Составте по тексту план Экология мәселелері – жеке бір халықтың,ұлттың мәселесі емес,ол қазіргі кезде ғаламның мәселесіне айналып, өршіп тұр.Өйткені Жер шары – бүтін бір әлем.Оны адамдармемлеттік шегаралармен бөліп тастағанмен,жаратылыс заңы оған бағынбайды.Сондықтан да ғаламдық экологиялық мәселелер ғаламдық, аймақтық және ұлттық деңгейлерде айқындалған экологиялық мәселелер кешені болып саналады.Мысалы,ұлттық экологиялық мәселе ретінде Арал теңізінің суы тарылып, апатты аймаққа айналуын айтуға болады.
Қазіргі таңда теңіздің түбі құрғап қалды.Сол теңіз түбіндегі зиян тұзды шаңдар желмен ғаламға тарап отыр.Бұл тұздар ауаны ластап,қышқыл жаңбырлардың тууына әсеретеді.Экологияның ғаламдық мәселеге айналуы ауаның лстануымен тікелей байланысты.Себебі ауаның мемлекеттік шегарасы жоқ,сондықтан атмосферадағы ауаны қорғау ғаламдық мәселеге айналып отыр.
Зор геосаяси мәселенің экологиялық қауіптілігінің мынадай көріністері бар: табиғи экожүйенің жойқын бүлінуі,озон қабатының жұқаруы,атмосфераның,әлемдік мұхиттың ластануы,биологиялық әралуандылықтың азаюы,қоршаған орта мен судың ластануц,қуаңшылықтың артуы және т.б.Олар барлық елдің қатысуымен,БҰҰ(Біріккен Ұлттар Ұйымы) басқаруымен шешілуі мүмкін.
Қазіргі таңда ұлттық және ғаламдық кологиялықсмәселелерге мұхит,теңіз суларының мұнай қалдықтарымен ластануы да жатады.Соның салдарынан судағы тіршілік көзі жойыла бастайды.Мәселен,балықтар мен итбалықтардың қырылуы – осының дәлелі.Мұндай мәселелердің алдын алу үшін,ең алдымен,жеке адамның экологиялық мәдениетін қалыптастыру шарт.Жерасты немесе жерүсті байлықтары қай жрде өндірілсе де,кім өндірсе де,мамандардың табиғатқа деген шынайы қатынасын қалыптастыру – өзекті мәселе.Сондықтан маманның тек кәсіби біліктілігін ғана емес,азаматтық көзқарасын,экологиялық мәдениетін жетілдіруге мән беру қажет.Мысалы,мұнай өндіру барысында құралдарға арнайы сүзгілер мен ауаны тазарту қондырғыларын орнату қажет.
Қазір адамзаттық деңгейде экология мселесіне кеңінен көңіл бөлініп,көптеген жұмыс жүргізіліп жатыр.Тіпті экологияны бұзғаны,ластағаны үшін айыппұл мөлшері де тағайындалып,оның қалыпқа келуіне назар аударылуда.Бірақ ешқандай айыппұл адамның бойындағы табиғатты сүю,құрметтеу секілді адами қасиеттердің орнын толтыра алмасы анық.Сондықтан,ең алдымен,жеке адамның,кәсіби маманның экологиялық мәдениетін дамыту арқылы ғана ғаламның экологиялық мәселесін шешу мүмкін болмақ.
Бурабая аумағында археологтар қоланың заманыныңсайманының қоймасын кездестірді. Сол айғақта- туралыана, не Бурабай жерле- тек аушылар, бірақ жәнеегіншілермен және мал шаруашылықтарыммен болды.Мында емес ретті алтынның және кеннің алапасынадеген бар- скифские баулар өткен.
Бурабай материалдық мәдениеттің ескерткіштерімен асабай. Бірақ оның тамаша табиғаты әсерді кіші не біреулержасайды