ӨТІНЕМІН БЕРЕМІН ГЕОМЕТРИЯ 8 СЫНЫП 1) Тікбұрышты үшбұрыштың гипотенузасы 8 см және бір сүйір бұрыштың косинусы 0,4-ке тең екені белгілі. Осы үшбұрыштың катеттерін, бұрыштарын және периметрін табыңдар. Шыққан сандары 0,1 дәлдікпен табыстар. 2) белгілі болса табыңдар. 3) Теңбүйірлі трапецияның табандары 8 см және 14 см, ал биіктігі 4 см. Трапецияның бүйір қабырғаларын табыңдар.
Айт исламның аса зор мерекесі. Екі айт бар. Ол ораза айты, құрбан айты деп аталады. Айт Арабияда ислам дініне дейін қалыптасқан. Ораза айты отыз күн ораза біткеннен кейін болады. Ораза айын «рамазан айы” деп те атайды. Пітір садақасы осы айда беріледі. Оны әр мұсылман мешітке береді. Мұхамет пайғамбар Алла тағаланың сөзін ораза айында естіген. Құрбан айты да мұсылмандардың бас мейрамы. Ол Ораза айынан соң 70 күннен кейін басталып үш күнге созылады. Бұл Меккеге қажылыққа бару кезінің аяқталуына сәйкес келеді. (Зұлхижа – қажылыққа баратын ай). Құрбан айтында әр мұсылман дін құрметіне, әруақтарға бағыштап (арнап) мал сойып құрбан шалады. «Бұл да мұсылманшылықтың басты бір парызы («Мұхтасар” ). Құрбан шалушыға жұрт «Құрбандық қабыл болсын” дейді. Ауру, ақсақ , соқыр, жаралы, қотыр малды құрбандыққа шалуға болмайды. Құрбандық еті көпшілікке беріледі. Әруақтарға бағышталып дұға оқылады, бата беріледі. Айт күндері таза киінген адамдар бір-біріне айтқа құтты болсын айтып, құттықтайды «Айттық” сұрайды. Ашу-араздық болса татуласады, қателігін кешіреді. Айт күндері, ораза кезінде қайтыс болғандар жақсы, иманды адамдар деп саналады. «Айт күні айтқан тілеулері дұрыс екен бишаралардың….” ( Б. Майлин). Екі айт та мұсылман елдерінде үлкен той дәрежесінде өтеді және ол демалыс күндері болып қалыптасқан. Ораза айт пен құрбан айт. Орта Азия халықтары сияқты, Қазақ арасына да ислам діні тараған. Содан кейін ел ішіне аса маңызды діни мейрамдар мен дәстүрлер де Қоса еніп, жатырқаусыз Қабылданған. Заманнан заман өте келе оның сарыны санаға сіңіп, Ұлттық сипатқа айналған. Сондай халықтық мейрамның бірі — Ораза айт. Бұл ислам дінінің ережесі бойынша арнайы белгіленген айда жыл сайын отыз күн ораза Ұстап, ауыз бекіту парызы өтеліп біткеннен кейін ауыз ашып, тамақты еркін ішіп-жеуге жол берілетін алланың рақымы. Ауыз ашудың рәсімі басталған соң, Ұдайы Үш күн мереке салтанаты жасалады. Мұсылмандар барлық жұмысты, шаруаны тоқтатып, сол күндері емін-еркін ойнап-күлуге ерікті. өз ниетінің Қуанышты мерейіне бөленуге тиіс.
Әр адамның өзінің сүйікті қаласы болады. Көп жағдайда а қ шағы мен ыстық естеліктер көп сақталған мекенді сүйікті қалам деп атайды. Сүйікті қалам… Оған міндетті түрде бір елдің астанасы немесе миллионер қала болу маңызды емес. Ол кішігірім, тыныш қала болуы мүмкін. Бастысы, жүрекке ыстық.
Әр қаланың адамдар секілді өзінің тағдыры, бет-бейнесі, мінезі бар. Мен өзімнің балалық шағым өткен, кішігірім Отаныма айналған қала туралы айтып бергім келеді.
Алматы - менің сүйікті қалам. Не себепті деп сұрасаңыз, Алматы - Алатау бөктерінде орналасқан ғажайып, әсем қала. Алматыда ауаның өзі ерекше таза болып көрінеді. Оның көркіне көз тоймайды. Тамаша табиғаты аспанмен таласқан заңғар тауларымен, сарқырап аққан өзен-суларымен, көк майса, жасыл желегімен, апорт алмасымен ерекше. Ал жылдан жылға саны артып жатқан зәулім ғимараттардың құрылысы мен көркін сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес.
Алматының басты көрікті орындары - Медеу мұзайдыны, Шымбұлақ курорты, Көктөбе. Халық демалу үшін жиі баратын Көктөбеден Алматы алақандағыдай көрінеді. Ол жерден қаланың ғаламат көрінісін, ерекше сәулетін тамашалай аласыз.
Сонымен қатар, Алматыда Тұңғыш Президент саябағы, орталық цирк, Горький саябағы, орталық мұражай, Әуезов атындағы театр, Абай атындағы опера және балет театры сынды мәдениет орындары - халық көп баратын орындар бар.
Алматы Қазақстанның мәдени астанасы болып есептеледі.
Құрбан айты да мұсылмандардың бас мейрамы. Ол Ораза айынан соң 70 күннен кейін басталып үш күнге созылады. Бұл Меккеге қажылыққа бару кезінің аяқталуына сәйкес келеді. (Зұлхижа – қажылыққа баратын ай).
Құрбан айтында әр мұсылман дін құрметіне, әруақтарға бағыштап (арнап) мал сойып құрбан шалады. «Бұл да мұсылманшылықтың басты бір парызы («Мұхтасар” ). Құрбан шалушыға жұрт «Құрбандық қабыл болсын” дейді. Ауру, ақсақ , соқыр, жаралы, қотыр малды құрбандыққа шалуға болмайды. Құрбандық еті көпшілікке беріледі. Әруақтарға бағышталып дұға оқылады, бата беріледі.
Айт күндері таза киінген адамдар бір-біріне айтқа құтты болсын айтып, құттықтайды «Айттық” сұрайды. Ашу-араздық болса татуласады, қателігін кешіреді. Айт күндері, ораза кезінде қайтыс болғандар жақсы, иманды адамдар деп саналады. «Айт күні айтқан тілеулері дұрыс екен бишаралардың….” ( Б. Майлин).
Екі айт та мұсылман елдерінде үлкен той дәрежесінде өтеді және ол демалыс күндері болып қалыптасқан.
Ораза айт пен құрбан айт. Орта Азия халықтары сияқты, Қазақ арасына да ислам діні тараған. Содан кейін ел ішіне аса маңызды діни мейрамдар мен дәстүрлер де Қоса еніп, жатырқаусыз Қабылданған. Заманнан заман өте келе оның сарыны санаға сіңіп, Ұлттық сипатқа айналған. Сондай халықтық мейрамның бірі — Ораза айт. Бұл ислам дінінің ережесі бойынша арнайы белгіленген айда жыл сайын отыз күн ораза Ұстап, ауыз бекіту парызы өтеліп біткеннен кейін ауыз ашып, тамақты еркін ішіп-жеуге жол берілетін алланың рақымы. Ауыз ашудың рәсімі басталған соң, Ұдайы Үш күн мереке салтанаты жасалады. Мұсылмандар барлық жұмысты, шаруаны тоқтатып, сол күндері емін-еркін ойнап-күлуге ерікті. өз ниетінің Қуанышты мерейіне бөленуге тиіс.
Алматы
Әр адамның өзінің сүйікті қаласы болады. Көп жағдайда а қ шағы мен ыстық естеліктер көп сақталған мекенді сүйікті қалам деп атайды. Сүйікті қалам… Оған міндетті түрде бір елдің астанасы немесе миллионер қала болу маңызды емес. Ол кішігірім, тыныш қала болуы мүмкін. Бастысы, жүрекке ыстық.
Әр қаланың адамдар секілді өзінің тағдыры, бет-бейнесі, мінезі бар. Мен өзімнің балалық шағым өткен, кішігірім Отаныма айналған қала туралы айтып бергім келеді.
Алматы - менің сүйікті қалам. Не себепті деп сұрасаңыз, Алматы - Алатау бөктерінде орналасқан ғажайып, әсем қала. Алматыда ауаның өзі ерекше таза болып көрінеді. Оның көркіне көз тоймайды. Тамаша табиғаты аспанмен таласқан заңғар тауларымен, сарқырап аққан өзен-суларымен, көк майса, жасыл желегімен, апорт алмасымен ерекше. Ал жылдан жылға саны артып жатқан зәулім ғимараттардың құрылысы мен көркін сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес.
Алматының басты көрікті орындары - Медеу мұзайдыны, Шымбұлақ курорты, Көктөбе. Халық демалу үшін жиі баратын Көктөбеден Алматы алақандағыдай көрінеді. Ол жерден қаланың ғаламат көрінісін, ерекше сәулетін тамашалай аласыз.
Сонымен қатар, Алматыда Тұңғыш Президент саябағы, орталық цирк, Горький саябағы, орталық мұражай, Әуезов атындағы театр, Абай атындағы опера және балет театры сынды мәдениет орындары - халық көп баратын орындар бар.
Алматы Қазақстанның мәдени астанасы болып есептеледі.