Тапсырма 1. Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені берілген үзінділер
арқылы түсіндіріңіз.
Идеясы
K\c
1
е Q
Шыгармадан үзінділер
«...- Ертеде бір жетім бала бопты... - деп Аян екінші ертегісін
бастады.
Сыбырлай шыққан даусында өз айтқанына қалайда
қалтқысыз
сендіретіндей керемет бір күш бар., Ғажап ертегілер
еді...
Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бəрі: ерлік те, ізгілік те,
сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл
қасиеттің барлығы да сол Аянның ертегілерінде болушы еді.
Аян
батырлық туралы ертегі айтқанда, біз - алым-жұлым киінген
қара
борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып,
шетімізден:
көк семсерді жарқ-жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға
қарсы
арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік
өзімізді.»
«Мен таяп келгенде шеттеу тұрған Есікбай сыбырлап қана:
Алаш ордасы ( партиясы )
1.Дұрыс себебі, құлдырап бара жатқан қазақ елін қайта аяққа тұрғызу басты міндет болды.
2. Дұрыс себебі, 20 ғасырдың басында өзінің ұлтын сүйген ( патриот ) , құқық пен тарихты жақсы меңгерген қазақ оқымыстылары “Алаш” партиясын ұйымдастырды.
3. Дұрыс емес, кеңес одағы кезінде , “Қазақпын” деп шығуға қарапайым халықтың білімі де,күші жетпеді, ал шыққан жағдайда көзін құртып отырды, саяси күреске тек қазақтың оқыған азаматттары шықты.
4. Дұрыс, себебі олар Қазақтың қамы үшін, азаттық үшін жанын салып оқыды. Керек десеңіз, Кеңес үкіметінің басшыларының ондай білімі болмады.
5. Дұрыс, себебі Ә. Бөкейхан және т.б. Қазақ оқымыстылары Алаш көсемі болды. Көсемдердің саны 15 еді, себебі 15 адам партияны ойлап тапты.
6. Дұрыс емес себебі, 40 жылы емес, 30 жылы қырғынға ұшырады, Қазақ зиялыларын, Алаш орда көсемдерін біртіндеп қырды. Олардың артынан қалдырған жазбаларын қолдануға тиым салды, және мұраларын жойып жіберді.
Дос деген – киелі түсінік. Көңілі бір, ортақ адамдар ғана бір-бірімен дос бола алады. «Досы жоқ адам – тұзы жоқ тағам», «Өз басыңды дауға берсең де, жолдасыңды жауға берме», «Жаман туған болғанша, жақсы жолдасың болсын», «Досы көпті жау алмайды», «Жолдас көптің олжасы көп» дейді халқымыз. Жақсы дос ағайын-туыстан да жақын болып кетеді. Өйткені өзін шынайы дос санайтын адамның көңілі кіршіксіз келеді. Досына деген пейілі ақ, көңілі пәк болады.
Достар – бір-біріне ұқсас жандар. Бір-бірін толықтыратын, бір-бірінің кемшілігін жауып тұратын адамдар.