Ойын-сауық, тұрмыс-салт ойындары Қалтырауық қамыр кемпір және Ақ боран Күзем алу Тоғыз аяқ, тоғыз табақ Тоқым қағар Жар-жар (ойын-сауық) Қыз кәде Беташар Бастаңғы Шалма (ойын) Түйілген шыт Дауыста, атыңды айтам Сиқырлы таяқ Шертпек Инемді тап Айдап сал Қарамырза Белбеу тастау Монданақ Қаһарлы-Бану Көрші ойыны Кім шертті? Есімде (ойын) Сақина тастау (ойын) Жылдырт-жылдырт Үйімнің үстіндегі кім? Алтыбақан [өңдеу] Жануарлар дүниесіне, аңшылыққа байланысты ойындар Аңшылар (ойын) Тұзақ құру Ақ байпақ Көк сиыр Түйе-түйе Жануарлар қалай үндейді (ойын) Қой бағу (ойын) [өңдеу] Дене шынықтару спорт ойындары Атқаума (ойын) Айгөлек (ойын) Мәлкі тотай Соқыртеке Орамал тастау Жаяу жарыс Әуе таяқ Жанды дөңгелек Қап киіп жарысу (ойын) Тоспа доп Қарғымақ Қарақұлақ (ойын) Алакүшік Доп тебу Қасқырқақпан Қырықаяқ (ойын) Бойға доп дарытпа Ақ сандық, көк сандық Көген тартыс Тең көтеру Кім түртті? Бүркіт (ойын) Ұшты-ұшты Сақ құлақ (ойын) Қуалап соқ (ойын) Сен тұр, сен шық! Шымбике Тауқырайдан Асау мәстек Көги гөк Үй артында қол ағаш Марламқаш Айқұлақ ойыны Біз де Арқан тарту Ептілік (ойын) Бәлләй Теңге ілу Ортаға түспек Дәл басу Етек-етек Даусынан біл Күшің жетсе — үзіп кет Жаңылма Байқап қал! Қазан доп Күллій Ақ сүйек (ойын) Орда (ойын) Жаяу көкпар Таяқ ойнау Таяқ жүгірту Атшылар жарысы Қардан жасалған тир Тепе-теңдік (ойын) Жүйріктер жеңеді Қармақ (ойын) Судағы жасырынбақ Бөрік теппек Жігіт қуалау Тымақ ұру Бұғынай Қосқұлақ (ойын) Тартыс (ойын) Қындық-сандық Қара сиыр Сиқырлы таяқ Қарагие Түйілген орамал Жүрелей секіру Қазақша күрес Жатып күресу Тауық күрес Білектесу Сірес Арқан тартыс Бәйге мен аламан бәйге Тай жарыс Құнан жарыс Дөнен жарыс Жорға жарыс Аударыспақ Түйе жарыс Табақ алып қашу немесе мүше алып қашу Қыз қуу Теңге алу Ат омыраулату Жігіт қуу Ат үстіндегі тартыс Жаяу тартыс Сайыскерлер Аш қасқыр Дүмпілдек Кім жылдам? Үш орындық Шүлдік (ойын) Домалақ ағаш Арынды арқан Қарт-құрт Тұтқын алу Бөрік жасырмақ Қамалды қорғау Жасырынбақ Ошақ (ойын) Шалма тастау Жапалақтар мен қарлығаштар (ойын) Асық ойындары Бес тас Атбақыл
Ерте-ерте ертеде, ешкі құйрығы келтеде, Қаратаудың ойында, Қарасудың бойында Қазанқап деген бір кедей болыпты. Қазанқап құс атып күн көреді екен, әйелі ау тоқып, жамау жамайды екен, осылай өз күндерін өздері көріп, жүре беріпті. Күндерде бір күн Қазанқаптың әйелі жүкті болыпты, ай-күні жақындап, күн өткен сайын әйелдің аяғы ауырлай беріпті. Тоғыз ай, тоғыз күн болғанда, әйел толғатып, босаныпты. Торсық шеке, аппақ ұл тауыпты. Ата-анасы қуанып, төбелері көкке жетіпті, баласына Кендебай деп ат қойыпты. Кендебай ай сайын емес, күн сайын өсіпті, алты күнде күліпті, алпыс күнде жүріпті, алты жылда жігіт болыпты. Сондай күшті болыпты, алысқанын алып ұра беріпті, күрескенін жыға беріпті, шыңырау құдыққа құлаған атандарды жалғыз тартып шығара беріпті. Аң аулап, әкесіне жәрдемдесіпті, бара-бара құлан алыпты, құралайдың көзінен тигізген мерген болыпты, арқар мен киікті құлан мен маралды мая-мая үйіп тастапты. Қарасудың бойындағы қара үйлі кедейлер қарқ болыпты да қалыпты. Күндерде бір күн Кендебай аң аулап жүрсе, Қаратаудың ойында, терең құздың бойында арыстандай көкжал бөрі бір буаз биені жаңа ғана жарып, жегелі жатыр екен. Кендебай жүгіріп барып, көкжалды құйрығынан ұстап алып, бұлғап-бұлғап лақтырып кеп жіберіпті. Қасқыр арс етіп, аузын қисаңдатып, өліпті де қалыпты. Кендебай қасқырдың терісін сойып алып, биенің қасына келсе, бие жанталасып, өлгелі жатыр екен. Кендебай алмас қанжарымен биенің қарнын жарып жіберіп, құлынын суырып алыпты. Арыстай еркек құлын екен. Кендебай құлынды үйіне алып қайтыпты, оны құланның сүтімен асырапты. Құлын сағат сайын емес, минут сайын өсіпті. Алты айдың ішінде алты кез ат болып шығыпты. Аттың түсі керқұла болыпты. Кендебай Керқұланы үйретіп мініп, түн қатып жүріп, аң аулапты. Керқұла қуса жетіп, қашса құтылатын, аузымен құс тістеген ерен жүйрік болыпты. Кендебай Керқұланы құстай ұшырып, алты қырдың ар жағынан қаша жөнелген құланды көзді ашып-жұмғанша қуып жетіп, құйрығынан ұстайтын болыпты. Кендебай осылай аң аулап, ел аралап жүре беріпті. Ол мейлінше қайырымды болыпты, жылағанды жұбатыпты жатсынуды сүймепті, табысына бүкіл ел ортақ болыпты. Керқұла атты Кендебай батыр атанып, әлемге аян болыпты. Күндерде бір күн Кендебай аң аулап, алысқа ұзап кетіпті. Кетіп бара жатып, қозысын бағып жүрген бір балаға кездеседі. Бала еңіреп жылап жүр екен. Кендебай жетіп келіп:
- Көзің жасты, көкірегің қайғылы не еткен жансың? - деп сұрапты.
Баланың басы таз, киімі өрім-өрім екен.
- Ардақтаған анаңды алса, төгілмей ме ырысың. Асқар таудай әкеңді алса, көрген күнің құрысын! - деп қоя беріпті бала
Ойын-сауық, тұрмыс-салт ойындары
Қалтырауық қамыр кемпір және Ақ боран
Күзем алу
Тоғыз аяқ, тоғыз табақ
Тоқым қағар
Жар-жар (ойын-сауық)
Қыз кәде
Беташар
Бастаңғы
Шалма (ойын)
Түйілген шыт
Дауыста, атыңды айтам
Сиқырлы таяқ
Шертпек
Инемді тап
Айдап сал
Қарамырза
Белбеу тастау
Монданақ
Қаһарлы-Бану
Көрші ойыны
Кім шертті?
Есімде (ойын)
Сақина тастау (ойын)
Жылдырт-жылдырт
Үйімнің үстіндегі кім?
Алтыбақан
[өңдеу]
Жануарлар дүниесіне, аңшылыққа байланысты ойындар
Аңшылар (ойын)
Тұзақ құру
Ақ байпақ
Көк сиыр
Түйе-түйе
Жануарлар қалай үндейді (ойын)
Қой бағу (ойын)
[өңдеу]
Дене шынықтару спорт ойындары
Атқаума (ойын)
Айгөлек (ойын)
Мәлкі тотай
Соқыртеке
Орамал тастау
Жаяу жарыс
Әуе таяқ
Жанды дөңгелек
Қап киіп жарысу (ойын)
Тоспа доп
Қарғымақ
Қарақұлақ (ойын)
Алакүшік
Доп тебу
Қасқырқақпан
Қырықаяқ (ойын)
Бойға доп дарытпа
Ақ сандық, көк сандық
Көген тартыс
Тең көтеру
Кім түртті?
Бүркіт (ойын)
Ұшты-ұшты
Сақ құлақ (ойын)
Қуалап соқ (ойын)
Сен тұр, сен шық!
Шымбике
Тауқырайдан
Асау мәстек
Көги гөк
Үй артында қол ағаш
Марламқаш
Айқұлақ ойыны
Біз де
Арқан тарту
Ептілік (ойын)
Бәлләй
Теңге ілу
Ортаға түспек
Дәл басу
Етек-етек
Даусынан біл
Күшің жетсе — үзіп кет
Жаңылма
Байқап қал!
Қазан доп
Күллій
Ақ сүйек (ойын)
Орда (ойын)
Жаяу көкпар
Таяқ ойнау
Таяқ жүгірту
Атшылар жарысы
Қардан жасалған тир
Тепе-теңдік (ойын)
Жүйріктер жеңеді
Қармақ (ойын)
Судағы жасырынбақ
Бөрік теппек
Жігіт қуалау
Тымақ ұру
Бұғынай
Қосқұлақ (ойын)
Тартыс (ойын)
Қындық-сандық
Қара сиыр
Сиқырлы таяқ
Қарагие
Түйілген орамал
Жүрелей секіру
Қазақша күрес
Жатып күресу
Тауық күрес
Білектесу
Сірес
Арқан тартыс
Бәйге мен аламан бәйге
Тай жарыс
Құнан жарыс
Дөнен жарыс
Жорға жарыс
Аударыспақ
Түйе жарыс
Табақ алып қашу немесе мүше алып қашу
Қыз қуу
Теңге алу
Ат омыраулату
Жігіт қуу
Ат үстіндегі тартыс
Жаяу тартыс
Сайыскерлер
Аш қасқыр
Дүмпілдек
Кім жылдам?
Үш орындық
Шүлдік (ойын)
Домалақ ағаш
Арынды арқан
Қарт-құрт
Тұтқын алу
Бөрік жасырмақ
Қамалды қорғау
Жасырынбақ
Ошақ (ойын)
Шалма тастау
Жапалақтар мен қарлығаштар (ойын)
Асық ойындары
Бес тас
Атбақыл
Ерте-ерте ертеде, ешкі құйрығы келтеде, Қаратаудың ойында, Қарасудың бойында Қазанқап деген бір кедей болыпты. Қазанқап құс атып күн көреді екен, әйелі ау тоқып, жамау жамайды екен, осылай өз күндерін өздері көріп, жүре беріпті. Күндерде бір күн Қазанқаптың әйелі жүкті болыпты, ай-күні жақындап, күн өткен сайын әйелдің аяғы ауырлай беріпті. Тоғыз ай, тоғыз күн болғанда, әйел толғатып, босаныпты. Торсық шеке, аппақ ұл тауыпты. Ата-анасы қуанып, төбелері көкке жетіпті, баласына Кендебай деп ат қойыпты. Кендебай ай сайын емес, күн сайын өсіпті, алты күнде күліпті, алпыс күнде жүріпті, алты жылда жігіт болыпты. Сондай күшті болыпты, алысқанын алып ұра беріпті, күрескенін жыға беріпті, шыңырау құдыққа құлаған атандарды жалғыз тартып шығара беріпті. Аң аулап, әкесіне жәрдемдесіпті, бара-бара құлан алыпты, құралайдың көзінен тигізген мерген болыпты, арқар мен киікті құлан мен маралды мая-мая үйіп тастапты. Қарасудың бойындағы қара үйлі кедейлер қарқ болыпты да қалыпты. Күндерде бір күн Кендебай аң аулап жүрсе, Қаратаудың ойында, терең құздың бойында арыстандай көкжал бөрі бір буаз биені жаңа ғана жарып, жегелі жатыр екен. Кендебай жүгіріп барып, көкжалды құйрығынан ұстап алып, бұлғап-бұлғап лақтырып кеп жіберіпті. Қасқыр арс етіп, аузын қисаңдатып, өліпті де қалыпты. Кендебай қасқырдың терісін сойып алып, биенің қасына келсе, бие жанталасып, өлгелі жатыр екен. Кендебай алмас қанжарымен биенің қарнын жарып жіберіп, құлынын суырып алыпты. Арыстай еркек құлын екен. Кендебай құлынды үйіне алып қайтыпты, оны құланның сүтімен асырапты. Құлын сағат сайын емес, минут сайын өсіпті. Алты айдың ішінде алты кез ат болып шығыпты. Аттың түсі керқұла болыпты. Кендебай Керқұланы үйретіп мініп, түн қатып жүріп, аң аулапты. Керқұла қуса жетіп, қашса құтылатын, аузымен құс тістеген ерен жүйрік болыпты. Кендебай Керқұланы құстай ұшырып, алты қырдың ар жағынан қаша жөнелген құланды көзді ашып-жұмғанша қуып жетіп, құйрығынан ұстайтын болыпты. Кендебай осылай аң аулап, ел аралап жүре беріпті. Ол мейлінше қайырымды болыпты, жылағанды жұбатыпты жатсынуды сүймепті, табысына бүкіл ел ортақ болыпты. Керқұла атты Кендебай батыр атанып, әлемге аян болыпты. Күндерде бір күн Кендебай аң аулап, алысқа ұзап кетіпті. Кетіп бара жатып, қозысын бағып жүрген бір балаға кездеседі. Бала еңіреп жылап жүр екен. Кендебай жетіп келіп:
- Көзің жасты, көкірегің қайғылы не еткен жансың? - деп сұрапты.
Баланың басы таз, киімі өрім-өрім екен.
- Ардақтаған анаңды алса, төгілмей ме ырысың. Асқар таудай әкеңді алса, көрген күнің құрысын! - деп қоя беріпті бала