Жақын туыстары Абай қазасынан кейін, Әлихан Бөкейхановтың кеңесі бойынша ақынның асыл мұрасын жинастырып, баспаға әзірлеуге кіріскені мәлім. Бұл туралы құнды де¬ректі 1915 жылы “Қазақ” газетінде жария¬лан¬ған Кәкітайдың қазасына байланысты жаз¬ған мақаласында: “1904 жылы Абай мар¬құмның өлеңін кітап қылып басыңдар деп, балаларына хат жаздым” деп Әлекеңнің өзі жеткізеді (Абай дүниеден өткенде алғаш рет орыс тілінде қазанаманы жазған да Әлекең екені белгілі). Сөйтіп, Кәкітай мен Тұрағұл 1905 жылдың қысы мен жазғытұрымында Абайдың өлең¬дерін, қарасөздерін жинап, түгендейді. Ал, жа¬дырап жаз келгенде бұл екеуі Абай мұра¬сын көрші әрі туысқан есебінде болған Мүр¬сейіт Біке баласы деген молданың қолына бе¬ріп, әдемілеп көшіріп жазуды тапсырады. Көркем (ескіше хұсни) жазудың хас шебері Мүрсейіт молда, Әрхамның куәлігінше, ар¬найы тігілген қоста отырып, өз жұмысын бір айда аяқтап шыққан екен. Аға буын зерттеушілер көп зерделеген бұрыннан мәлім мағлұматтарды қайталап жатудың қажеті шамалы. “Абайдың алғашқы жинағы баспаға қалай әзірленді?” деген сұ¬рақ¬тың, біздіңше, бүгінгі күні бір ғана астары қалған сияқты. Ол – аталмыш жинақтың шығуына шәкірті Шәкәрімнің қосқан үлесі қандай еді деген мәселе. Төменде осыған баса назар аудармақпыз. Бірден айтайық, Абай өлеңдері мен қара¬сөздерін жинастыру барысында Шәкәрім мынадай істерді атқарды деп санамалап өту қиынға соғады.
1. Мәтін мазмұнына сай келетін тақырыпты көрсетіңіз.
A) Ана әлдиі
В) Қасиетті ана тіл
C) Киелі туған жер
Д) Ата-баба аманаты
2. Автордың ан1. Мәтін мазмұнына сай келетін тақырыпты көрсетіңіз.
A) Ана әлдиі
В) Қасиетті ана тіл
C) Киелі туған жер
Д) Ата-баба аманаты
2. Автордың ана тілін сипаттауын сәйкес жауаппен ұсын.
Ана тілім ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
3. Автордың ана тілін сипаттауыы
сәйкес жауаппен ұсын.
Ана тілімде ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
4. Автордың ана тілін сипаттауын сәйкес жауаппен ұсын.
Ардақтымды ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
тілін сипаттауын сәйкес жауаппен ұсын.
Ана тілім ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
3. Автордың ана тілін сипаттауыы
сәйкес жауаппен ұсын.
Ана тілімде ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
4. Автордың ана тілін сипаттауын сәйкес жауаппен ұсын.
Ардақтымды ...
А. Алаулаған арай бар
В. Ардақ тұтар алтыным
С. Жырлап өтем ән қылып
Объяснение:
Сөйтіп, Кәкітай мен Тұрағұл 1905 жылдың қысы мен жазғытұрымында Абайдың өлең¬дерін, қарасөздерін жинап, түгендейді. Ал, жа¬дырап жаз келгенде бұл екеуі Абай мұра¬сын көрші әрі туысқан есебінде болған Мүр¬сейіт Біке баласы деген молданың қолына бе¬ріп, әдемілеп көшіріп жазуды тапсырады. Көркем (ескіше хұсни) жазудың хас шебері Мүрсейіт молда, Әрхамның куәлігінше, ар¬найы тігілген қоста отырып, өз жұмысын бір айда аяқтап шыққан екен.
Аға буын зерттеушілер көп зерделеген бұрыннан мәлім мағлұматтарды қайталап жатудың қажеті шамалы. “Абайдың алғашқы жинағы баспаға қалай әзірленді?” деген сұ¬рақ¬тың, біздіңше, бүгінгі күні бір ғана астары қалған сияқты. Ол – аталмыш жинақтың шығуына шәкірті Шәкәрімнің қосқан үлесі қандай еді деген мәселе. Төменде осыған баса назар аудармақпыз.
Бірден айтайық, Абай өлеңдері мен қара¬сөздерін жинастыру барысында Шәкәрім мынадай істерді атқарды деп санамалап өту қиынға соғады.