Тапсырма. Әңгіме туралы түсінгеніңді айт. Дәптеріңе постер жаса. Әңгіме – болған оқиғаны баяндайтын қысқа көлемді прозалық жанр. Әңгіменің тақырыбы, идеясы, сюжеті, құрылымы болады.
Әңгіменің тақырыбы – автордың айтқысы келетін ойдың бағыты.
Әңгіменің идеясы – автордың оқырманға жеткізгісі келетін ойы.
Әңгіменің сюжеті – оқиға желісінің жүйелі берілуі.
Егер сен әңгіме құрастыратын болсаң, онда оның сюжеті төмендегідей құрылым бойынша жүзеге асуы қажет:
Сюжеттің басталуы – оқиға неден, қалай басталғандығы туралы жазу.
Сюжеттің байланысы – оқиғаға қатысқан кейіпкерлермен таныстыру.
Сюжеттің дамуы – кейіпкерлердің іс-әрекеттері туралы баяндау.
Сюжеттің шарықтау шегі – кейіпкерлердің іс-әрекеттері арқылы болатын оқиғаның негізгі тұсын көрсету.
Сюжеттің шешімі – оқиғаның шешімін көрсету, аяқтау.
Әңгіменің құрылымы – ойды жүйелі, түсінікті, мазмұнды жеткізу үшін қажет. Егер құрылым сақталмаса, мазмұн да жоғалады. Әңгіменің құрылымына кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім жатады.
Сонымен қатар әңгіменің идеясын ашатын сөздер болады. Ол сөздерді – тірек сөздер дейді.Сюжетті суреттер мен тірек сөздер әңгіменің одан әрі қызықты болуына көмек болады.
5-тапсырма. Мәтінді оқып, негізгі ақпаратты анықта. Мәтіндегі етістік-
тердің қалай жасалып тұрғанын түсіндір.
Достығы жарасқан елміз
Қазақстанда әр ұлт өкілдерінің кәсіппен шұғылдануына барлық
жағдай жасалған Бізден басқа мемлекетте дәл біздегідей терезесі тең,
еңбек етіп, кәсіп жасап, қалаған ісімен айналысып жатқан диаспора-
лар жоқ. Сондықтан олар Қазақстанда бақытты өмір сүріп жатыр.
Елімізде еңбек етіп жүрген әртүрлі ұлт өкілдерін көргенде қа-
зақтың кеңдігіне қайран қаласыз. Осыдан біраз жыл бұрын тарихи
отандарына кеткен біраз немістер Қазақстанға қайта келді.
Қазақтың дарқандығы мен кендігін және бауырмалдығын Герольд
Бельгер көп жазды. Оны өзінің өсиеті бойынша мұсылмандар зира-
Кеңсайға жерледі. Міне, қазақтың өзге ұлтқа деген сүйіспен-
шілігін осыдан көруге болады. Олай болса, Қазақстандағы ұлттар дос-
тына
тығы жасай берсін!
Объяснение:
Ең үлкен түрінің салмағы – 600 кг дейін барады. Оттегісіз 10 сағат өмір сүре алады. Олар Жер бетінде 200 миллион жыл бұрын пайда болған. Тасбақа 5 жыл тамақтанбай жүре алады деген мәлімет бар. Тасбақа ұясындағы температура төмен болса, онда жұмыртқадан еркектер шығады, ал температура жоғары болған жағдайда ұрғашылар пайда болады. Ол – өте баяу жануар, бірақ олардың суда тіршілік ететін түрлері – 30-35 км/сағ жылдамдықпен жүзеді. Жер бетін миллиондаған жыл бұрын мекен еткен, тасбақа-архелеонның ұзындығы – 4 метр, ал салмағы – 2 тоннадан асқан. 100 жылдан астам уақыт өмір сүре алатын тасбақалар бар. Тасбақаның есту, иіс сезу және көру қабілеті өте дамыған. Жасыл теңіз тасбақасының күші өте көп, ол арқасына 4 адамды отырғызып, жүре береді. Тасбақаға жай сөйлесеңіз, ол мойнын созып тыңдайды, ал қатты сөйлейтін болсаңыз, басын қабығының ішіне тығады. Антарктида материгінен басқа, барлық құрлықтарда өмір сүреді. Жасыл теңіз тасбақасының қабығының қаттылығы соншалық, оған акуланың өзі қауіп төңдіре алмайды. Ауа райы суық болған кезде, бірден ұйқыға кетеді. Қабығында фосфор бар. Сондықтар, түңгі уақытта ол жарқылдап тұрады. Суық климатта тіршілік ететін жалғыз түрі – Бландинга. Олар адамның бер-әлпетін жаттап алады. Әлемде тасбақаның 328 түрі бар. Оның 135-і жақын уақытта жойылып кетуі мүмкін. Тасбақаларды зерртейтін ғылымның атауы – герпетология деп аталады. Ең кішкентайының атауы – homopus signatus. Оның өлшемі – 10 см ғана.
Объяснение:
Тасбақа туралы