Жаттығу жұмыстар. 110-жаттығу. Мәтіннен толымды, толымсыз сөйлемдерді тауып, толымды сөйлемнің астын бір, толымсыз сөйлемнің астын екі рет сызып көрсетіңдер.
Бұл Іскендір дуананың бармаған жері, баспаған тауы жоқ. Бұл Өскеменіңіз, Бурабайыңыз, Бұл Семейіңіз, бұл Қарқаралыңыз – бәрінде Іскендір жалаң-аяң шарлаған. Ол отарбаны да, параходты да көрген. Іскендірде үй жоқ. Кез келген үй – оған үй. Тау-тас, сай-сала, ескі мола – бәріде оған үй. Онда ел жоқ. Оның елі – дүйім қазақ. Онда мал да жоқ. Тұрған күйі әлгі өзіңіз көрген. Ол – дүние жинамайды (Ж.Ай.).
6-тапсырма. Берілген хабарлы сөйлемдерді бұйрық мәнді сөйлемдерге айналдыр.
1. Ол бау-бақшаны күту жұмысына жауапкершілікпен қарады.
2. Әже ертек айтып берді.
3. Дәрігер емханадан кеш қайтты.
4. Азамат ғылыми еңбек жазды.
Кәсіби оқыту әдістері – бұл арнайы жүйе және ол логикалы бір ізділікпен іс - әрекет жасайтын инженер – педагог пен кәсіптік мектеп оқушысының бірлескен қимылы. Осы арқылы оқушылар кәсіптік білім негіздерін меңгеріп, білік пен дағды, шығармашылық қабілеттіліктерін дамытып, кәсіби шеберліктің қыр – сырын үйреніп, оның негіздерін қалыптастырады.
Дидактикалық міндетерді шешуді қамтамасыз етудегі түрлі іс - әрекет қимылдарды біртұтас қызмет жүйесі деп түсінген жөн.
Іс - әрекет – бұл қарапайым ағымдағы мәселелерді шешуге бағытталған қимыл элементі.
Инженерлік психологияда іс - әрекеттің мына түрлері бар:
- пәндік – практикалық;
- пәндік - ойлау;
- практикалық белгілеу;
- ойлау белгілері арқылы.
Пәндік – практикалық іс - әрекет пәннің түрі мен көлеміне, оның кеңістікте орналасуына, өзгерісіне байланысты. Қол еңбегіне қатысты барлық кәсіпте бұл сипат басты мәңге ие.
Пәндік – ойлау іс - әрекеті, пән бейнесін, мазмұнын алдыңғы орынға қойып, оны әркез есте ұстайды. Ойлау қызметін ерекше орынға шығарады.
Практикалық белгілеу іс - әрекеті таңбалық жүйе мен практикалық белгілер әрекетіне негізделген. (түрлі есептрді шешу, кесте, сұлба бойынша мәліметтер іздестіру, жинақтау т.б).
Ойлау белгілері іс - әрекеті белгілер мен таңбалар жүйесін ойда сақтау қызметін алға қояды. (жадта ұстау, логикалық және есептеу операцияларын есте сақтау, ой жүгірту т.б).
Оқушылардың танымдық іс - әрекетінің деңгейіне байланысты оқыту әдістері мынадай екі топқа бөлінеді:
1. Еске түсіру (репродуктивтік) арқылы.
2. Іздену (шығырмашылық) арқылы.
Еске түсіру әдісі арқылы оқушы білімді дайын күйінде алады немесе практикалық жұмыстарды үлгіге қарап отырып, оқытушының не өндірістік оқыту шеберінің, басшылығымен игереді.
Іздену әдістері оқушыларды білізділікпен, мақсатқа бағыттай отырып, оқу үрдісі кезінде түрлі деңгейдегі танымдық есептерді шығару арқылы жаңа білім мен дағды негіздерін белсенділікпен меңгеру болып табылады.
Ақпарат көздері арқылыоқыту әдістерінтүрлендіру қазіргі білім беру үрдісінде басты мәнге ие болуда. Олар:
1. Сөйлеу әрекеті арқылы:
- Әңгімелеу;
- Түсіндіру;
- Лекция;
- Сұхбаттасу;
- Оқулық мәтінімен жұмыс;
- Дыбыс жазу таспаларын пайдалану;
- Нұсқау беру;
2. Көрнекілік:
- Демонстрациялау;
- Оқушының өзіндік бақылауы;
3. Практикалық;
- Жаттығу;
- Өндірістік – техникалық есептерді шешу;
- Зертханалық – сарамандық жұмыстар.
Кәсіптік оқытудың сан алуан әдістері бар. Сондықтан да оның жіктелуінде де көптеген пікірлер бар. Сол әдістердің жіктелуінің бірі – осы жоғарыда айтылған әдіс: оқушылардың танымдық іс-әрекеті бойынша жіктелуі.
Менiң қалаулы жұмыстарымның бiрi оқу болып табылады. Адам жақсы дос кiтап санаймын. үшiн өз қалаулы кiтабы әрбiр жас шама барып тұр. Мен қашан шүйкидiм, Н.Носованың шығармасының маған өте ұнамымен. Әсiресе, дымбiлместiң қиындықтары. Екiбастан, мен оқып отырсын 4 жылда үйрендiм және, менiң жора-жолдастарыммен қаhарман А.Бартолар болды, Б.Заходера С.Маршак, С.Михалкова.
Мен сендiрген, кiтаптың өзi адамды қалыптастырады және оқылған кiтап дер кез - үлкен сәт. В.Солоухин өз тiлi басқару мүмкiн кейбiр кiтаптар оқып отыра басқа емес өз азаматтық ар-ұжданын басқару мүмкiн айтты. Темiр А.Гайдарының кiтабы және оның командасы бұл жерде бiрден есiне түсiргiсi келедi. Ол менi үшiн өзiм қалаулы болып табылады. Балалар қазiргi уақытқа оқып отыруға ерiнетiнi аянышты. Оқу анығында - бұл еңбек, (В.сухомлин ) ерiк, өздiгiнен тәрбие өз рухани күштерi, өнер. Әңгiме В.Солоухина кекшiл мен кеше оқып шықтым. Мен ертеңгiсiн бiз ойлата алатын жаңа пайдалы кiтаптар күтедi…