Сақ патшайымы Тұмардың (ж.ж.с.д. 570 — 520) есімі ежелгі жаз-
баларда «Томирис» деп көрсетілген.
Тұмар
ел
массагеттердің патшайымы, скиф
халқының көсемі — Ишпақайдың ұрпағы,
скифтердің патшасы — Мадийдің шөбересі,
массагеттердің патшасы — Сыпырдың
Қызы. Патшайымның анасы Томиристің сәби
шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды
Әкесі тәрбиелейді.
Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл
мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада
Өскен. Әкесімен бірге жаулардан бірнеше
рет қашып құтылған. Ал бес жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. Алты жасында қолына
ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.
Парсылардың Кир патшасын жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған. Кир патша
Шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген.
Алдымен, Кир көшпенділер еліне елші аттандырады. Олардың патшайымы
Тұмардың
өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. Осылайша Кир массагеттермен соғысуға сылтау іздейді. Тұмар
Кир патшаның (ж.ж.с.д. 558 — 530) ұсынысын қабылдамайды. Осыны сылтау еткен Кир жауын-
герлерін шығысқа қарай аттандырады. Аракс дариясына жетіп, үстінен қалқыма көпірлерді
құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға әмір етеді.
тапсырма : мәтін мазмұны бойынша 5 сөйлем құрап жаз.
1) Қазақстанның ежелгі қалаларының бірі ( Отырар )
2) Алғаш рет "Отырар" және "Фараб" атаулары біздің занамыздың IХ ғасырындағы қандай деректерде кездеседі ?! ( жазба )
3) Отырар ХIII ғасырдың ортасында қай өңірлерде ірі сауда орталығына айналды ?! (Отырар ХIII ғасырдың ортасында Батыс пен Шығыс арысындағы жолда ірі сауда орталығына айналады)
4) Ұлы Жібек - жолы ненің кепілі болды ( өркениеттің)
5) Түркі қағанаттары қандай өркениетті ұштастыра алды ?! (Түркі қағанаттары жалпыадамзаттық өркениетті ұштастыра айтты)
сұрақ:
1.мұнай өндіруден қазақстан нешінші орында?
2.неше стансы жұмыс істейді?
3-неше тонна мұнай өндіріледі?
Диолог:
Дина-Сəлем,қалайсың
Диас-сəлем ,жпқсы өзің
Дина-ұй тапсырмасын орындадың ба?
Диас-Жоқ орындай алмадым,көмектесе аласың ба?
Дина-Иа,əрине көмектесем,тапсырмаңды көрсетесің бе.
Диас-қазір күте түр,мінекей
Дина-ммм,иа күрделі екен
Диас-иа
Дина-сенен сұрап тұр,қазақыстанда мұнай өндіріле ме деп?
Диас-иа өндіріледі.
Дина-иа дұрыс өндіріледі,неше тонна жəне əлем бойынша нешінші орында?
Диас-ммм 32 милион тонна жəне 18орында.
Дина-дұрыс айтасың,енді осыны дəптеріңе жазып ал.
Диас-рахмет!
Дина-оқасы жоқ,кездескенше!