ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ 4
-тапсырма.
Тыңда. Оқы. Өлеңді жатта.
ТАБИҒАТ ЖАРАТЫЛЫС ПЕРНЕСІ
О, далам менің, байтағым,
«Далам!» деп өлең айтамын.
Ұлың боп ойлап барам да
Құлын боп ойнап қайтамын.
О, далам менің, байтағым,
«Далам!» деп өлең айтамын.
Солған Ай болып барам да
Толған Ай болып қайтамын.
(Қадыр Мырза-Әлі)
ОТВЕТ: 1. Қазақстан посткеңестік кеңістікте өз аумағында кең ауқымды көрме өткізу құқығына ие болған бірінші ел болды. Жалпы, Ұлыбритания, Франция, АҚШ, Австралия, Австрия, Бельгия, Италия, Канада, Испания, Бразилия, Оңтүстік Корея, Португалия, Германия, Қытай және Түркия сияқты елдер өз кезінде бүкіләлемдік көрме өткізген. Ал, сол тізімнің ішінде болу айтарлықтай абырой, мәртебе.
2. «Астана ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесі – Қазақстанның астанасы Астана қаласында 2017 жылдың 10 маусымынан 10 қыркүйегіне дейін «Болашақ энергиясы» тақырыбымен өтті. Ал ЭКСПО-2017 көрмесінің бойтұмары Сәуле, Қуат, Мөлдір болды.
3. Көрме орналасқан алаңның аумағы 174 гектарды құрайды. Оның ішінде көрме алаңы 25 гектар, ал қалған 149 гектарда тұрғын үй ғимараттары мен инфрақұрылым нысандары тұрғызылған.
4. Үлкен аумақтағы бірнеше павильон сәулет өнерінің ерекше пішінімен салынған. Жалпы ғимараттардың барлық кешені шеңбер ретінде жасалды. Ал дәл ортасында шар тәрізді Қазақстанның «Нұр әлемі» павильоны орналастырылды. Бұл әлемдегі ең ірі шар тәрізді ғимарат, оның диаметрі 80 метр, биіктігі 100 метрді құрайды. Яғни, ғимарат бірегей дизайн. Ол әлемдегі толық шар түріндегі алғашқы ғимарат.
5. Көрменің негізгі символы болып табылатын «Нұр Әлемі» шарын салу үшін 13 мың тонна метал қажет болды. Сонымен қатар, шардың беті 2800 шыны панельмен қапталған. Ал шар тәрізді ғимараттың жалпы ауданы 22 мың шаршы метрді құрайды. Бұл көрсеткіш төрт футбол алаңының аумағына тең.
ОБЬЯСНЕНИЕ:
Надеюсь удачи!
Құрмалас сөйлем жасалу жолына қарай үш түрге бөлінеді: а) Салалас құрмалас сөйлем; ә) Сабақтас құрмалас сөйлем; б) Аралас құрмалас сөйлем.
Салалас құрмалас сөйлем — құрамындағы жай сөйлемдері салаласа байланысқан құрмаластың түрі. Салалас құрмалас сөйлем баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп, бір-бірімен тең дәрежеде байланысады.
1.Ыңғайлас салалас: Келгендер арасында Абай бұрыннан білетін Дәндібай, Еренай сияқты қарттар бар және екі-үш орта жастағы адам бар. * 2.Талғаулы: Ол кезде мен толқындай шапшыған сөздерді жақсы көруші ем, я болмаса шапқан аттай шаңдатқан сөздерді жақсы көруші ем. * 3.Түсіндірмелі: Оның өлеңінің балаларға әсер еткендігі сонша – олар әлгі партизан шалды көз алдында шын көріп тұрғандай болды. * 4.Кезектес: Сәуле біресе отыра қалып жазады, біресе комбайынның макетімен шұғылданады. * 5.Қарсылықты: Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқталған жоқ. * 6.Себеп – салдар салалас: Ертең жұмыс күні еді, ертерек жатайық.