Түсініп оқы «Қызыл кітап»
ын анықтаймын.
йдаланамын, постер
...Қашқан кезде адамнан ізін қандап,
Тау ешкісі өтеді құзыңды аңдаг.
«Қызыл кітап» — «Тірі жан тимесін!» – деп,
Хайуанатқа берілген қызыл мандат.
ортақ мағынасы болуы
р нені білдіреді?
Баяғыдай көбінің халі бірақ:
Мойындарын үзеді әлі бұрап.
«Қызыл кітап» – бұл өзі қызық кітап:
Тысы жұқа, астары қалыңырақ!..
Әттең, бірақ! Аспанның бұлты биік
Жаңбыр емес, өтедi сiлтi құйып...
Қара жерді жылатып, еңіретіп,
Кетті солай дронттың өмірі өтіп.
Екі ғасыр бұрын біз ең ақырғы
Сусиырды өлтірдік мөңіретіп.
Қызыл-жасыл, зер өңді, қалайы түр
Тотылардың музейде талайы тұр...
Осыны айтсаң, күрсініп, тоқтайды жел,
Өкініштің мылтығын оқтайды шөл.
Солқ-солқ етіп жылайды, опат болған
Перзенттерін еске алып, жоқтайды Жер.
ты
улы
та-
НИ-
еді.
ған
не-
Н.
ық
+C
Одан көріп, ақыры бұдан көріп,
Таласқаннан не таппақ құлан, керік?!
Жоғалтқанды жоқтаған жөн болғанмен,
Жоғалтпаған жақсырақ одан гөрі!Негизги ойы
ответ:
Генетикалық түрлендірілген организмдер (ГМО) - бұл қалыпты адамға зиянды және генетиктермен өңделетіні белгісіз жарма, көкөніс және басқа да тамақ өнімдері. Жалпы халықтың пікірі бойынша, олар адам ағзасындағы қайтымсыз өзгерістерді тудырады, потенциалға жағымсыз әсер етеді және ерте қартаю мен қатерлі ісіктердің пайда болуына себеп болады. Әдетте дәмді, қоректік және зерттеулерге сәйкес, өзгертілмегеннен гөрі пайдалы. Ресми ғылымда ГМО қауіптілігі туралы сенімді мәліметтер жоқ.
Генетикалық түрлендірілген организм (ГМО) - генотип инженерлік әдістердің көмегімен жасанды түрде өзгертілген тірі организм. Мұндай өзгерістер әдетте ғылыми немесе экономикалық мақсаттар үшін жасалады. Генетикалық модификация кездейсоқ, табиғи және жасанды мутагенезге тән организм генотипінің мақсатты өзгеруімен ерекшеленеді.
ГМО - бұл өнімдердің жаңа құрамы адамдарға ешқандай қауіп төндірмейтін тірі организмдер
Энергия[1] (гр. енергеіа – әсер, әрекет) – материя қозғалысының әртүрлі формасының жалпы өлшеуіші.
Материя қозғалысының әртүрлі формалары бір-біріне айналып (түрленіп) отырады. 19 ғасырдың орта шенінде осы қозғалыстың барлық формалары бір-біріне белгілі бір сандық мөлшерде ғана айтылатындығы анықталды; осы жағдай “энергия” ұғымын енгізуге, яғни қозғалыстың әртүрлі физикалық формаларын бірыңғай өлшеуішпен өлшеуге мүмкіндік берді. “ Энергия” ұғымы сақталу заңына бағынады (қ. Энергияның сақталу заңы, Термодинамика). Энергия туралы түсінік мәңгілік қозғалтқыш жасаудың мүмкін еместігін дәлелдеуге байланысты пайда болды. Жұмыстың қоршаған ортадағы немесе жүйедегі белгілі бір өзгерістің (отынның жануы, судың құлауы, т.б.) нәтижесінде ғана орындалатындығы анықталды; дененің бір күйден басқа бір күйге ауысуы кезіндегі белгілі бір жұмыс істеу қабілеті оның энергиясы деп аталды.
Қозғалыстың әртүрлі формасына сәйкес энергияның да бірнеше түрі бар (мысалы, механикалық энергия, химиялық энергия, электромагниттік энергия, гравитациялық энергия, ядролық энергия, т.б.) Физиканың даму процесінде энергия ұғымы нақтыланып әрі жалпыланып отырды. Энергия туралы ілімнің дамуындағы маңызды бір кезең үздіксіз ортадағы энергия қозғалысы мен “энергия ағыны” туралы ұғымның енгізілуі болды. Энергия ағыны деп энергия тығыздығы мен берілген ортадағы орын ауыстыру жылдамдығының көбейтіндісіне тең векторды айтады.
Кванттық физиканың дамуы энергия ның квантталатындығы жайлы, яғни кейбір жағдайда жүйенің энергиясы тек дискретті (үздікті) мәндерді ғана қабылдайды деген фактіні дәлелдеуге мүмкіндік берді. Мұндай жағдай мысалы, сәуле шығару энергиясына, микробөлшектердің тербеліс және айналу Энергиясына қатысты айтылады. Салыстырмалық теориясында Энергия (Е) мен масса (м) арасындағы байланыстың (Е=мс2, мұндағы с – вакуумдегі жарық жылдамдығы) ашылуы физика үшін зор маңызды болды. Бұл қатыс әмбебап қатыс болып есептеледі. Сондықтан ол тіпті өте кішкентай микробөлшектің өзінде де әрқашан қозғалыстың белгілі бір түрі болатындығын көрсетеді. Мұндай қозғалыстың өлшеуіші мс2 өрнегі болады. Әсіресе бұл қатыстың ядр. энергетиканың дамуына байланысты іс жүзіндегі маңызы арта түсті. Энергия бірліктердің халықаралық жүйесінде (СИ) джоульмен, бірліктердің СГС жүйесінде эргпен өлшенеді. Ал ядролық және атомдық физикада энергияның өлшеу бірлігі ретінде электронвольт алынады.[2]