ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ МӘТІНМЕН ЖҰМЫС
3
-тапсырма.
Тыңда. Мәтінді оқы. Түсініксіз сөздерді тап.
Көшпенді түркілерді әрқашан аспан әлемінің құпиясы қызықтырған. Кең далада өмір
сүрген ұлы көшпенділер ежелден аспан әлемінің құпиясын меңгерген. Техника жоң кез-
де қазақтар аспан денелерінің қозғалысын білген. Аспан әлемін бақылайтын адамдар
болған. Аспан, жұлдыз әлемін бақылайтын адамдарды «жұлдызшы» деп атаған. Қазақ
жұлдызшылары ежелгі дәуір мен орта ғасырда аспан денелерінің қозғалысын бақылаған. Он-
дай жұлдызшылар Ежелгі Мысырда (Египетте), Үндістанда, Грекияда да болған. Олар аспан
құбылыстарын зерттеген, күнтізбе есебін жүргізген.
Ежелгі түркі жұлдызшылары «Жетіқарақшы», Үркер, Темірқазық. Босаға, Таразы
жұлдыздарын ашқан. Жұлдызшылар ауа райын, көктемнің келуін, жаздың шығуын болжаған.
Бұл мәліметтер көшпелі түркілер үшін өте маңызды болған. Көшпенділер жұлдызшылардың
бақылауын тұрмыста пайдаланған. Кейбір жұлдызшылар астрологиямен айналысқан.
Қазақтар - ұлы түркілердің ұрпағы. Қазақтар жазда жайлауға, көшіп, қыста қыстауда тұрған.
- Қазақстан археологтері Орталық Қазақстандағы Жанғабыл өзенінің маңынан
VII-X ғасырларда өмір сүрген жұлдызшының зиратын тапқан. Зиратта жұлдызтас, метеорит
болған. Зираттың жанына гранит мүсін қойылған.
Alashainasy.kz сайтынан
составить план
Гарри Поттер − Британдық жазушы Джоан Роулинг жазған 7 томдық қиял-ғажайып шығармалар жинағы. Кітапта Хогвартс Мыстандар мен Сиқыршылар мектебінің оқушысы Гарри Поттер және оның достары Роналд Уизли мен Гермиона Грейнджерлердің бастан кешкен оқиғалары туралы айтылады. Оқиғаның негізі зұлым сиқыршы Лорд Волдемортты жеңу болып табылады. Лорд Волдеморттың көздегені − мәңгілік өмір сүру, сиқырлы әлемді қол астына алу, сиқыршы емес адамдарды жою және қарсы шыққандардың күлін көкке ұшыру. Ал қарсы шыққандардың ішінде басты кейіпкер Гарри Поттер де бар.
1997 жылдың 30 маусымында көптомдық кітаптардың бірінші бөлімі жарыққа шықты ("Гарри Поттер және Философиялық тас"). Дәл сол уақыттан бастап ол үлкен атаққа ие болып, дүйім жұртқа аты тез тарады. 2011 жылдың маусым айындағы сараптамада кітаптардың 450 миллион көшірмесі сатылғанын, әлем тарихындағы ең тез сатылған кітап аталып, 67 тілге аударылғаны көрсетілген, сонымен қатар, жазылған кітаптардың соңғы төртеуі ең тез сатылған кітап атағымен жаңа рекорд орнатқан. Бұл шығармада, қиял-ғажайыптықпен қоса, жанрлардың көптеген түрлері кездеседі. Атап айтқанда: жасөспірім әдебиеті, құпиялық, триллер, оқиғалық, ғашықтық, т.с.с. Шығарма балаларға арналса да, Роулинг ханымның сөзіне сенсек, негізгі тақырып − өмір мен өлім. Ал бұдан басқа кемсітушілік пен жемқорлық тақырыптары да кездеседі.Романда басты кейіпкер – сиқыршы-бала Гарри Поттердің әрбір жылдағы бастан кешкендері айтылады. Барлық жеті бөлімі де киноға арқау болған. 64 тілге аударылған. Жалпы таралымы 450 миллион дананы құрайды.