Тест
1. «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесінің тақырыбын белгілеңіз.
А) достық
B) Ұлы Отан соғысы
C) адам рухының ұлылығы
D) табиғат
2. Тортайдың ертегісінің қалай басталатынын табыңыз.
А) Баяғыда бір бай болыпты.
B) Баяғыда бір шал мен кемпір өмір сүріпті.
C) Баяғыда бір жетім бала болыпты.
D) Баяғыда бір хан ғұмыр кешіпті.
3. Тортайдың кім болуды армандайтынын табыңыз.
А) ферма меңгерушісі
B) ұстаз
C) жазушы
D) колхоз бастығы
4. Әңгімеде кейіпкерлердің тас шоқының басына шығып,
армандайтын сәтіндегі жыл мезгілін көрсетіңіз.
А) жаз
B) қыс
C) күз
D) көктем
5. Тортайдың пір тұтатын, сырласатын, жанына жақын
дүниесін белгілеңіз.
А) кітап
B) ойын
C) асық
D) теледидар
6. Тортайдың Ораштан неше жас үлкендігі бар екенін табыңыз.
А) бес-алты жас
B) он жас
C) жеті жас
D) екі-үш жас
7. Тортайдың бала күнінде паналайтын жерін белгілеңіз.
А) тау басындағы тас күрке
B) өзен жағасындағы лашық
C) ақ боз үй
D) көп қабатты үй
8. Ораштың әкесінің атқаратын қызметін көрсетіңіз.
А) мектеп директоры
B) ферма меңгерушісі
C) малшы
D) ұстаз
9. Тортайдың нені армандағанын көрсетіңіз.
А) ақ боз атқа мінуді
B) кемемен жүзуді
C) ұшаққа мінуді
D) көк өгізге мінуді
киіз басу– дәстүрлі қазақ қоғамында ған киіз жасау өнері. оған жүн талшықтарының бір-бірімен ұйыса байланысатын қасиеті негізге алынған. қазіргі заманғы шұға басу, байпақ жасау, фетр басу процесстері де киіз басу дәстүрлі технологиясымен бірдей.
жүн – ұйысуға бейім бірден-бір талшық. ол ылғал мен температура әсерінен және механиклық әрекет нәтижесінде ширайды да, жасалып жатқан бұйымның көлемі кішірейіп, тығыздығы артады: шұға 30 – 35%, киіз бен байпақ 80%-дай шуиды. киіз басудағы ең жоғары тығыздық 0,55 г/см3 тығыздығын бұдан әрі арттырса, жүн талшықтары үзіліп, материал ыдырай бастайды.
киіз басу ісімен қазақ халқы өте ертеден таныс. ғасырлар бойы көшпелі өмірге ыңғайлы тұрмыстық бұйымдардың бірқатарын киізден жасап келгендіктен, киіз басу технологиясын әбден меңгеріп, өнер дәрежесіне көтерген. дәстүрлі қазақ қоғамында киіз басу ісі маусымдық сипатта болған. ол қойды қырқудан басталады да (күзде), қырқылған күзем жүннің барлығын өңдеп болғанға дейін созылады.
киіз басу– дәстүрлі қазақ қоғамында ған киіз жасау өнері. оған жүн талшықтарының бір-бірімен ұйыса байланысатын қасиеті негізге алынған. қазіргі заманғы шұға басу, байпақ жасау, фетр басу процесстері де киіз басу дәстүрлі технологиясымен бірдей.
жүн – ұйысуға бейім бірден-бір талшық. ол ылғал мен температура әсерінен және механиклық әрекет нәтижесінде ширайды да, жасалып жатқан бұйымның көлемі кішірейіп, тығыздығы артады: шұға 30 – 35%, киіз бен байпақ 80%-дай шуиды. киіз басудағы ең жоғары тығыздық 0,55 г/см3 тығыздығын бұдан әрі арттырса, жүн талшықтары үзіліп, материал ыдырай бастайды.
киіз басу ісімен қазақ халқы өте ертеден таныс. ғасырлар бойы көшпелі өмірге ыңғайлы тұрмыстық бұйымдардың бірқатарын киізден жасап келгендіктен, киіз басу технологиясын әбден меңгеріп, өнер дәрежесіне көтерген. дәстүрлі қазақ қоғамында киіз басу ісі маусымдық сипатта болған. ол қойды қырқудан басталады да (күзде), қырқылған күзем жүннің барлығын өңдеп болғанға дейін созылады.