Grotesk1077

28.05.2020 03:38 •  Қазақ тiлi

Жазбаша- письменно

Көшпелілер туралы түсінік – понятие о кочевниках
Көшпелілер немесе көшпелі қоғам, көшпелі өркениет дегеніміз — негізгі кәсібі мал шаруашылығы болып, күнкөрісінің көзі мал өнімдерінен тұратын, белгілі бір қалыптасқан жүйемен көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың әлеуметтік-экономикалық, саяси қауымдастығы және өркениеті.
ХХ ғасырдағы Еуропа ғалымдарының көшпелілікке көзқарасы әр түрлі болғанымен, бұл қоғамның жағымсыз жақтарына ғана назар аудару басым болды. Мысалы, Рацель, Гумплювич, Торнвальд, Тойнби деген ғалымдар: "Көшпелілер өз бетімен өркениет жасауға қабілетсіз, олар мемлекетті, басқа да өркениет жетістіктерін отырықшы елдерді жаулап алу арқылы ғана үйренді" деген тұжырымдар айтты. Көшпелілер мәдениетінің тағы бір ерекшелігі — олардың мәдениетінің көбінесе синкретті (біртекті ғана емес, көпқырлы) болып келуінде. Көне заманда қазақ жерінде өмір сүрген тайпалар (сақ, ғұн, үйсін, сармат, т.б.), одан кейін орта ғасырлардағы түркілер бүкіл Еуразиялық көне және ортағасырлық өркениеттер мен әр түрлі себептер арқылы (миграция, жаулап алу, бейбіт көршілік жағдайында) араласты. Сол арқылы көшпелілер өздеріне түрлі халықтардың жақсы мәдени жетістіктерін қабылдады, өздерінің мәдени үлгілерін басқа халықтарға жұғыстырды. Көшпелілер түрлі мәдениеттердің бір-бірімен араласуына, жақындасуына қозғаушы күш болған. Отырықшы өркениет үлгілері әсіресе орта ғасырларда, Оңтүстік өңірлер мен Жетісуда отырықшы қала мәдениеті дәуірлеген кезде көбейе түсті.

Кочевники или кочевое общество, кочевая цивилизация-это социально-экономическое, политическое сообщество и цивилизация людей, переселяющихся по определенной сложившейся системе, основной профессией которого является животноводство, источником существования которого являются продукты животного происхождения.
Хотя взгляды европейских ученых ХХ века на кочевничество различны, преобладало внимание только к негативным аспектам этого общества. Например, ученые Рацель, Гумплювич, Торнвальд, Тойнби сделали выводы: "кочевники не к самостоятельной цивилизации, они научились только завоеванию государства, других цивилизационных достижений, завоевав оседлые страны. Еще одна особенность культуры кочевников заключается в том, что их культура часто становится синкретной (не только однородной, но и многогранной). В древние времена на казахской земле существовали племена (Саки, гунны, усуньи, сарматы и др.), Затем средневековые тюрки через всю евразийскую древнюю и средневековую цивилизации и различные причины (в условиях миграции, завоевания, мирного соседства). Тем самым кочевники приняли на себя хорошие культурные достижения разных народов, передали свои культурные образцы другим народам. Кочевники были движущей силой для взаимодействия, сближения различных культур. Модели оседлой цивилизации особенно возросли в Средние века, когда в южных регионах и Семиречье царила оседлая городская культура.

Оқулық. Жазылым тапсырмасы. 75 - бет. 2 – тапсырма. «Ассоцияграмма», «Көшпелілерге» қатысты өзің білетін сөздерді жазып диаграмма толтыр. «Ассоцияграмма», запиши слова, которые ты знаешь про «Кочевников».
Дескриптор:
Диаграмманы толтырды 4 сөз – заполнил диаграмму 4 слово –
Орфографиялық жазу сауаттылығын сақтайды - соблюдает орфографическую грамотность -

Оқылым. 76 – бет. Мәтінді мұқият, түсініп оқы. Мәтіндегі ақпараттарды пайдаланып, көшпелілер кімдер деген сұраққа жауап беріңдер. Читайте внимательно текст. ответьте на вопрос, кто такие кочевники, используя информацию из текста.
Дескриптор:
Сұраққа жауап берді – ответил на вопрос
Орфографиялық жазу сауаттылығын сақтайды - соблюдает орфографическую грамотность –
1. Көшпелілір – ...
2. Көшпелілер – ...
3. Көшпелілер – ...