Ұлы Жібек жолы Байырғы заманда жердің түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.
Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады.
Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала.
14. Жинағында Маңғыстау, Ақтерек, Іле, Сайрам, т.б. жер-су аттары мен Алып-Ер Тұңға мен Афрасияптың бір адам екенін көрсеткен әдебиет өкілін көрсетіңіз.
D) Махмұт Қашқари.
15. «Біржан - Сара» айтысында не себептен жеңіліп қалғанын көрсетіңіз.
B) Күйеуі Жиенқұлдың кемшілігінен.
16. Шалкиіздің «Алаштан байтақ озбаса» толғауы қай жинаққа енгенін көрсетіңіз. по
A) «Алдаспан».
17. Дулат Бабатайұлының өлеңдері қандай лирикаға жататынын көрсетіңіз.
D) Саяси-әлеуметтік лирикасы.
18. ...Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,
Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!
Мағжанның қандай өлеңінен алынған үзінді екенін анықтаңыз.
Ұлы Жібек жолы Байырғы заманда жердің түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.
Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады.
Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала.
Жауаптары:
1. Яссауидің «Диуани хикмат» кітабының қазақша атауын табыңыз.
A) Даналық кітабы.
2. Қыз анадан көрмейінше, өнеге алмас,
Ұл атадан көрмейінше, сапар шекпес - деген нақыл сөздің қайдан алынғанын белгілеңіз.
B) «Қорқыт ата» кітабынан.
3. Қаз-қаз, балам, қаз балам,
Қадам бассаң мәз болам...өлеңнің түрін табыңыз.
D) Тұсаукесер.
4. «Ер Төстік» ертегісіне жатпайтын кейіпкерді белгілеңіз.
B) Самұрық құс.
5. Төрт түлікке жатпайтын жануарды атаңыз.
C) Доңыз.
6. Асан қайғы қай ғасырда өмір сүргенін көрсетіңіз.
A) XV ғасырда.
7. Арғымақ атқа міндім деп,
Артқы топтан адаспа!
Күнінде өзім болдым деп,
Кеңпейілге таласпа!
-деген өлең жолдарының авторын көрсетіңіз.
A) Асан қайғы.
8. Ы.Алтынсарин өлеңін көрсетіңіз.
B) «Өнер – білім бар жұрттар».
9. Махамбет өліміне себепші болған опасыз жанды көрсетіңіз.
E) Ықылас.
10. «Қорқыт», «Жүсіпхан» поэмаларының авторын табыңыз.
A) Мағжан Жұмабаев.
11. Шәкәрім шығармасын табыңыз.
D) «Қалқаман-Мамыр».
12. Д.Исабековтің пьесасын көрсетіңіз.
E) «Әпке».
13. Арыстанмын, айбатыма кім шыдар?
Жолбарыспын, маған қарсы кім тұрар?
Көкте – бұлт, жерде – желмін гулеген,
Жер еркесі – желдің жөнін кім сұрар?
Үзіндідегі ұйқас түрін анықтаңыз.
B) Қара өлең ұйқасы.
14. Жинағында Маңғыстау, Ақтерек, Іле, Сайрам, т.б. жер-су аттары мен Алып-Ер Тұңға мен Афрасияптың бір адам екенін көрсеткен әдебиет өкілін көрсетіңіз.
D) Махмұт Қашқари.
15. «Біржан - Сара» айтысында не себептен жеңіліп қалғанын көрсетіңіз.
B) Күйеуі Жиенқұлдың кемшілігінен.
16. Шалкиіздің «Алаштан байтақ озбаса» толғауы қай жинаққа енгенін көрсетіңіз. по
A) «Алдаспан».
17. Дулат Бабатайұлының өлеңдері қандай лирикаға жататынын көрсетіңіз.
D) Саяси-әлеуметтік лирикасы.
18. ...Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,
Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!
Мағжанның қандай өлеңінен алынған үзінді екенін анықтаңыз.
B) «Қазақ тілі».
19. Жамбыл Жабаевтың сатиралық өлеңін табыңыз.
E) «Кәдірбайдың төбеті».