Задание 5. Прочитай текст. Найдите сложные предложения. Судьба привела меня на необитаемый остров. Не уверен, что избавлюсь от этого.
Я огорчился и остался в пустыне. Я был опустошен.
Я остался в далеке от всего человечества. Я изгой.
У меня мало одежды. Через некоторое время у меня даже не останется одежды.
Как я могу избегать животных и людей? У меня нет оружия для защиты. Некому со мной поговорить, некому посоветовать мне, некому утешить меня.
Когда мы попали в аварию, все мои друзья утонули, я выжил.
Я был единственным, кто остался из всех кто был в корабле. Смерть только меня То, что меня от смерти, возможно меня и от этого.
Но я не голодал. Я живу в необитаемой степи, где нет еды, нет страны, нет солнца.
Я живу там, где одежда не нужна.
На острове, где я живу, нет никого, как на африканских островах. Хищников тоже пока нет. Чтобы я сделал если бы остался на одном из африканских островов?
Сила Божья приблизила затонувший корабль к берегу. Мне удалось доставить с корабля все необходимое. Он позволил мне найти еду и питье, пока я не умер.
Вряд ли кто то в мире окажется в худшем положении. Но здесь есть и лучшая сторона жизни.
Я начал привыкать к жизни на острове. Раньше каждую минуту я смотрел на остров с мыслью: "Может увижу корабль?". Теперь я потерял надежду. Я стараюсь облегчить себе жизнь.
Из романа Даниэля Дефо «Робинзон Крузо».
7-тапсырма. Төмендегі ойлармен келісесің бе, келіспейсің бе?
Вы согласны или не согласны со следующими пунктами?
1. Бөлменің, керуеттің, шаштың, қаламның, ауылдың.
2. Гүлнардың, Әрсеннің, Абайдың, Виктордың,Бибігүлдің.
3. Бұл Жанардың мектебі- Жанардың. Даниярдың досы алтыншы сыныпта оқиды-Даниярдың. Оқушының дәптері столдың үстінде жатыр.-оқушының. Кілемнің түсі ашық-кілемнің. Кәрімнің добы үлкен-Кәрімнің. Әлияның бөлмесі таза.-Әлияның. Әпкемнің қызы диванда ұйықтайды-әпкемнің. Мектептің кітапханасы ашық-мектептің. Бұл Азаматтың кітабы-Азаматтың. Бөлменің терезелері үлкен-бөлменің. Тақтаның түсі қара-тақтаның.
Барыс септік
1. Журналға, далаға, саған, суға, кітапға, қалаға, дүкенге, мектепке, анаға, ауылға, үстелге.
2. Омскіге, ауылға, қалаға, қызға, борға, досқа, көлге, оқулыққа, орындыққа, Айжанға, суға.
3. Саған Әсет келіп тұр-саған. Ол оқулыққа келіп тұр-оқулыққа. Біз сендерге бара жатырмыз-сендерге. Оларға сурет көрсет. Самат үйге хат жазды-үйге. Базарға бар-базарға. Киноға барма-киноға. Жиналысқа бар-жиналысқа.
Табыс септік
1. Баланы, дәрігерді, базарды, дүкенді, билетті, жолды, тамақты, кітапты, суретті, көшені.
2. Кітапты, дәптерді, сабақты, Асанды, еденді, досыңды, хатты, екіні, тапсырманы, мұғалімді, үйлерді, аңды, сені.
3. Мен бұл фильмді көрдім-фильмді. Мен сабақты оқыдым-сабақты. Аңшы қоянды ұстады-қоянды. Сәуле сорпаны пісірді-сорпаны. Мен сенің хатыңды алған жоқпын-хатыңды. Біз поезды күттік-поезды. Қағазды столдың үстіне қойдым-столдың. Мен есікті аштым-есікті.
Жатыс септік
1. Дәптерде, қағазда, Асанда, қызда, үстелде, әжеде, сәрсенбіде, әкеде, үйде, көршіде, тәрелкеде, анада, егізде, клубта, керуетте, еденде, сөреде.
2. Оқулық Асанда-Асанда. Дәптерлер менде-менде. Мектеп орталықта- орталықта. Әжем қалада. Ол Астанада. Гүл үстелде. Көшеде қараңғы. Кезекте адам көп. Асанда дәптер жоқ.
3. Орындықа, қатарда, сыныпта, мұғалімде, дәптерде, жексенбіде, Сарада, әкемде, үстелде.
Шығыс септік
1. Дәрігерден, қағаздан, майдан, Әлиядан, Алматыдан, көкөністен, қанттан, еттен, досымнан.
2. Балалар мектептен келеді-мектептен. Үйді ағаштан жасайды-ағаштан. Мен досымнан келе жатырмын-досымнан. Мұғалімнен сұра-мұғалімнен. Ол оқулықтарды кітапханадан әкеле жатыр-кітапханадан. Ол үйден шықты-үйден. Гүлді Мараттан ал-Мараттан. Сақина күмістен жасалған-күмістен. Олар қонақтан қайтты-қонақтан.
3. Мектептен, бастықтан, матадан, қаладан, дүкеннен, театрдан, базардан, ағаштан, еттен.
Көмектес септік
1. Жұмыспен, орамалмен, кісімен, сабынмен, жолмен, сізбен, автобуспен, мұғаліммен, кеспемен, доспен
2. Мұғаліммен бірге, досыммен, қонақтармен, ағаммен, менімен, Кәріммен, мұғаліммен, әкеммен, достарыммен, қызбен, ініммен.
3. Досыммен, балтамен, қасықпен, пышақпен, трактормен, қайықпен, атпен, балтамен, мұғаліммен, пойызбен,