pomidorka0078

31.08.2022 05:05 •  Қазақ тiлi

Тыңдалым және айтылым 1-тапсырма Мәтінді мұқият тыңда. (https: //bilimland.kz/kk/courses/zharatylystanu/zher- zhane-halam/lesson/harysh-kengistigin-alhashqy-zertteu-kezengi) Мәтіннен негізгі тірек сөздерді түртіп ал (6-7 сөз).

Галактика - аспан денелері: жұлдыздар, планеталар және астероидтармен

толтырылған шексіз ауқымды кеністік

Әлем кеністігі 15 миллиард жыл бұрынғы үлкен жарылыстан кейін пайда болған Бұл жарылыс кезінде алдымен химиялық элементтер түзіліп, олардың кейбір бөлшектері бірігіп, жұлдызды құраған Кейіннен жұлдыздардан миллиардтаған галактикалар түзілген

Жұлдыздар әртүрлі көлемдегі галактикаларды құрайды. Біздің Күн басқа жұлдыздармен бірігіп, спиральді «Құс жолы» деп аталатын галактиканы құрайды. Оны бұлтсыз түндерде үзік-үзік жарық жолақ ретінде көруге болады. Біздің галактиканың диаметрі шамамен жүз мың жарық жылына, ал вертикальді бөлігі галактика орталығынан шамамен он мын жарык жылына тен

Тірек сөздер:

• Тірек сөздерді пайдаланып, мәтіннің мазмұнын айт. • Галактикалар туралы тағы не білесің?

Оқылым 2-тапсырма Мәтінді түсініп оқы, Берілген тапсырмаларды орында,

Тірі көз

Мен көзімді аштым. Маңайдын бәрі бұлдырап әзер көрінеді. Қайдамын? Не болды?

Кенет жүрегім лүпілдеп жиі соға женелді. Маған баданадай көз тесіле қарап тұр. Оның өткір қарасы тұла бойымнан өтіп, мидағы ой тізбектерін жатқа оқып тұрғандай. Одан құтылар емеспін. Ол өзінің тұңғиығына баурап әкетіп барады, әкетіп барады.

Мүмкін мұның бәрі түс шығар? Жоқ! Мен көзімді ясұмдым. Әлгі көз кимылымның бәрін бұлжытпай орындады. Қорқып кеттім. Соңғы күндері болған оқиғалардың бәрі көз алдымнан құйындай жүйткіп өте шықты Мен жоқпын. Мен енді сөйлей алмаймын. Тек ойлаған ойымды, көргенім … білгенімді бұрыштағы сопақтау келген «Тіл» деп аталатын электрондық машина жазып жатыр, жазып жатыр

Қазір Әнес келуге тиіс.

- Әлім, - деді кеше ол, - бұл экспериментті жасама Ғылым Орталығы басқа тәсілдерді қарастыруда Мүмкін 8-ші Эпсилон құбылысты шешетін екінші әдіс

табылар. - Жоқ, мен белімді бекем будым. Есеп машинасының жасаған формуласы эксперименттің дұрыс екенін растады ғой, - дедім теріс бұрылып. - Растасын, бірақ ойламаған жерде ми клеткалары зақымға ұшыраса не істемексің?

Эх,Әнес, тылым үшін жанымды да қиямын Әңгімені қыскарталық Ертең мен эксперимент жүргіземін Лабораторияға келіп «Тілдің» жазып алғанын тексерерсін

- Жақсы.

Біз үн-түнсіз осылай тарасқанбыз…

1) 1-абзацтан көздің үлкендігін білдіретін сөзді тауып жаз.

2) 2-абзацта берілген көп нүктенің орнына сәйкес болатын шылауды анықта.

A) себебі

B) және

C) мен

D) пен

3) Автор кейбір сөйлемдерде "әкетіп барады, әкетіп барады", "жазып жатыр, жазып жатыр» деген сөздерді неге екі рет қайталайды?​