ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ -тапсырма. 4 Мәтінді тыңда. Оқы: «Жигсо» «Бөлшекте, жинақта!». Сынып үш топқа бірігеді. Әр топтағы оқушылар N91, 92, № 3 түрінде белгіленеді. 1-кезеңде әр топтағы балалар мәтіннің өздеріне тиесілі бөлігін оқиды. 2-кезеңде әр топтағы балалар нөмірлеріне сәйкес бір топқа бірігеді. Олар өздері оқыған мәтін бөлігінің мазмұнын бірігіп талдайды, ой бөліседі. 3-кезеңде топ мүшелері қайта өз орындарына барады да жалпы мәтіннің мазмұны бойынша кеңесіп, өздері қалаған тәсілмен (тірек сөздер кестесі, кластер, диаграмма, сурет, карта және т.б.) ойларын жинақтайды. 4-кезеңде әр топ өз жұмыстарын сыныптың алдында қорғайды. Көшпелілер деген кімдер? 1. Көшпелілер өркениеті — мал шаруашылығымен айналысатын, белгілі бір қалыптасқан күйемен көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың қауымдастығы, өркениеті.Көшпеліліктің шығуына географиялық орта мен ауа райы әсер етті. Көшпелілік белгілі бір геофизикалық, абиғи-климаттық аймақтарда қалыптасады. Бұл қандай аймақтар, олардың экологиялық жүйесі қандай? Әдетте, бұл – далалы, жартылай шөлейт, шөл және құрғақ далалар, тау өктері, тау қойнаулары. Мұндай жерде көбінесе жаңбыр аз, жылдык ылғалдың мөлшері 200-
1)Таулар әдетте қанша топқа бөлінеді?(Салыстырмалы және абсолютті биіктікке байланысты таулар әдетте:
жоғары, салыстырмалы биіктігі 2 км-ден жоғары, абсолютті - 3 км-ден астам;
орташа, салыстырмалы биіктігі 0,8-2 км, абсолютті - 1-3 км;
төмен, салыстырмалы биіктігі 500-800 м, абсолютті - 1000 м дейін.)
2)әлемдегі ең биік тау?(Эверест)
3)Тау құрылымы?(Тау мен төбе табаннан, баурайлардан және шыңнан тұрады. Табан - таудың немесе төбенің басталатын жері. Саммит - таудың немесе төбенің ең биік бөлігі. Көлбеу - бұл табан мен үстіңгі аймақ.)
4)Таулар қайда пайда болады?
Горы формируются в тектонически активных областях; по происхождению горы делятся на тектонические, эрозионные, вулканические. В зависимости от характера деформаций земной коры среди тектонических гор выделяются складчатые, глыбовые и складчато-глыбовые.
5)Таулардан не пайда?(Таулар төменде орналасқан қалалар мен шалғай аудандарда тұратын таулы қауымдастықтар үшін гидро, күн, жел және биогазды қоса жаңартылатын энергия көздері ретінде шешуші рөл атқарады)
Поэзия, проза, драма салаларындағы шығармаларына өзі ғұмыр кешкен ортадағы нақтылы өмір көріністерінен бастап, тарихи тақырыпқа дейін арқау болып отырады. Қандай тақырыпқа қалам тербесе де ел қамы, халық тағдыры, ұлттың болмыс қасиеті оның шығармаларының алтын арқауы. Оның қаламынан туған «Күй», «Дала», «Күйші», «Құлагер» сияқты он беске жуық көлемді поэма қазақ поэзиясының інжу маржаны болып табылады. І.Жансүгіровтың прозалық шығармаларының ішіндегі көлемдісі - «Жолдастар» романы. Мұнда қазақ сахарасындағы еңбек адамдарының тұрмыс тіршілігін, азаттықты көксеген арман аңсарын, 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінің дүмпуін суреткерлікпен ашып көрсетеді. Қаламгер әдебиет сыны мен аударма саласында да өнімді еңбектенді. А.Пушкиннің көптеген өлеңдеріне қоса, «Евгений Онегин» романын қазақ тіліне алғаш рет толық аударды. Сондай-ақ, М.Лермонтовтың, А.Горькийдің, Н.Некрасовтың, В.Маяковскийдің көптеген шығармаларын қазақ тіліне тәржімалады.
Елімізде бірнеше мектепке, көшеге, ауданға, елді мекенге, Талдықорған қаласындағы Жетісу мемлекеттік университетіне І.Жансүгіровтың есімі берілді.
1994 жылы университеттің қарсы алдындағы алаңға ақынның қоладан құйылған ескерткіші орнатылды. Талдықорғанда ақынның өмірі мен шығармаларына арналған әдеби-мемориалдық мұражай жұмыс
1)Таулар әдетте қанша топқа бөлінеді?(Салыстырмалы және абсолютті биіктікке байланысты таулар әдетте:
жоғары, салыстырмалы биіктігі 2 км-ден жоғары, абсолютті - 3 км-ден астам;
орташа, салыстырмалы биіктігі 0,8-2 км, абсолютті - 1-3 км;
төмен, салыстырмалы биіктігі 500-800 м, абсолютті - 1000 м дейін.)
2)әлемдегі ең биік тау?(Эверест)
3)Тау құрылымы?(Тау мен төбе табаннан, баурайлардан және шыңнан тұрады. Табан - таудың немесе төбенің басталатын жері. Саммит - таудың немесе төбенің ең биік бөлігі. Көлбеу - бұл табан мен үстіңгі аймақ.)
4)Таулар қайда пайда болады?
Горы формируются в тектонически активных областях; по происхождению горы делятся на тектонические, эрозионные, вулканические. В зависимости от характера деформаций земной коры среди тектонических гор выделяются складчатые, глыбовые и складчато-глыбовые.
5)Таулардан не пайда?(Таулар төменде орналасқан қалалар мен шалғай аудандарда тұратын таулы қауымдастықтар үшін гидро, күн, жел және биогазды қоса жаңартылатын энергия көздері ретінде шешуші рөл атқарады)
Поэзия, проза, драма салаларындағы шығармаларына өзі ғұмыр кешкен ортадағы нақтылы өмір көріністерінен бастап, тарихи тақырыпқа дейін арқау болып отырады. Қандай тақырыпқа қалам тербесе де ел қамы, халық тағдыры, ұлттың болмыс қасиеті оның шығармаларының алтын арқауы. Оның қаламынан туған «Күй», «Дала», «Күйші», «Құлагер» сияқты он беске жуық көлемді поэма қазақ поэзиясының інжу маржаны болып табылады. І.Жансүгіровтың прозалық шығармаларының ішіндегі көлемдісі - «Жолдастар» романы. Мұнда қазақ сахарасындағы еңбек адамдарының тұрмыс тіршілігін, азаттықты көксеген арман аңсарын, 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінің дүмпуін суреткерлікпен ашып көрсетеді. Қаламгер әдебиет сыны мен аударма саласында да өнімді еңбектенді. А.Пушкиннің көптеген өлеңдеріне қоса, «Евгений Онегин» романын қазақ тіліне алғаш рет толық аударды. Сондай-ақ, М.Лермонтовтың, А.Горькийдің, Н.Некрасовтың, В.Маяковскийдің көптеген шығармаларын қазақ тіліне тәржімалады.
Елімізде бірнеше мектепке, көшеге, ауданға, елді мекенге, Талдықорған қаласындағы Жетісу мемлекеттік университетіне І.Жансүгіровтың есімі берілді.
1994 жылы университеттің қарсы алдындағы алаңға ақынның қоладан құйылған ескерткіші орнатылды. Талдықорғанда ақынның өмірі мен шығармаларына арналған әдеби-мемориалдық мұражай жұмыс