ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ МӘТІНМЕН Я 3 Мәтінді тыңда. Оқы. . Ежелгі көшпелілердің өнері мен мәдениетінде алтыннан түйін түю, қола Жоғарғы жетістікке жетті. Оған археологиялық қазбалардан табылған асыл бірі — украин археологтары тапқан Скиф қорғанының әртүрлі алтын әшекей Толстая могила қорғанынан шыққан. Оның ішіндегі ең құндысы – пекторал раль — өте нақышты, нәзік соғылған әшекей. Ол скифтердің ғарыштық ой ді. Алтын әшекейдің төменгі бөлігінде о дүние, өлім табиғаты, бедерленге адамдар өмірінен сыр шертеді. Екінші бір айта кетерлік дүние — Қырымдағы Күл-Оба қорғанынан таб құмыра. Саф алтыннан, күмістен құтылар жасалған. Құмырада скиф жаук бедерленіп, өрнектелген сделать силтеу есимдегы
Бұлбұл гүлзарын сүйеді,
Адал адам Отанын сүйеді.
Жауда қалған бұлбұлдан Отанға кайтқан ит артық.
Отан елдің анасы,
Ел ердің анасы.
Отан қадіріне жетпеген өз қадіріне жетпейді.
Отан оттан да ыстық,
жалыны бар шоқтан да ыстық.
өнер алды қызыл тіл
Өнерлі өрде озар,
Өнерсіз жігіт жер соғар.
Өнерлі өрге жүзер.
Ақыл көпке жеткізер,
Өнер көкке жеткізер.
Өнерліге өлім жоқ.
Өнерлінің қолы алтын,
Өлеңшінің сөз алтын.
Білетінің бір тоғыз,
Білмейтінің тоқсан тоғыз
.Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.
Білім гауһар, бағасы жоқ.
Надандық кесел, дауасы жоқ.
Киіміне қарап қарсы алады,
Біліміне қарап шығарып салады.
Күш - білімде, білім - кітапта.
Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.
Жарқ еткіздім бөлмені,
Шоқтан қолым күймеді.
(Электр шамы)
Темір қайшы – қос қайшы,
Шығыршықсыз бос қайшы.
Еңбеккерге дос қайшы,
Еріншекке қас қайшы.
Өтпейді бір бос күні,
Ол? –
(Сағаттың қос тілі)
Сары қозы, көк қозы,
Қарындары тоқ қозы.
Күздігүні көп қозы,
Қыстыгүні жоқ қозы.
(Қауын-қарбыз)
Темір аяқты,
Ағаш таяқты.
(Циркуль мен қарындаш)
Қалқиған ұзын құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады.
(Қоян)
Күші десең, күші бар.
Тісі десең, тісі бар.
Торуылдап ауылды,
Түнде жортар ісі бар.
(Қасқыр)
Үлп-үлп етіп тымағы,
Желп-желп етіп құлағы,
Суды кешіп тұрады.
(Құрақ)
Жасыл ине киімім,
Жайлаймын тау биігін.
Жаңа жылды тойласаң.
Төріңдемін үйіңнің.
(Шырша)