Сөздер мен сөз тіркестерін мағынасына қарай сәйкестендіріңіз.

Сөз немесе сөз тіркесі Анықтамасы Жауабы
1. өсім А. халық санының тез өсуі
2. шоғарыланған В. халық санының артуы
3. демографиялық жарылыс С. өндірістің қарқынды дамуы
4. өнеркәсіптік революция Д. қоныстанған
НУЖЕН ПОЛНЫЙ ОТВЕТ.

тапсырма.Мәтінді 2 рет мұқият оқыңыз.

мәтін мазмұнына сай ақпараттардың дұрыс- бұрыстығын анықтаңыз.

Ең үлкен байлық

Ертеде бір жас жігіт өзінің кедейлігін айтып, әрдайым мұңын шағудан жалықпайды екен.

- Шіркін-ай, егер менің байлығым көп болса, жақсы өмір сүрер едім, - деп зарлауын қоймапты.

Бір күні жігіттің лашығының алдынан қарт тас қашаушы өтіп бара жатып, зарлап отырған жігіттің қасына келеді.

- Саған не болды сонша жылап? Сен нағыз бай адам емессің бе? – дейді.

- Мен баймын ба? – деп жігіт таң қалады. – Ол қандай байлық?

- Сенің көздерің ше? Бір көзіңді біреуге қаншаға сатар едің? – деп сұрайды қарт.

-Оның не?! – деп шошып кетеді жігіт, - көзімді ешқандай байлыққа айырбастамаймын.

- Ал енді екі қолың мен аяғыңның біреуін алтынға айырбастар ма едің?

- Жоқ, ешқайсысын да алтынға айырбастамаймын, - дейді жігіт.

- Міне, көрдің бе, сен өте бай адамсың. Адамның ең үлкен байлығы — күш- қуаты мен денсаулығы, — дейді қарт. – Оны ақшаға сатып ала алмайсың.

Қарт осыны айтады да, жөніне кетеді.

(137 сөз)

Ақпараттар + дұрыс - бұрыс

Жігіт өзінің кедейлігін айтып ренжіді.

Жігіттің алдынан жас тас қашаушы өтіп бара

жатты.

Көзімді ешқандай байлыққа алмастырмаймын.

Қолы мен аяғын алтынға айырбастауға келісті.

Ең үлкен байлығы — күш-қуаты мен

денсаулығы.

2 тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бер.

1. Мәтінде не туралы айтылған?

2. Мәтінге қандай ат лайық?

3. Қария неге денсаулықты байлық деп бағалады?

3 тапсырма. Сөздердің аудармасын жаз

• Жоғары кеңес –

• Мойындау -

• Қиыншылық –

• Қарыштап даму –

• өркенің өссін —

• Шыққан жылы –

• Бейне –

• Төл теңге –

• Өңір –

• Мерейтой –

• Арнайы –

• Ерекше –

• тексеру-

• Қан тапсыру-

• дәрігерлік кеңес-

4 тапсырма. Сөздерге тиісті тәуелдік жалғау қосымшасын жалғап жаз

Ақша, теңге, ел, Отан

Менің Біздің

Сенің Сендердің

Сіздің Сіздердің

Оның Олардың

У МЕНЯ СОР

Бұрынғыдай ақындардың бір-бірінің намысына тиіп сөйлеудің жоқтығын қазіргі ақындардың моральдық тұрғыдан кемелденуі деп бағалайды. Әрине, қоғамның дамуы мәдениеттілікті талап етеді және қазіргі айтыс ру айтысы емес, бүгінде өз руына артықшылық беруді қай орта болса да, төмендік деп таниды. Ал, айтыста, қалайда, жеңу керек болған соң алдындағы адамның сарылығын немесе қаралығын айту, осы деңгейдегі түрлі теңеулерді құрал ету қазірде жас талап арасында жиі кездеседі. Адамның дене бітіміндегі кемшілікті тілге тиек ету бұрыннан бар, алайда, ол кезде тиісетін ақынның сөзі де, жауап берушінің де шешендікпен қайтарар сөзі дайын болған соң айтыстың ширақтығы сезіледі