жаттығу. Өздерің мәтін құрастырып (4-5 сөйлем ), ондағы сөздерді сөз табына қарай бөліп жазып шығыңдар.
53-жаттығу. Мәтінді көшіріп, зат есім сөздердің астын сызыңдар, үстіне сұрағын жазыңдар. 1.Бір күні кешке көже ішіп бола берген кезде, әжесі отырып: «Бұл көженің өзі де табылмай, көзімізді ағартпаса неғыласын», - деді. Жұман шошып кеткендей: «Е; ұның азайып қалды ма?» - деді. Әжесі 3-4 істемдік ұн қалғандығын білдірді. Әжесі айтуға бата алмай, жасырып жүр еді. «Әкеңнің өлгенін жасырасың, көмгенде қайтесің» дегендей, жоқшылық айтқызбай қоймайды. Үй ішіне бұл бір ауыр қайғы болды. (М.Ә.Қараев, Қазақ тілі, 91-бет)
54-жаттығу. Мәтінді оқып жалқы есімдер мен жалпы есімдерді, деректі, дерексіз, зат есімдерді ажыратып,үстіне жазыңдар. 1.Бұл кісінің даңқы сонау Әзірет Сұлтан, Ташкент, Бұхараға дейін кеткен ғой , жуырда атын «Ақ жол» газетінде көрдім (Ғ. Мұст.). 2. Қара құрықта аттан айырыламындеп ел тараған соң, Қартқожа манағы қойған жеріне келсе, Имаканның аты тұр, байталы жоқ. Шешілмесе керек еді. Қазық бау шалып және бір шорт байлап еді. М.Ә.Қараев, Қазақ тілі, 92-бет
ӘЛЕМНІҢ ЖЕТІ КЕРЕМЕТІ
1. Мысыр пирамидалары
Жеті кереметтің ең ежелгісі де, әрі біздің бүгінгі дәуірімізге жеткені де – осы Мысыр пирамидалары. Пирамидалар Нілдің солтүстік батыс жағалауындағы сансыз қабірлер мен ғибадат-ханалар тұрғызылған өлілер қаласының үстіне салынды. Пирамидалардың ең көнесі – 5000 жыл бұрын тұрғызылған Джосер пирамидасы. Сәулетшісі ежелгі Египетте дәрігерлік, фило-софиялық және ғылыми еңбектерімен танылған Имхотеп атты шебер еді. Джосер пирамидасы – көп сатылы құрылыс. Сансыз басқыштар арқылы аспанға өрлей береді. Мұның идеясы перғауындардың жердегі қарапайым халықтан биік, құдіретті екенін бар әлем-ге паш ету еді. Қаншама қажырлы еңбек пен адам өмірі жұмсалған бұл құрылыс Хеопс, Хефрен және Микрен пирамидаларымен жалғасын тапты.
Көлеміжағынанеңүлкенпирамида – Хеопспирамидасы. Бүкіл жиған-тергеніне көзінің тірісінде Хеопс перғауын 20 жыл ішінде осы пирамиданы салдырды. Биіктігі 147 метр, әр қырының ұзындығы 232 метр бұл құрылысқа 2,5-3 тонналық 2 миллион 300 мың тас блоктары қолданылды.
Қазтуған Сүйінішұлы (XVII ғасыр) - мырза, батыр, жырау. Халық арасында Қарға бойлы Қазтуған атанып кеткен айтулы жорық жырауы.
Қазтуған жырау ноғайдың Едисан ордасының билеушісі Сүйініш мырзаның ұлы. Сүйініш мырзаның Қазтуғаннан басқа Азамат және Әдіжі атты тағы екі ұлы болған.
Объяснение:
Қазтуған жыраудың "Мадақ жыры", "Туған жермен қоштасу" сынды туындыларын ежелгі қазақ поэзиясының таңдаулы үлгілеріне жатқызуға болады. Ақынның халық жыраулары арқылы жеткен бірқатар толғаулары И.Березиннің "Түрік хрестоматиясында" (1862), Ғабдолла Мұштақтың 1910 жылы шыққан "Шайыр, яки қазақ ақындарының басты жырлары" жинағында, М.Мағауиннің "Алдаспан" кітабында (1970) жарияланды.