Тау жыныстары — жер қабығында бірнеше тектен қосылған минералдық тау жыныстары, минералдардың немесе органикалық заттың қатқан немесе қатпаған жиынтығы. Тау жыныстары шығу тегіне қарай мынадай үш үлкен топқа бөлінеді:
магмалық тау жыныстары
шөгінді тау жыныстары
метаморфтық тау жыныстары
Минералдардың барлығы «мономинералды» және «полиминералды» болып екіге бөлінеді. Мономинералды дегеніміз — тек бір ғана химиялық қосылыстан (мысалы, кварц, пирит), ал полиминералды дегеніміз — бірнеше химиялық қосылыстан (минералдардың басым көпшілігі) тұратын минерал. Минералдар жиынтығының құрылуының бірнеше жолы бар:
Жер бетіндегі үдерістердің кезіндегі шөгінді тау жыныстарын құрайтын дәндердің қосылып өсуі немесе бөлінуі;
Атпалы тау жыныстарын құрайтын магманың кристалдануы; және
Сыртқы жағдайдың (мысалы, қысым мен температура) өзгеруі нәтижесінде метаморфозды тау жынысын құрайтын заттың қатты күйіндегі қайта кристалдануы.
Тау жыныстың осы үш түрі бір-бірінен дәндерінің арасындағы қарым-қатынасымен (текстурасымен) ерекшеленеді.
Шөгінді тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
Дәнаралық шөкпе немесе ұсақ дәнаралық лай ұстап тұрған жұмыр немесе қырлы дәндер;
Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін саз минералдардың ұсақ жиынтықтары;
Дәндердің арасында түзу шеттері мен үштік жалғастарды көрсететін минералдардың кристалды жиынтығы (мысалы, кәлсит);
Кәлситтің кесекаралық шөкпесі немесе ұсақ кесекаралық лай ұстап тұрған қазбалы кесектердің жиынтығы;
Органикалық заттың жиынтығы (мысалы, лигнит немесе көмір).
Барлық атпалы тау жыныстар байланыспалы текстурасын көрсететін минералдардың жиынтығымен ерекшеленеді.
Метаморфозды тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін кристалды минералдардың жиынтықтары;
Теңмөлшерлі және еркін бағытты теңмөлшерлі емес минералдардың кристалды жиынтығы;
Жапсарлы, ангедралды, кейде сорайған минералдардың өте ұсақ дәнді жиынтығы
1.₁₄Si )₂)₆)₄ ₁₄Si 1s²2s²2p⁶3s²3p² - эта схема и электронная формула соответствует кремнию. SiO₂ - высший оксид, ему соответствует кремниевая кислота H₂SiO₃,
Si +O₂=SiO₂(оксид кремния в воде не растворим, кремниевую кислоту получают косвенным путем: Na₂SiO₃ + 2HCl = H₂SiO₃↓ +2NaCl)
водородное соединение SiH₄ - гидрид кремния:
Si + 2H₂=SiH₄
2. 4AI + 3O₂=2AI₂O₃
2AI+ 3S= AI₂S₃
3) с какими из перечисленных веществ взаимодействует оксид фосфора (v): HCL,Ba(OH)2,SO3,H2O,Li2O? Приведите уравнения возможных реакций в молекулярном виде.
P₂O₅+3Ba(OH)₂=Ba₃(PO₄)₂+ 3H₂O
P₂O₅+ 3H₂O= 2H₃PO₄
3Li₂O + P₂O₅=2Li₃PO₄
4) какая масса железа может быть получена из 128 кг оксида железа(|||)?
Дано:
m(Fe₂O₃)=128кг.
m(Fe)-?
1. Определим молярную массу оксида железа(lll):
M(Fe₂O₃)= 56x2+16x3=160кг./кмоль
2. Определяем количество вещества n в 128кг. железа:
3. Запишем уравнение реакции получения железа из оксида железа(lll):
Fe₂O₃ + 3AI = AI₂O₃ + 2Fe
4. Анализируем уравнение реакции: по уравнению реакции из 1кмоль оксида железа(lll) образуется 2кмоль железа, значит из 0,8кмоль оксида железа образуется в два раза кмоль железа: n(Fe) =0,8х2=1,6кмоль
5. Определим молярную массу железа и его массу количеством вещества 1.6кмоль:
M(Fe)=58кг./кмоль
m(Fe)=n(Fe)хM(Fe)=1.6кмольх56кг./кмоль=89,6кг
6. ответ: из 128кг. оксида железа(lll) образуется 89,6кг. железа.
Тау жыныстары — жер қабығында бірнеше тектен қосылған минералдық тау жыныстары, минералдардың немесе органикалық заттың қатқан немесе қатпаған жиынтығы. Тау жыныстары шығу тегіне қарай мынадай үш үлкен топқа бөлінеді:
магмалық тау жыныстары
шөгінді тау жыныстары
метаморфтық тау жыныстары
Минералдардың барлығы «мономинералды» және «полиминералды» болып екіге бөлінеді. Мономинералды дегеніміз — тек бір ғана химиялық қосылыстан (мысалы, кварц, пирит), ал полиминералды дегеніміз — бірнеше химиялық қосылыстан (минералдардың басым көпшілігі) тұратын минерал. Минералдар жиынтығының құрылуының бірнеше жолы бар:
Жер бетіндегі үдерістердің кезіндегі шөгінді тау жыныстарын құрайтын дәндердің қосылып өсуі немесе бөлінуі;
Атпалы тау жыныстарын құрайтын магманың кристалдануы; және
Сыртқы жағдайдың (мысалы, қысым мен температура) өзгеруі нәтижесінде метаморфозды тау жынысын құрайтын заттың қатты күйіндегі қайта кристалдануы.
Тау жыныстың осы үш түрі бір-бірінен дәндерінің арасындағы қарым-қатынасымен (текстурасымен) ерекшеленеді.
Шөгінді тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
Дәнаралық шөкпе немесе ұсақ дәнаралық лай ұстап тұрған жұмыр немесе қырлы дәндер;
Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін саз минералдардың ұсақ жиынтықтары;
Дәндердің арасында түзу шеттері мен үштік жалғастарды көрсететін минералдардың кристалды жиынтығы (мысалы, кәлсит);
Кәлситтің кесекаралық шөкпесі немесе ұсақ кесекаралық лай ұстап тұрған қазбалы кесектердің жиынтығы;
Органикалық заттың жиынтығы (мысалы, лигнит немесе көмір).
Барлық атпалы тау жыныстар байланыспалы текстурасын көрсететін минералдардың жиынтығымен ерекшеленеді.
Метаморфозды тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
Ұзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін кристалды минералдардың жиынтықтары;
Теңмөлшерлі және еркін бағытты теңмөлшерлі емес минералдардың кристалды жиынтығы;
Жапсарлы, ангедралды, кейде сорайған минералдардың өте ұсақ дәнді жиынтығы
1.₁₄Si )₂)₆)₄ ₁₄Si 1s²2s²2p⁶3s²3p² - эта схема и электронная формула соответствует кремнию. SiO₂ - высший оксид, ему соответствует кремниевая кислота H₂SiO₃,
Si +O₂=SiO₂(оксид кремния в воде не растворим, кремниевую кислоту получают косвенным путем: Na₂SiO₃ + 2HCl = H₂SiO₃↓ +2NaCl)
водородное соединение SiH₄ - гидрид кремния:
Si + 2H₂=SiH₄
2. 4AI + 3O₂=2AI₂O₃
2AI+ 3S= AI₂S₃
3) с какими из перечисленных веществ взаимодействует оксид фосфора (v): HCL,Ba(OH)2,SO3,H2O,Li2O? Приведите уравнения возможных реакций в молекулярном виде.
P₂O₅+3Ba(OH)₂=Ba₃(PO₄)₂+ 3H₂O
P₂O₅+ 3H₂O= 2H₃PO₄
3Li₂O + P₂O₅=2Li₃PO₄
4) какая масса железа может быть получена из 128 кг оксида железа(|||)?
Дано:
m(Fe₂O₃)=128кг.
m(Fe)-?
1. Определим молярную массу оксида железа(lll):
M(Fe₂O₃)= 56x2+16x3=160кг./кмоль
2. Определяем количество вещества n в 128кг. железа:
n=m÷M n(Fe₂O₃)=m(Fe₂O₃)÷M(Fe₂O₃)=128кг.÷160кг/кмоль=0,8кмоль
3. Запишем уравнение реакции получения железа из оксида железа(lll):
Fe₂O₃ + 3AI = AI₂O₃ + 2Fe
4. Анализируем уравнение реакции: по уравнению реакции из 1кмоль оксида железа(lll) образуется 2кмоль железа, значит из 0,8кмоль оксида железа образуется в два раза кмоль железа: n(Fe) =0,8х2=1,6кмоль
5. Определим молярную массу железа и его массу количеством вещества 1.6кмоль:
M(Fe)=58кг./кмоль
m(Fe)=n(Fe)хM(Fe)=1.6кмольх56кг./кмоль=89,6кг
6. ответ: из 128кг. оксида железа(lll) образуется 89,6кг. железа.
Объяснение: