Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.
1)заттың, ұғымның, құбылыстың атын білдіретін сөз табы Сұрақтары: кім? не? кімдер? нелер Тұлғасына қарай: 1) негізгі зат есім-бөлшектенбейтін түбір зат есім: ант, ат 2) туынды зат есім-жұрнақпен жасалған зат есім:білім, достық Құрамына қарай: 1) дара зат есім бір ғана түбірден тұрады:от, қант 2) күрделі зат есім кемінде екі сөздер тұрады: ата-ана Мағынасына қарай: 1) деректі зат есім-көзбен көрінетін заттың атауы: су, есік 2)дерексіз зат есім-оймен білінетін ұғым мен құбылыс атауы: арман,қуаныш Атауына қарай: 1) жалпы есім-біртектес заттардың жалпы атауы:кісі,өзен 2) жалқы есім-біртектес заттардың жеке атауы: Асан, Ақтөс
2) көмекші есім-лексикалық мағынасы жоқ, сөйлемде екінші бір сөздің жетегінде қолданылатын сөздер. Мысалы: үстелдің үсті, кітаптың асты
3) заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін дəмін білдіретін сөз табы Тұлғасына қарай: 1) негізгі сын есім-түбір сын есім:сары,таза 2) туынды сын есім жұрнақпен жасалады: ашық Құрамына қарай: 1) дара сын есім бір түбірден тұрады: ак, жасыл 2) күрделі сын есім екі сөзден тұрады: ақ ала Мағынасын қарай: 1) сапалық сын есім-сындық белгіні анықтайтын төл сын есім: сұр; қызлдау 2) қатыстық сын есім-басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім: бойшаң
Ғаламтор туралы диалог құрастыру.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.
Сұрақтары: кім? не? кімдер? нелер
Тұлғасына қарай:
1) негізгі зат есім-бөлшектенбейтін түбір зат есім: ант, ат
2) туынды зат есім-жұрнақпен жасалған зат есім:білім, достық
Құрамына қарай:
1) дара зат есім бір ғана түбірден тұрады:от, қант
2) күрделі зат есім кемінде екі сөздер тұрады: ата-ана
Мағынасына қарай:
1) деректі зат есім-көзбен көрінетін заттың атауы: су, есік
2)дерексіз зат есім-оймен білінетін ұғым мен құбылыс атауы: арман,қуаныш
Атауына қарай:
1) жалпы есім-біртектес заттардың жалпы атауы:кісі,өзен
2) жалқы есім-біртектес заттардың жеке атауы: Асан, Ақтөс
2) көмекші есім-лексикалық мағынасы жоқ, сөйлемде екінші бір сөздің жетегінде қолданылатын сөздер. Мысалы: үстелдің үсті, кітаптың асты
3) заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін дəмін білдіретін сөз табы
Тұлғасына қарай:
1) негізгі сын есім-түбір сын есім:сары,таза
2) туынды сын есім жұрнақпен жасалады: ашық
Құрамына қарай:
1) дара сын есім бір түбірден тұрады: ак, жасыл
2) күрделі сын есім екі сөзден тұрады: ақ ала
Мағынасын қарай:
1) сапалық сын есім-сындық белгіні анықтайтын төл сын есім: сұр; қызлдау
2) қатыстық сын есім-басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім: бойшаң