"ляльковий дім" хронотоп (місце і час у художньому творі)
​

Довольно известный факт, цензорв в свое время вполне неоднозначно восприняли главу, связанную с историей о капитане Копейкине. Прежде чем отрывок увидел свет, ему пришлось претерпеть некоторые поправки. Гоголь настаивал на том, чтобы эта часть "Мертвых душ" непременно была издана. Так что же особенного было в этой истории, вызвавший такую небывалую полемику в обществе?
Капитан Копейкин - типичный представитель, человек простой, честный, отдавший свои лучшие годы на служение царю, народу, Родине. В ответ же государство сполна оплатили своему верному подданому, забыв про него, оставив умирать, не оказывая никакой Образ капитане Копейкина это бунт против несправедливого устройства общество, ведь как мы помним, герой становится разбойников, а любое преступление - это реакция на несправедливость. Гоголь тем самым поднимает вопрос: "Как же можно существовать в стране, где единственным добиться справедливости является разбой, грабеж?"
В разговоре история выглядит как нелепость, получившаяся невзначай, история, нужная не столько для выяснения личности Чичикова, сколько для служения авторскому замыслу - показать Россию, неумытыю, неотесанную, со всех сторон для того, чтобы очистить ее и искоренить пороки

I. "Няхай той час, што згінуць мусіў...
     Хоць толькі ў песні ажыве."
II. "Над быстрым Днепрам, дзе сягоння
     Стаяць Магілева муры,
     Драмала пушча ў сотні гоняў..."
III. "Асілкаў шмат было на свеце,
       Быў шмат дужэйшы наш народ.
       Дзіцём нясці ўжо мог калоду,
       Якой трох сталых - не маглі."
IV. "Пасля і самі не спазналі,
       Як палюбіліся яны."
V. "Ані спакою, ні прыстання
      Не меў ён з гэтаю бядой."
VI. "О, шмат прыгожанькіх дзяўчатаў
       Старонцы нашай Бог прыдбаў!"
VII. "І наш Машэка, у жальбе
        Па ненаглядненькай дзяўчыне,
        Паплыў з плытамі ў край чужы..."
VIII. "Аджыць агнём яе вачэй,
         Бо гэткіх вочак на ўсім свеце
         Ён не сустрэў ані ў аднэй."
IX. "Але не скрыці ад нікога
       Нам крыўды цэлай грамады!"
X. "Як грозны быў, дык стаў ліслівы,
      Пачаў к дзяўчыне падсядаць..."
XI. "Сама к бядзе пайшла сваей,
       Звязаўшы дружбай сябе з ямай..."
XII. "Расла ў ім помста, як змяя, -
        І сам, як гадзіна, ў ёй віўся,
        Ў жыцці не бачачы пуцця."
XIII. "Крыві б пусціў, здаецца, рэкі
         І ў іх бы з крыўдай сваёй лёг."
XIV. "Крывавы суд тварыў, караў;
         Абезгалоўлены ахвяры
         З сабою ў пушчы забіраў."
XV. "І дзіва дзіў: рука самлела,
        Слязамі вочы залілісь...
        Наталька тут яго сядзела..."
XVI. "Ў яе ўтануў даўнейшай ласцы,
         Ёй пакарыўся без баю."
XVII. "Зрабіць надумала сваё -
          За кроў пралітую крывёю
          Яму яго забраць жыццё."
XVIII. "Прынесла добрыя ўсім весці,
            Што ўжо разбойніка няма;
            Яе віталі добрай чэсцю..."
XIX. "Знаць, што вялікую меў сілу,
         «Магілай Льва» народ назваў."
XX. "І горад вырас, як з зямлі,
        Яго Магілевам назвалі,
        Бо йнакш прыдумаць не маглі."