Томенде берілген мәтінді окыныз «Окжетпес» туралы аны

Кокшетауга ат басын бұратын коптеген саяхатшылардың қызығушылығын оятатын әрине табигаттын кез тартар сұлулығы. Сонын iшiнде Бурабайдағы «Окжетпес>> тасынын жон болек Атауынын езі бір ерекше. Жыл сайын демалуга барып жүргенiмiзбен, сол Окжетпес жартасынын калай біткен жаб бермейміз әрi мән де бермейміз. Ал аныз былай дейді:

Бурабай дейтін елді-мекенде кезiнде Окжетпес атты баһалур омір сүрген. Окжетпес туа салып кун сайын емес сагат сайын өсіп, жетіле берген. Тiптi бо токтаусыз оскен. Бала кунiнде далада ойын куып журсе, касында балаларды аткан садагы онын кеудесіне әрен жеткен

Бойы узын озi батырдың тiрi кезiнде елден абыройы аскак болады Жаугершiлiк заман келiп, кун артынан кун отiп жаумен шайкасады. Эр күн сайын жаудын бетiн кайтарып, елін аман сактап отырган жаракат алса жарасын сол келдiн бойында емдеп, Бурабайдын ауасымен тыныстаган. Дәл сондай күннiн бiрiнде жауга карсы соғысады. Согыс ұзак кундерге созылады. Жаудын бетi кайтар емес. Тiптi жау санында есеп жок. Айларга созылган согыстын салдарынан Окжетпес шаршап, тунде тыныгып жаткан кезінде жау тыншылары сырын біліп, устінен бас салады. Бірак алып денелі батыр оган да конбей орнынан сiлкiне тұрып тагы согысады. Тек ен акырында әлі кетiп, акыры демі бітті-ау деген кезде, Окжетпес катты дауысымен: «Уз. Тәнiрiм! Мен жау колынан елтiрiп, уятка калдырганша таска айналдыр>> десе керек, лезде аспан айналып жерге түскендей куй тұнып, Окжетпес сол жерде жартаска айналып кеткен. Бұл аныздын бір түрі гана. Жалпы Бурабайдагы турлi ескерткіштерге катысты көптеген аныздар бар. Аныздын езi ертегі емес, шындыкка жанасатын жанрдын турi екенін ұмытпаныз.

1-тапсырма

Мәтіннен мына сөздердiн сәйкес магыналарын табыңыз.

1. Әдемілігі

2. Жанындагы

3. Iз кезушiлер

4. Pac

5. Күштi

Показать ответ

Ответ:

NotSmartBoy

02.01.2021 04:57

Берілген сөздерді қатыстырып, сөйлем құрастыру.

Көршінің ауласына кіре бергенім сол еді, ит арс ете қалды.

Түнімен жаңбыр тырс – тырс етіп, терезені ұрып шықты.

Сөйлей бергенім сол еді, Әсет мырс етіп күлді.

Сабаққа үш – төрт оқушы ауырып келіп, сабақ бойы күрс – күрс жөтелумен болды.

Алыстан найзағай жарқ етіп, күн күркірей түсті.

Мәди суға күмп беріп, көзге көрінбей кетті.

Кенеттен болған дыбыстан селк ете қалдым.

Турап жатқан қиярым жерге салп етіп түсіп кетті.

Қоңыр салқын желден өсімдіктер желп - желп етіп тұр.

0,0(0 оценок)

Ответ:

Danilos01

02.11.2022 12:03

АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақстанның көрікті жерлерінің галереясында жазық далалы, бетегелі-жусанды алқапта орналасқан, 80 жылдан астам тарихы бар байырғы Наурызым қорығының алатын маңызы зор. 1931 жылы ұйымдастырылған (320 мың га) бұл мемлекеттік қорық Қостанай облысының Наурызым және Әулиекөл аудандарында орналасқан. Қорық 1966 жылы ауданы ықшамдалып (87,7 мың га) қайта құрылды. Оған Тірсек (көлемі 4,7 мың га), Сыпсың (көлемі 7 мың га) және Наурызым (көлемі 37,2 мың га) орман алқаптары мен Жаркөл, Ақсуат, Сарымойын көлдері енеді. Олардың үлесіне бетегелі-жусанды 5 мың гектар тың жазық дала кіреді. Қорық орналасқан аумақтың климаты континенттік; қысы - суық, ызғарлы; жазы - ыстық. Жылдық жауын-шашын мөлшері 200 - 250 мм. Топырағы құмайтты. Мұнда жоғары сатыдағы өсімдіктердің 700-ге жуық түрі (қарағай, қайың, көктерек, тобылғы, тал, мойыл, қырыққұлақ, т.б.) өседі. Қорық жан-жануарлар дүниесіне де бай: сүтқоректілердің 40-тан астам, құстардың 250-дей, қосмекенділер мен бауырымен жорғалаушылардың 3 және балықтардың 10-ға жуық түрлері тіршілік етеді. Сондай-ақ, ор қоян, елік, борсық, түлкі, суыр, т.б. мекендейді. Қорықтан аққу, безгелдек, дуадақ, ақ сұңқар, тарғақ сияқты саны жылдан жылға азайып бара жатқан құстарды кездестіруге болады. Бұл аймақта су көздерінің мол болуы көктемде жыл құстарының ұшып келуіне, ұя салуына мүмкіндік береді.

Барлық құқықтар қорғалған. inform.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз http://www.inform.kz/kz/kazakstannyn-korikti-zherleri-nauryzym-korygy_a2863256

0,0(0 оценок)

Популярные вопросы: Қазақ тiлi