А8. Адзначце нумары сказаў, у якіх на месцы пропуску трэба па-
ставіць працяжнік:
5) Паглядзіш з вежы унізгалава закружыцца.
6) Спявала-залівалася ластаўкау чыімсьці здзiчэлым садзе
стракатала сарока.
7) Спярша ён нічога не заўважыў, а пасля прыгледзеўся i
страсянуўся ад сполаху між елак стаяў худы, з белаватымі
праплешынамі на баках воўк.
З ракі моцна пацягнула ciверамлюдзі пачалі настаўляць
каўняры, подбегам абмінаючы адзін аднаго.
8)
Вырві дзеда з гэтай зямлі разлучы з лесам, ляснымі ручаямі дзед
змарнее, засохне, як засыхае дрэва, вырванае з роднай глебы.
А9. Адзначце нумары сказаў, у якіх на месцы першага пропуску (') трэба
паставіць двукроп'е, а на месцы другога (2) — коску:
1) Хто клапоціцца пра захаванне прыроды 1той ведае 2
грыбы трэба нізка зразаць.
2) Усё ў прыродзе цешыла слых непаўторнай мелодыяй 1
Нёман спяваў старадаўнюю калыханку роднага краю 2 у
звонкім шамаценні лісця чулася усхваленне сонцу i вадзе 2
птушкі пераклікаліся на розныя галасы.
3) 3 трох бакоў сажалку абступалі шматлікія кусты 1 на-
хіляўся над ёю вербалоз i старая вярба буяла вакол разнатраўе.
4) Як распранаецца восенню лазняк амаль не заўважыш 2
скурчыцца, прыціхне, ссыпле лісце сабе пад ногі.
5) На галоўнай магістралі горада шумна 1туды i назад ідуць
людзі 2бягуць аўтамашыны.
6) Усё вакол знаёмае да болю 1збягаюць незабудкі да ва-
ды 2___сядае важна бусел на таполю 2ад ластавак абвіслі пра-
вады.
А10. Адзначце нумары сказаў, у якіх на месцы пропуску трэба паставіць
коску:
I) Рэдкакалi пачуеш тут дапытлівы цокат вавёркі, вясёлы
посвіст сініцы.
2) Была якраз такая пара сутаккалі ўжо i не ноч, але ж
яшчэ i не раніца.3) Да заставы было далекавата, iпакуль ішлі, Грышка рас-
казваў пагранічніку пра сваё жыццё.
4) Я пішу Марынцы, кабяк скончыць інстытут, вярталася ў
Мінск.
5) Мне захацелася прайсціся па знаёмых мясцінах, акалі
удасца, дык i палавіць рыбкі.
A l l . Адзначце нумары складаназалежных сказаў, у якіх паўтор злучнікаў
(злучальных слоў) апраўданы, не з'яўляецца памылкай:
1) Паводле традыцыйных народных уяўленняў, на Дзяды душы
продкаў злятаюцца на зямлю, каб даведацца, як жывуць ix нашчадкі, як
захоўваюць яны радаводныя звычаі
2)
Jlетні вецер гойдаў гнуткія верхавіны, за якія, здавалася, чапляліся
лёгкія хмары, якія плылі на ўсход.
3) А яшчэ казалі людзі, што ў вёсцы, што прыляпілася да аднаго з
берагоў возера, жыла дзяўчына-сіраціна па iмені Найрыта.
4) Чуваць было, як побач цixa лапатала лісце асіны, як цыркау конік у
траве..
А12. Адзначце нумары сказаў, у якіх дапушчана пунктуацыйная памылка:
1) У паветры было па-зімоваму добра: бадзёры мароз, парывісты
вецер, які час ад часу заносіў аднекуль здалёк пару-другую сняжынак —
першых вестуноў i разведчыкаў зімы.
2) Miж бочкамі павукі пaзвiвaлi сабе гнёзды i нельга было зайсці ў
камору, каб не абчапляцца павуціннем.
3) Неўзабаве я прыцішыў крок: нi шпарка icцi, нi тым больш бегчы па
сцежцы было нельга, бо на ёй, выслізганай як не да бляску, кожны
маленечкі каменьчык і нават якое каліва засохлай зямлі балюча калоліся ў
ногі.
4) Вясна адшумела ўжо, стаіць пачатак лета, сонца няшчадна награвае
асфальт i камень i як нi паліваюць зранку вуліцы, а шызы налёт пылу
відзён на лісці дрэў i на кветніках, што вузкай стракатай палоскай
працягнуліся уздоуж тратуараў цэнтральнай магістралі.
Прафесар універсітэта Паркер Уілсан знаходзіць на вакзале шчанюка , адпраўленага з Японіі ў Амерыку . Так як ніхто за ім не з'яўляецца , Паркеру даводзіцца пакінуць шчанюка ў сябе. За той час , што сабака жыве ў прафесара , паміж імі ўзнікае моцнае сяброўства. Паркер вельмі моцна прывязваецца да свайго новага прыяцеля . Кожны дзень Хатiка праводзіць гаспадара да вакзала , калі той адпраўляецца на працу , а ўвечары прыходзіць да вакзала , каб сустрэць яго . У адзін з дзён прафесар раптоўна памірае на лекцыі ў універсітэце ад сардэчнага прыступу . Не дачакаўшыся гаспадара , Хатико працягваў прыходзіць на станцыю , не прапускаючы ні дня. Нягледзячы на тое , што сабаку спрабавалі забраць сваякі прафесара, ён нязменна працягваў вяртацца на станцыю . Мясцовыя гандляры і чыгуначнікі падкормлівалі Хатiка , захапляючыся яго упартасцю і адданасцю. Неўзабаве аб незвычайным сабаку даведаюцца газетчыкі , і Хатiка становіцца героем прэсы. Да канца сваіх дзён Хатiка штодня прыходзіць на станцыю да прыбыцця цягніка , і чакае да самага вечара , што вось-вось яго гаспадар выйдзе з чарговага цягніка. Ён так і не прыходзіць , але Хатiка - верны сабака - не пакідае свайго месца. На той станцыі адданы сабака і памёр, не дачакаўшыся гаспадара.
2. Узгадаем эпізод, калі бабёр доўга ішоў пехатою праз зараснікі лубіну і ламачча, стаміўся, а потым, зусім нечакана, перад ім адкрылася палоска чыстай вады.
Аўтар псіхалагічна абгрунтавана перадае душэўны стан бабра, які "подбегам кінуўся да вады, ад радасці забыўшыся пра асцярогу, нырнуў, быццам не верыў, што скончылася яго сухая дарога". Гэты прыклад і іншыя дазваляюць сцвярджаць, што пісьменнік — выдатны псіхолаг.
3. Тое месца, дзе жыла зараз бабровая сям'я, было такім: зарослая трыснягом сажалка, побач завод, дзе рабілі газіраваную ваду. З аднаго боку стаяў "на ўзгорку бор, пад ім хат з пяць маленькае вёсачкі". Месца для жылля амаль не было. Небяспека пагражала і з боку "маленькага заводзіка". Адправіцца ў далёкую вандроўку бабра прымусіла жаданне знайсці сваё "прасторнае спрадвечнае пасяленне".
4. Бабра сагравалі ўспаміны пра тое месца, дзе ён некалі жыў. Гэта была "прасторная рака", іх "спрадвечнае месца", "дзе было так вольна і шчасліва". На тым месцы, спадзяваўся ён, у іх пачнецца новае жыццё, такое ж вольнае і шчаслівае. Там і ён будзе здаровы і "будзе жыць вечна".
5. Чалавек з'явіўся прычынай таго, што бабры былі вымушаны сысці са старога месца. Людзі " не пакінулі на рацэ ні прысадаў, ні травы, ні самое глыбокае ракі".
6. Аўтар выкарыстоўвае параўнанні (узгоркі, як горы; лубін, як дрот, дарога — прамыіна), каб апісаць поле, якое праходзіць бабёр. Дзякуючы вобразна-выяўленчым сродкам створаная ім карціна прыроды атрымалася вобразнай,выразнай, натуральнай.
7. Тэма: ахова прыроды, зберажэнне яе багаццяў (экалагічная). Галоўная думка: чалавек нясе адказнасць за жывёльны і раслінны свет.