Қара өлең - қазақтың ежелгі өлең түрі.Қара өлең әнге салып айтуға ыңғайлы. Әннің ырғақ ерекшеліктеріне қарай өлең жолдарындағы бунақтар орнын ауыстырып отырады. Әр шумақта жеке ой жатады. Мұндай ой жеңіл әзіл-оспақтан бастап, өмірдің мәні мен сәнін, ел қамы мен халық тағдырын қамтиды. Өлеңнің алғашқы екі жолындағы ой соңғы жолдардағы негізгі ойға қызмет етеді. Қара өлең көне заманнан бастау алып, тереңге тамыр байлаған. Оның үлгілері "Оғызнамада" (9 ғ.), Ж.Баласағұнидің "Құтадғу білігінде" (11 ғ.), М.Қашқаридың "Диуани лұғат ат-түркінде" (11 ғ.), А.Иүгінекидің "Ақиқат сыйында" (12 ғ.) кездеседі.
Сипаты жағынан орыстың "частушкасына", тәжіктін "ашуласына", латыштың "дайнасына", шығыс халықтарының "бәйіті" мен "ғазалына", өзбектің "қошығына" ұқсас. Қазіргі қазақ поэзиясында қара өлең үлгісі кең тараған.[1]
Свою жизнь русский народ всегда окружал песнями и музыкой льющийся из народных инструментов. С малых лет каждый владел навыками изготовлениями немудреных инструментов, и знал как на нём играть. Так из куска глины можно изготовить свистулькуили окарину, а из дощечки трещотку.
В древности человек был ближе к природе и учился у неё, так и народные инструменты создавались на основе звуков природы и изготавливались из природных материалов. Ведь нигде так не чувствуется красота и гармония, как при игре на народном музыкальном инструменте, и ни что так не близко человеку, как звуки родного знакомого с детства инструмента.
Для русского человека в 21 веке таким родным инструментом является гармонь, ну а как же все остальные… Остановите сейчас молодого человека и попросите назвать хоть несколько известных ему народных инструментов, список этот будет очень мал, не говоря уже о игре на них. А ведь это огромный пласт русской культуры, которая почти забыта.
Почему мы утратили эту традицию? Почему не знаем своих народных инструментов и не слышим их прекрасных звуков?
Сложно ответить на этот вопрос, шло время, что-то забывалось, что-то запрещалось, так, например, средневековая христианская Русь не раз ополчалась на народных музыкантов. Крестьянам и городскому люду под угрозой штрафа запрещалось держать у себя народные инструменты, тем более на них играть.
«Чтобы они (крестьяне) бесовские игры в сопели и в гусли и в гудки и в домры не играли и в домах у себя не держали... А кто, забыв страх божий и смертный час, учинит играть и всякие игры у себя держать — править пени по пяти рублев на человека». (Из юридических актов XVII века.)
Қара өлең - қазақтың ежелгі өлең түрі.Қара өлең әнге салып айтуға ыңғайлы. Әннің ырғақ ерекшеліктеріне қарай өлең жолдарындағы бунақтар орнын ауыстырып отырады. Әр шумақта жеке ой жатады. Мұндай ой жеңіл әзіл-оспақтан бастап, өмірдің мәні мен сәнін, ел қамы мен халық тағдырын қамтиды. Өлеңнің алғашқы екі жолындағы ой соңғы жолдардағы негізгі ойға қызмет етеді. Қара өлең көне заманнан бастау алып, тереңге тамыр байлаған. Оның үлгілері "Оғызнамада" (9 ғ.), Ж.Баласағұнидің "Құтадғу білігінде" (11 ғ.), М.Қашқаридың "Диуани лұғат ат-түркінде" (11 ғ.), А.Иүгінекидің "Ақиқат сыйында" (12 ғ.) кездеседі.
Сипаты жағынан орыстың "частушкасына", тәжіктін "ашуласына", латыштың "дайнасына", шығыс халықтарының "бәйіті" мен "ғазалына", өзбектің "қошығына" ұқсас. Қазіргі қазақ поэзиясында қара өлең үлгісі кең тараған.[1]
В древности человек был ближе к природе и учился у неё, так и народные инструменты создавались на основе звуков природы и изготавливались из природных материалов. Ведь нигде так не чувствуется красота и гармония, как при игре на народном музыкальном инструменте, и ни что так не близко человеку, как звуки родного знакомого с детства инструмента.
Для русского человека в 21 веке таким родным инструментом является гармонь, ну а как же все остальные… Остановите сейчас молодого человека и попросите назвать хоть несколько известных ему народных инструментов, список этот будет очень мал, не говоря уже о игре на них. А ведь это огромный пласт русской культуры, которая почти забыта.
Почему мы утратили эту традицию? Почему не знаем своих народных инструментов и не слышим их прекрасных звуков?
Сложно ответить на этот вопрос, шло время, что-то забывалось, что-то запрещалось, так, например, средневековая христианская Русь не раз ополчалась на народных музыкантов. Крестьянам и городскому люду под угрозой штрафа запрещалось держать у себя народные инструменты, тем более на них играть.
«Чтобы они (крестьяне) бесовские игры в сопели и в гусли и в гудки и в домры не играли и в домах у себя не держали... А кто, забыв страх божий и смертный час, учинит играть и всякие игры у себя держать — править пени по пяти рублев на человека».
(Из юридических актов XVII века.)