Шамамен VI ғасырдың орта кезінде Жетісу, Алтай, Орталық Азияны мекен еткен түрлі ру-тайпалар бірігіп «Түрік қағанаты» деп аталатын
мемлекет құрғаны тарихтан жақсы мәлім.
Міне, сол ежелгі түркі дәуірінің қоғамдық, әдеби-мәдени өмірін жыр
еткен ғажайып дастандар бар. Олар - «Күлтегін», «Білге қаған» және
«Тоныкөк» жырлары. Бұдан 1250 жыл бұрын үлкен құлпытастарға
қашап жазылған осы әдеби ескерткіштер идеялық мазмұны жағынан
да, көркемдік шеберлігі тұрғысынан да күні бүгінге дейін оқушысын
таңдандырып, тамсандырып келеді...
Қазақтың «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Алпамыс», «Қобыланды»
төрізді әйгілі жырларында кездесетін өлең арасындағы әлқисса-
түсіндірме көркем қарасөздер мұнда да кездесіп, араласып отырады.
Көне түркі авторлары, өзімізге әбден қанық қазақтың батырлар
жырларындағыдай, болашақ жорықтарды немесе өткен оқиғаны
ақындық тәсілмен, үлкен пафоспен баяндай отырып, өздеріне елеусіз
деп есептеген сәттерді жыр арасында қарасөзбен де жеткізіп отырған.
Осы заңдылықты Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөктерге арналған үш
шығарманың үшеуінен де кездестіреміз. Өз кейіпкерін дәріптеуде, оның
жойқын соғыстарда көрсеткен есепсіз ерліктерін суреттеуде сан түрлі
бояуды, бейнелеу тәсілін мол пайдалана отырып, шабытпен жырлаған
автор бір сәт прозалық баяндауды да қолданады.
2) иә, себебі бұл құрметтің белгісі. Әр кірген адамға сәлем ретінде орыннан тұрып амандасу бұл үлкен құрмет.
3) тұра қарауға да болады немесе төмен қарауғада болады. Екеуін де дұрыс деп санаймын. Тіке қарау дұрыс емес деп санамаймын, керісінше бұл да жақсы. Ал төмен қарау ұялғанның белгісі, яғни ұялып амандасу дегенге келеді. Бірақ екеуінеде келісемін ешқайсысын қате демеймін.


САҒЫНЫШТАН ЖАРАЛҒАН АҚЫН
18.09.2017
Өмірге ғашық болмаған адамнан ақын шықпайды. Шайыр болу үшін мына шексіз дүниені бар жан-тәніңмен құлай сүю керек. Пенде баласының асыл ойлары мен сұлу сезімдері ақындық жүректе гүлдеп, бүршік ататындықтан, әлемді адал махаббатымен сүйген адамға ғана өмір құшағын жайып, сыр сандығының талай құпиясын ашады. Сөз патшасы өлең өнердің босағасынан келін болып именіп аттағанда мына айдай әлемге сүйіспеншіліктің көзімен қараған. Өлеңді айтасыз-ау, сол құдіретті өнердің өзін де өмірді сүйген адамдық сезімнің сүйіспеншілігі туғызған жоқ па еді?!

Дүниені сүйген адамның бойында Аллаға деген шексіз сағынышы оянды, жүрегінде өлең оты тұтанып ұлы Жаратушымен ойша сырласып, мұңын шағып оны тереңірек тануға мүмкіндік алды. Міне, осылайша мәртебелі поэзия адамның Алладан кейінгі ең жақын сырласына айналды. Жалғыздықтан жалығып, мына бес күндік жалғаннан түңіліп, имандылықтың мейірімді шуағын сағынған адамның шөлін тек өлеңнің мөлдір бұлағы ғана қандыра алатыны сондықтан болса керек.
Қазақ әдебиетіндегі сондай таза бұлақтардың бірі – Төлеген Айбергеновтің поэзиясы. Отызға да толмай опат болған ақынды қыршын кетті деп айтуға да обалсынады екенсің. Алайда, дәм-тұзының тым ерте таусылғанына қарамастан Төлеген өлеңдері жастыққа тән албырттығымен және соған қарамастан өмір туралы танымының тереңдігімен һәм сыршылдығымен, тұнығы лайланбаған тазалығымен дараланатын, әдебиетіміздегі ерекше құбылыс болған, ғасырдан-ғасырға жасай беретін –жасампаз поэзия; адамды өмірге ғашық қылдырып, іңкәр сезіміне енін таққан – сыршыл поэзия және сонымен қатар жырларында дауыл күнгі дарияның асау толқынындай алапат күші бар – қуатты поэзия. Оның өлеңдерінде басқа ақындардың ешқайсысында да кездеспейтін дүниеге деген ерекше бір сағыныш бар. Жаныңызды жұмбақ сиқырымен арбайтын сағыныш құдіреті ақынның барлық өлеңдерінде кездеседі.
Объяснение:
міне осыгы жаз я ма