TallcbipMa. 10
Жұптық жұмыс. Қазақстан картасын алып, аталған
жерлерді белгілеңдер. Олардың ішінен біреуін таңдап,
дереккөздерден соған қатысты ақпарат жинаңдар.
Ақпараттарды Ұлы дала өркениетімен сабақтастырып,
шағын мәтін құрап жазыңдар.
Есік, Шілікті, Берел, Бесшатыр, Тасмола т.б. обалары; Жалаулы көмбесі
(б.з.д. V—III ғғ.), Қарғалы көмбесі (б.з.д Іғ. – б.з. Iғ.), Шілікті обасы (б.з.д.
VI—V ғ.), Берел (б.з.д. V—III ғ.), Покровка (б.з.д. - Vғ.), Тарасу (б.з.д. VI-Vғ.)
ескерткіштерінен табылған көне археологиялық алтындар қамтылады надо
Наурыз мейрамы — ежелгі заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Қазіргі күнтізбе бойынша (наурыздың 22) күн мен түннің теңесуі кезіне келеді.Көне парсы тілінде нава=жаңа + рәзаңһ=күн, «жаңа күн» мағынасында, қазіргі парсы тілінде де сол мағынамен қалған (но=жаңа + роуз=күн; мағынасы «жаңа күн»), яғни «жаңа жылды» (күн өсуін белгілеуі) білдіреді.
2010 жылдың 10 мамырынан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21 наурыз "Халықаралық Наурыз күні" болып аталып келеді.[1] Бас ассамблея өзінің берген түсініктемесінде "Наурызды көктем мерекесі ретінде 3000 жылдан бері Балқан түбегінде, Қара теңіз аймағында, Кавказда, Орта Азияда және Таяу Шығыста 300 миллион адам тойлап келе жатқандығын" мәлімдеді. Ал UNESCO болса, 2009 жылдың 30 қыркүйегінде Наурыз мейрамын адамзаттың материалдық емес мәдени мұра тізіміне кіргізді.
Саз алеврит мөлшерінің молаюына қарай алевритті құм , сазды құм болып ажыратылады.
Түстері[өңдеу]Құрамындағы тау жыныстарының, минералдардың және олардың сыртын қаптаған әр түрлі минералдық заттардың түсіне сәйкес құм ақ, сары, қоңыр, қара, қызыл, т.б. түсті болады.
Қасиеті[өңдеу]Құраушы бөліктерінің ірілігі әр түрлі және қуыстылығы жоғары (20%-дан астам) болғандықтан құм су, мұнай, газ сияқты заттарды бойына жеңіл сіңдіреді.
Пайдалануына қарай топтары[өңдеу]Жаппай - автомобиль және темір жол құрылысында, бетон, цемент ерітіндісін даярлауда, силикаттық құрылыс материалдарын өндіруде және басқа салаларда пайдаланылатындар жатады.Арнаулы мақсатта - құю өндірісінде (формалық құмдар), отқа төзімді материалдар (динас), фарфор - фаянс, әйнек, абразивтік материалдар (қайрақ, егеу) өндіруде қолданылатындар жатады.Құм құрамында алтын, платина, алмас, сапфир, лағыл, циркон сияқты сирек минералдар көп шоғырланса, пайдалы қазынды болып саналады.