УМОЛЯЮ Зияткерлік миграция немесе шетелде білім алушылар
1. Қазіргі таңда мұхит пен теңіз асып, білім қуған жастар саны күннен-күнге артып отыр. Жыл сайын мемлекеттің білім жүйесін дамыту үшін тілі жат елге барып, отбасынан жырақта білім алып жатқан жастар қаншама?! Жастардың білім алуы үшін Қазақстан Үкіметі арнайы «Болашақ» бағдарламасы арқылы көптеген талантты жастарға мүмкіндік сыйлады. Мақсат біреу ғана: болашақ отандық мамандардың сапалы білім алып, отбасына, мемлекетке пайда әкелуіне жағдай жасау.
2. Шетелдегі білім деңгейінің жоғары дәрежеде екені белгілі. Бірақ білім алғысы келсе де, ондағы қиындықтарға төзе алмайтынын сезіп, көбісі бұдан бас тартып та жатады. Ал өз-өзіне сенімді, барлық қиындықтарға қарсы тұратындар еш нәрсеге қарамайды. Қазақта «Болам деген баланың бетін қақпа, белін бу» деген даналық сөз бар. Олай болса, оқимын деген жас буынның жолын кеспей, керісінше, қолдау көрсетіп, болашағына мол сеніммен қарау керек.
3. Соңғы жиырма жылда «білімділердің елден кетуі» ұғымын ғалымдар қайта қарап шықты. Енді бұл сөз «білімділердің келуі» және «интеллектуалдық айналым» феномендерімен бірге жиі қолданыла бастады. Елден кету білім көкжиегін кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұл адам капиталының сапасына оң әсер етеді. Елден кеткісі келгендердің барлығының бірдей мақсаты орындала бермейді. Ал кеткендердің біршама бөлігі әлемдік деңгейдегі жаңа дағдыларды елге жеткізуге және өзгелергеде үйрету мүмкіндігіне ие бола алмайды. Үндістандағы IT мамандарының Америкаға қоныс аударуы елдегі IT секторының дамуына ықпал етті, көптеген халықтың компьютер ғылымдарын зерттеуге ынтасы артты. Алайда бәсекелестіктің жоғары болуынан олардың бір бөлігі ғана шетелге кетуге мүмкіндік алды.
4. Қазақстанда бұл мәселенің өзектене түскенін соңғы он жылдықта ағылшын тілін меңгеруге бет бұрған адамдар санының көбеюімен түсіндіруге болады. Отбасы мүшелерінің біреуінің шетелге қоныс аударуы нәтижесінде ата-анасына ақша жіберіп, бауырларының оқуына мүмкіндік жасап отырады. Ал туған жеріне қайта келген соң, білікті және сұранысқа ие маман ретінде білімін көрсетіп, ел экономикасын арттыруға ықпал етеді. Сонымен қатар өз отбасының әлеуметтік жағдайын жақсартуға мүмкіндік алады.
5. Әлемдік тәжірибеде шетелге қоныс аударуға тосқауыл қою білікті мамандар үшін зиян. Мәселен, жаңа дағдыларды игеруге кедергі келтіреді әрі технология, сауда және инвестицияға қолжетімділікті шектейді. Сонымен қатар көші-қон үрдісінің пайдалы тұстары бар. Мысалы, диаспоралардың өзара араласуы және тарихи отанынан көшіп кеткен адамдармен байланысты үзіп алмас үшін азаматтық беруді енгізу.
6. Дегенмен басқа елге қоныс аударудың ең негізгі себептерін, еңбек нарығындағы құрылымдық мәселелерді үнемі қадағалап отыру қажет. Зияткерлік миграцияның зиянды жағы да болатынын естен шығармау керек. Атап айтқанда, аралас некенің көбеюі, басқа ел азаматтығын алуға мүдделілік, Отан алдындағы парызын жете түсінбеу салдарынан шетелде жұмыс істеуге ұмтылыстың артуы және т.б. Зерттеушілердің пікірінше, таланттардың шетке ағылуын азайту үшін туып-өскен еліндегі балама мүмкіндіктерді қарастырған абзал. Арнайы жобалар жасау қажет. Онда таланттарды ашу, дамыту және өз қабілеттері мен мүмкіндіктерін толықтай көрсетуіне, өзіне лайықты мансап биігіне көтерілуіне жағдай жасау жолдарын табу міндет. Сонда жоғары оқу орны түлектері арасындағы жұмыссыздық мәселесі де оңтайлы шешіледі. Елдің интеллектуалдық әлеуетін көтеру мүмкіндігі артады.
А. Әбітай
2-тапсырма. Мәтіндегі әр абзацқа тақырыпша қой. Соңында мәтін тақырыбы мен өзің жазған тақырыпшалардың арасындағы байланысқа мән бер. Мәтіндегі тірек сөздерді анықта. Тақырыпшалардың негізінде күрделі жоспар құрып, айтып бер.
1.Шетелдік қонақтарды ЭКСПО-2017 көрмесінде қандай бұйымдар қызықтырды?
2.Ұлттық қолөнерді дамыту үшін қандай жұмыстар атқарылуда?
Мәтіндегі негізгі мәселе-ұлттық қолөнерді дамыту,жаңғырту мақсатында қандай шаралар жасалып жатқандығы жөнінде.
Эссе: "Ұлттық қолөнерді жаңғыртудың тиімді жолдары қандай?"
Қазақ халқында қолөнері ерте кезден -ақ дамыған.Ол-біздің ұлттық мәдениетіміздің бір бөлігі десе болады.Егер қолөнеріне мән берілмесе,мәдениетіміз де дағдарысқа ұшырайды.Сол үшін қолөнерді жаңғыртудың маңызы зор. Ал оны қалай неден бастау керек? "Ел іші-өнер кеніші" деген қазақ халқының мақалы бар.Осы елді мекендердегі қолөнер шеберлерін тауып,олардың өнерін насихаттап, олардан сабақ алуымыз керек. Қолөнер шеберлерінің қолынан шыққан бұйымдардан көрме жасап жұртшылық назарына ұсыну керек.Тіпті "Ұлттық қолөнер мектебі" курстарын ашса да артық болмас еді. Осы курстарды бітірген шеберлер мектепте технология пәнінен сабақта балаларды қолөнеріне үйретсе нұр үстіне нұр болар еді. Мектепте арнайы қолөнер үйірмелері тұрақты жұмыс жасаса,оқушылардың бос уақыты пайдалы өткен болар еді. Мәселен,теріден,жүннен бұйымдар жасау-өте қызықты іс. Сол сияқты зергерлік өнер де әсемдікке,өнерге баулиды.Мектепте зергерлікті үйренген бала, еңбекке өнерге қызығушылығы артады. Ұлттық қолөнер бұйымдар байқауы жиі өткізіліп,жеңімпаздар марапатталса ол да бір өнерді өрге сүйрейді деп сенемін.
Объяснение:
1. Ұлы Отан соғысы 4 жылға созылды.
2. Ұлы Отан соғысы 1941жылы 22 маусымда басталды.
3. Қазақстандық батырлары: Бауыржан Момышұлы, Мәлік Ғабдуллин, Қайырғали Смағұлов.
4. Ұлы Отан соғысында орыс пен тәжік, грузин, беларус, қазақ пен украин сынды ұлттар жауға қарсы соғысты.
5. Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен батырлар: Мәлік Ғабдуллин, Бауыржан Момышұлы, Рашид Жанғозин, Төлеген Тоқтаров, Рамазан Елебаев, Төлеуғали Елебековтер.
6. Ел басына қатер төне қалса, біздер Отанымызды қорғауға дайынбыз. Кәзіргі кезде адамдарға көмек көрсету керек, сол ерлік.