СДЕЛАТЬ СОЧ ПО КАЗ ЯЗ тапсырма. Мәтінді мұқият тыңда. Әр абзацқа тақырып таңда. Ақпарат Тақырып
1. Су- тіршілік тірегі. Судың өзін-өзі тазарту, ақпарат қабылдау қасиеттері бар. Су дене температурасын тұрақты ұстап тұрады. А. Адам өміріндегі судың маңызы.
2. Сусыз тіршілік жоқ. Су болмаса, өсімдік өспейді. Жануарлар да, адамдар да сусыз тіршілік ете алмайды. Сусыз ас дайындау мүмкін емес. Суды ішеміз, сумен жуынамыз. Ә. Судың пішіні.
3. Адам ағзасының 70-80 пайызын су құрайды. Егер адам бір апта су ішпесе, адам өмір сүруін тоқтатады. Адам суды ас әзірлеу, тазалық сақтау үшін пайдаланады. Б. Судың қасиеті.
4. Жер бетінде су сияқты мөлдір, жұмсақ зат таппайсың. Су- сутегі мен оттегіден тұратын химиялық қосылыс. Оның қатты, сұйық және газ тәріздес күйде де болады. В. Су- тіршілік көзі.
[2]

Оқылым
2-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орында.
Семей қаласында Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапхана бар. Ол еліміздегі шежірелі тарихы бар, ең көне кітапханалардың бірі.
Кітапхана 1878 жылы ашылған. Бес жылдан кейін 1883 жылы Семей облыстық кітапханасына қалалық статус беріліп, тарих қойнына алтын әріппен есімі жазылады. Алғаш ашылған кезде 274 дана кітап болып, оны 130 оқырман пайдаланған. Тұрақты оқырмандар қатарында Е. Михаэлис, Н. Долгополов, Абай Құнанбайұлы болды. Американдық журналист, публицист Джордж Кеннан, поляк революционері А. Янушкевич, орыстың әйгілі саяхатшысы П. Семенов Тянь-Шанский сияқты ірі тұлғалар да кітапханада болған.
1992 жылы кітапханаға қазақтың кемеңгер ақыны Абай есімі берілді.

Мәтін бойынша тапсырма:
1. Мәтінге тақырып қой.

[1]
2. Еліміздегі ең көне кітапхана қай қалада орналасқан?

[1]
3. Кітапхана қай жылы ашылды?.

[1]
4. Берілген сан есімді сөзбен жаз.
1992
[1]

Жазылым
3-тапсырма. Есімдіктерді пайдаланып, сөйлемдерді толықтыр.

1. таза су ішеді.

2. суды үнемдейсің бе?

3. су жылы ма, мұздай ма?
4. Күніне литр су ішу керек?

Қажетті есімдіктер: сен, қанша, мына, ол
[4]
Айтылым
«Қазақстан көлдері» тақырыбында диалог құра.

Халықтың тәуелсіздігінің ең басты белгісі – оның ана тілі, ұлттық мәдениеті жоқ ел ешқашан да егеменді ел бола алмайды, болуы мүмкін емес.Қазақ тілінің тағдыры үшін күрес соңғы жүз жылда бірде-бір толас тапқан жоқ. Ұлы Абайдың заманын айтпағанда, Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсыновтар бастаған алып топ тіл мәселесіне ерекше мән беріп, оның шексіз байлығын, суреткерлік қуатын, бейнелігі мен саздылығын көркемдік сапаға жеткізді.Бүгінгі таңда мемлекеттік тілді білу – мемлекеттік қызметкерлердің ең басты біліктілік талабына айнала бастады. Қазір мұндай талап қойылатын лауазымдар саны күн өткен сайын артып келеді.Біз өзі намысшыл халықпыз. Біреу итің жаман десе де намыстанып қаламыз. Тіл білетін қазақ – намысшыл. Тіл білмейтін қазақ одан да намысшыл. Оларды тіл білмедің деп шетке итермеу керек. Қайта бауырға тарту керек. Бізге көп тіл білгеннің артықтығы жоқ. Күні ертең Бүкіләлемдік Сауда Ұйымына кіргелі отырмыз. Осы ретте бізге қазақ, орыс, ағылшын, тіпті қытай тілін де мықтап меңгеріп алу керек. Әлемдік бәсекеге түскелі жатырмыз. Домбыраны шерткендей, біздің мықты мамандарымызды да мемлекет ісіне шертіп-шертіп таңдап аларда олардың бірнеше тілді еркін меңгергеніне артықшылық беріліп тұрылуы тиіс. Қазақстан – көп ұлтты мемлекет болғандықтан тіл мәселесі аса күрделі мәселе болып отыр. Тіл мәселесінің өте нәзік екендігі, оның зорлықпен емес тек қана шынайы ынталылықпен ғана ыңғайланатын шаруа екендігі белгілі.Ал тілдің өзі - тарих тереңіне бойлатып, өнер мен мәдениеттің кәусар бұлағына сусындататын рухани әлеміміздің сарқылмас қазынасы. Олай болса, қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесіне сай қолданылу аясын кеңейте түсу қажеттігі - заңды құбылыс.«Тіл туралы» Заңның 4-бабында: «Қазақстан халқын топтастырудың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеру – Қазақстан Республикасының әрбір азаматының парызы” деп жазылған. Үкімет, өзге де мемлекеттік, жергілікті, өкілді және атқарушы органдар Қазақстан Республикасының барша азаматтарының мемлекеттік тілді еркін және тегін меңгеруіне қажетті барлық ұйымдастырушылық, материалдық-техникалық жағдайларды жасауға міндетті» - делінген.Яғни, қазақ халқы болашақта өз ана тілін сақтап, дамыта алмаса, күндердің күнінде өз алдына жеке мемлекет болып өмір сүруін тоқтатады.Қазақстан тәуелсіз ел болып қалсын десек, онда ең алдымен қазақ халқының ұлттық мәдениетін, ұлттық салт – дәстүрін, ана тілін дамытуға күш салғанымыз жөн.Қорыта келгенде, мемлекеттік тілді ғылым мен техниканың түрлі саласына енгізіп, сапасын арттыру - уақыт талабы. Ал, уақыт талабын орындау – баршамыздың абыройлы парызымыз

Қазіргі уақытта қазақстанның медицина дамып келеді. Елімізде салынып, көптеген аурухана, өте жақсы мамандар жұмыс істейді. Ауруханаларда жаңа жабдықтар орнатылады, ол көмектеседі дәрігерлерге жақсы зерттеу. Жетістіктері убеждают ішінде медицина соңғы төрт жүзжылдық қолданды дұрыс зерттеу тәсілдері, останавливалась пайдалы емдеу тәсілдері. Барлық бұл мүмкіндік береді деп үміттенеді болашақта заманауи бағыттары медицина береді адамзатқа маңызды нәтижелері, соның арқасында болуы адамдар көп бақытты және одан ұзақ.