Бірақ дәлдігі нашар, құбылмалы ауа райына тәуелді табиғи күнтізбелер халық қажетін қанағаттандыра алмады. Ақыры, адамзат уақыт есебін дүркін-дүркін дәйекті түрде қайталанып тұратын аспан құбылыстарына негізделген күнтізбелер бойынша жүргізетін дәрежеге жетті. Мұндай күнтізбелер алғаш Ежелгі Шығыс елдерінде шықты. Аспан денелерінің қозғалыстарына негізделген күнтізбелерді 3 топқа бөлуге болады: күн күнтізбесі, ай күнтізбесі және аралас күнтізбелер.
Күн күнтізбесі Мысырда шыққан. Мысырлықтар жыл ұзақтығын 365 тәулікке теңестіріп, оны әрқайсысы 30 күндік 12 айға бөлген, артық қалатын 5 күнді ешбір айға қоспай, құдайға құлшылық ететін күндер деп есептеген. Ол Еуропалық күнтізбелерге арқау болды. Біздің заманымыздан бұрынғы 45 ж. Рим императоры Юлий Цезарь, астроном Созигеннің жобасы бойынша жаңа күнтізбе жариялады. Бұл күнтізбе Юлий күнтізбесі немесе ескі санат деп аталды. Юлий күнтізбесіндегі жылдың тропиктік жылдан 11 мин 14 с артықшылығы бар. Бұдан 128 жылда 1 күн, 384 жылда 3 күн жиналады. Осыны тұрақтандыру үшін Рим папасы Григорий ХІІІ 1582 ж. уақыт есебін 10 күнге ілгері жылжытып, 5-қазанды 15-қазан деп есептеу және әрбір 400 жылда 3 кібісе жылды жай жыл есебінде алу туралы жарлық шығарды. Уақыт есебінің бұл жүйесі Григорий күнтізбесі немесе жаңа санат деп аталады. Осы күні көптеген елдерде Григорий күнтізбесі қолданылады.
Қазақша-ағылшынша күнтізбе, желтоқсан айы
Алғашқы ай күнтізбесі ежелгі Вавилонда шықты. Онда әрбір 8 жылдың бесеуінің ұзақтығы 354 күннен, ал қалған үшеуінікі 384 күннен есептелді. Сонда жылдың орташа ұзақтығы (354.5+384.3):8=365,25 күнге тең болады.
Араб күнтізбесі де Ай қозғалысына негізделген. Араб жылы 12 айдан құралады. Әрбір 30 жылда 11 жыл 355 күннен, 19 жыл 354 күннен саналады. Нақты жылдан 11 күні кем болғандықтан, араб жылының басы жылжып отырады.
622 ж. арабша 1-жыл. Ол Мұхаммед пайғамбардың Меккеден Мединеге көшіп барған жылы. Жылдардың бұл жүйесі ай һижрасы деп аталады. Араб күнтізбесі араб елдерінде, Азия мен Африканың мұсылман дінін тұтатын көптеген елдерінде ресми қолданылады. Еврейлер ертеде Вавилон күнтізбесін қолданған, кейін біздің заманымыздан бұрынғы 4-ғасырда аралас күнтізбеге көшті. Еврейше жыл есебі біздің заманымыздан бұрынғы 3761 жылдан басталады. Яғни сол жылы “дүние жаралған”. Бұл күнтізбе Израиль мемлекетінде қолданылады. Ежелгі түркілер, негізінен, күн күнтізбесін пайдаланған. Кейін ол қазақ, өзбек, түрікмен, татар, әзірбайжан, т.б. халықтардың күнтізбелеріне негіз болды. Қазақтар мүшел есебі мен тоғыс есебін де қолданған. Қазақстанда 1918 жылдан бері Григорий күнтізбесі қолданылып келеді.[1]
находится в центре Ярославской области, к северо-западу от Ярославля, к западу от Тутаева, к югу от Рыбинска, востоку от Мышкина и северо-востоку от Углича. Болото находится в восточной части Большесельского района. Площадь болота 5078 гектаров. На болоте с 1930-х годов велись интенсивные торфоразработки, в настоящее время запасы торфа практически выработаны. В болоте находятся истоки двух правых притоков Волги: Черёмухи и Печегды.Болото находится в евтрофной стадии развития. В псевдонаучных исторических сочинениях название болота часто пишут как Варягово, связывая его с варягами.
С северной стороны болото ограничивается верхним течением реки Черёмуха, которая имеет исток в северо-восточной части болота и здесь течёт в западном направлении, позднее поворачивая на север и впадая в Волгу в городе Рыбинске. В восточной части болота в настоящее время непосредственно из системы осушительных канав начинается река Печегда, текущая на восток и впадающая в Волгу (Горьковское водохранилище) выше Ярославля. С запада и юга болото ограничивается водораздельной возвышенностью, за которой находится бассейн реки Юхоть, текущей на запад и северо-запад и впадающей в Волгу (Рыбинское водохранилище) напротив города Мышкин. Болото протянулось с севера на юг примерно на 10 км и с востока на запад на 6-7 км. Координаты центра 57°43′47″ с. ш. 39°14′00″ в. д.HGЯO. Высота над уровнем моря 129—132 м.
Болото расположено на территории размытой моренной равнины с волнистым рельефом. В отдалённом на месте болота было озеро ледникового происхождения. Профессор Федченко предполагал, что озеро было 4 тыс. лет до н. э. Болото привлекало внимание археологов, так как по берегам озера могли обитать люди. Однако обнаружить удалось только случайные находки.[5]
В 1931-х годах при проведении работ на болоте в слое торфа находили лодки-долбленки длиной 5-6 м и шириной около 1 м. Сотрудник ярославского краеведческого музея Кузнецов описал их, но сохранить находку не удалось.Предполагаемые памятники были разрушены. Археологическая экспедиция 1935 года осматривала окрестности болота, произведён пробный раскоп на берегу ручья Промой в окрестностях села Андреевское, который не дал результатов. Также безрезультатен был осмотр «Чёрной горы» на болоте, на южном берегу Печегды к северу от деревни Родышково. В результате имелся один случайно обнаруженный каменный наконечник дротика листовидной формы.
Подробнее - на -
Күнтізбе (ағылш. calendar) – уақыт мезгілін есептеудің аспан денелерінің ауық-ауық қайталану ерекшелігіне негізделген жүйесі, анықтамалық басылым.
Ежелгі Римде әрбір айдың 1-күні календы деп аталған. Азды-көпті мәдениетке қол жеткен халықтардың бәрінде де күнтізбе болған, өйткені онсыз шаруашылықты ұйымдастыру мүмкін болмады. Ерте замандағы халықтар қардың кетуі, өзендердің тасуы, т.б. құбылыстарға негізделген табиғи күнтізбелерді пайдаланған. Бірақ дәлдігі нашар, құбылмалы ауа райына тәуелді табиғи күнтізбелер халық қажетін қанағаттандыра алмады. Ақыры, адамзат уақыт есебін дүркін-дүркін дәйекті түрде қайталанып тұратын аспан құбылыстарына негізделген күнтізбелер бойынша жүргізетін дәрежеге жетті. Мұндай күнтізбелер алғаш Ежелгі Шығыс елдерінде шықты. Аспан денелерінің қозғалыстарына негізделген күнтізбелерді 3 топқа бөлуге болады: күн күнтізбесі, ай күнтізбесі және аралас күнтізбелер.
Күн күнтізбесі Мысырда шыққан. Мысырлықтар жыл ұзақтығын 365 тәулікке теңестіріп, оны әрқайсысы 30 күндік 12 айға бөлген, артық қалатын 5 күнді ешбір айға қоспай, құдайға құлшылық ететін күндер деп есептеген. Ол Еуропалық күнтізбелерге арқау болды. Біздің заманымыздан бұрынғы 45 ж. Рим императоры Юлий Цезарь, астроном Созигеннің жобасы бойынша жаңа күнтізбе жариялады. Бұл күнтізбе Юлий күнтізбесі немесе ескі санат деп аталды. Юлий күнтізбесіндегі жылдың тропиктік жылдан 11 мин 14 с артықшылығы бар. Бұдан 128 жылда 1 күн, 384 жылда 3 күн жиналады. Осыны тұрақтандыру үшін Рим папасы Григорий ХІІІ 1582 ж. уақыт есебін 10 күнге ілгері жылжытып, 5-қазанды 15-қазан деп есептеу және әрбір 400 жылда 3 кібісе жылды жай жыл есебінде алу туралы жарлық шығарды. Уақыт есебінің бұл жүйесі Григорий күнтізбесі немесе жаңа санат деп аталады. Осы күні көптеген елдерде Григорий күнтізбесі қолданылады.
Қазақша-ағылшынша күнтізбе, желтоқсан айы
Алғашқы ай күнтізбесі ежелгі Вавилонда шықты. Онда әрбір 8 жылдың бесеуінің ұзақтығы 354 күннен, ал қалған үшеуінікі 384 күннен есептелді. Сонда жылдың орташа ұзақтығы (354.5+384.3):8=365,25 күнге тең болады.
Араб күнтізбесі де Ай қозғалысына негізделген. Араб жылы 12 айдан құралады. Әрбір 30 жылда 11 жыл 355 күннен, 19 жыл 354 күннен саналады. Нақты жылдан 11 күні кем болғандықтан, араб жылының басы жылжып отырады.
622 ж. арабша 1-жыл. Ол Мұхаммед пайғамбардың Меккеден Мединеге көшіп барған жылы. Жылдардың бұл жүйесі ай һижрасы деп аталады. Араб күнтізбесі араб елдерінде, Азия мен Африканың мұсылман дінін тұтатын көптеген елдерінде ресми қолданылады. Еврейлер ертеде Вавилон күнтізбесін қолданған, кейін біздің заманымыздан бұрынғы 4-ғасырда аралас күнтізбеге көшті. Еврейше жыл есебі біздің заманымыздан бұрынғы 3761 жылдан басталады. Яғни сол жылы “дүние жаралған”. Бұл күнтізбе Израиль мемлекетінде қолданылады. Ежелгі түркілер, негізінен, күн күнтізбесін пайдаланған. Кейін ол қазақ, өзбек, түрікмен, татар, әзірбайжан, т.б. халықтардың күнтізбелеріне негіз болды. Қазақтар мүшел есебі мен тоғыс есебін де қолданған. Қазақстанда 1918 жылдан бері Григорий күнтізбесі қолданылып келеді.[1]