- Тапсырма
1. Мәтіндерді оқып, олардың тақырыбын, мәтіндердің типтерін, құрылымын
салыстырыңыз. Мәтіндер қандай стильде жазылған?
[5]
А мәтіні
Жасөспірімдер және қылмыс
I. Жастар мен жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылық пен қылмыс
жасау бүгінгі қоғамның күн тәртібінен түспейтін мәселе. Әрбір
құқықбұзушылық пен қылмыс — отбасы үшін орны толмас қайғылы оқиға
Қылмыстың нәтижесі біреуді өлімге, енді бірін мүгедектікке апарса, біреу өз
өмірінің болашағына балта шауып, темір тордың ар жағында қалады. Қалай
десек те, құқықбұзушылық жақсылыққа апармайтынын естен шығармайық.
1. Жалпы, жастардың және жасөспірімдердің қылмыс жасау мәселесі
құқық қорғау жүйесінің ғана емес, сонымен қатар отбасының, барша
мемлекеттік ұйымдардың үнемі қадағалауын талап етеді. Жастар арасындағы
қылмыс қашан да ұлт тұтастығы мен ел болашағына қауіп төндіріп,
қоғамымыздың ары қарай дамып өркендеуіне кері әсерін тигізетіні анық.
ІІ. Жаңадан өркендеп келе жатқан ұрпақтың қылмыстың бұралаң жолдарын
таңдауы- дәуір қасіреті. Бүгінде түрмеде отырған азаматтардың 70 пайызы
жас адамдар. Жасөспірімдер қылмысы мен тәртіпсіздігі неден бастау алады?
Қоғам желiктiрiп тұр ма, жоқ әлде тәрбие таяз ба? Сотталған жас
азаматтардың көбеюі қоғам өмірінің келеңсіз жақтарын, халықтың
ік ахуалының төмен екенін байқатады.​

1)

Қазақ мемлекеттігінің тұп-тамырын зерттеуді сақ, үйсін, қаңлы және ғұн тайпаларының әлеуметтік құрылымынан бастаған жөн. Ғылымда бұл көшпелі тайпалардың әлеуметтік құрылымы аз зерттелген.

Сақтар мен үйсіндер өмір сүрген (б.з.д. VII ғ. — б. з. V ғ.) көшпелі қоғамда малға жеке меншіктің шығуына байланысты қоғам байлар мен кедейлерге бөлінді. Сейтіп, мемлекеттік құрылымның пайда болуы жүзеге асты. Сақтардың мемлекеттік құрылымынан олардың көршілері Ахеменидтік Иран мен Грек-Бактриялық мемлекеттердің әсерін байқауға болады. Ал үйсіндерден Хань (Қытай) патшалығының әсері сезіледі.

2)Сақтар (сақалар) — б.з.б. 1-мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстан, Шығыс Түркістан аумағын мекен еткен ежелгі тайпа. Олар қуатты тайпалық одақтары массагеттер, исседондар, аландар, каспийлер, сарматтардан тұрған.[1]

1.Баты-тілі көркем ізгі тілек түрінде айтылатын қысқа әрі мәні терең сөз

2.Батаның түрлері бар. Ас батасы асты үстелге әкелгенде немесе ас ішіп болған

соң берілетін бата. Ас батасы тамақ ішкен сайын беріледі. Рамазан батасы үш күнгі

ораза айтта айтылатын ізгі тілек, жақсы ниет. Жол батасы ұзақ жолға шыққанда

беріледі. Жолға шығарда үй иесі көршілерге, туыстарға тамақ беріп, үлкен ақсақалдан

бата алады. Тілек-бата үлкендер жастарға риза болғанда, реті келген жерде қолын

жайып беретін батаның түрі.

3.«Бата адамға күш береді, жолын аша-

ды, жаман күштерден сақтайды» деп сенген.

4.