«Өлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..» - Абайдың 1898 ж. жазған өлеңі
Жалпы алғанда, бұл жырдың тақырыбы - ойшыл адамның, әсіресе сыршыл ақындардың анық тоқтайтын тақырыбы. Өмірдің өріне жетіп, оның ішінде талай қиыр кезең жолдарын басып өтіп, енді тірлік сапарын таусарманға келгенде айтатын шерлі сыр болады. Бұл өлеңде көп жайдың түйіні бар. Кеше ғана көрген соққының салдары ғана емес, өмірінің ұзын бойын шолып келіп, дәл осы жылда өлімді айтып отырған Абай аса қымбат қасиет табады. Ол келешекпен тілдеседі. Өз халқының кейінгі ұзақ тарихына өлместік із қалдырып отырғанына сенім артады. Қасиет дейтініміз - елім жайынан бастап, өлместің сырына ауысады. В. Г. Белинскийдің А. С. Пушкин жайында айтқан бір пікірінде: «Ақын - данышпанның қайсысы болса да алдыңғы заманды аша алмайды, бірақ әр кезде ол келешектің, көпшілік көзіне көрінбестің мазмұн мен мәнін болжай біледі», - деген. Әрине, Абай да өз халқының болашағын сол Белинский айтқандай болжаған. Халқының келешегіне, тарихына айқын етіп айтқан шешуі жоқ, ол, Белинский айтқандай, мүмкін де емес. Бірақ, сонымен қатар, Абай өзі өмір кешкен заманнан басқаша, артық заман болатынын болжайды. Сол заманның адамымен сөйлескендей болады.
Көптеген адамдар нөлдік ауырлықтағы адамның тамақтануы туралы мәселені қызықтырады. Әрине, ғарышты зерттеушілердің тамақтану рационы біздің күн сайын біздің ғарышкерлерден көретіннен айтарлықтай ерекшеленеді. Әсіресе, бұл адамдар үшін шетелдік және ресейлік ғалымдар арнайы тамақтануды дамытады. Біз Ресей астро-ұшқыштарының ұшу кезінде не жейтінін түсінеміз.

Әрине, тамақ тұтынуға ыңғайлы, жоғары калориялы (ресейлік ғарышкердің күнделікті рационының энергетикалық құндылығы үш мың килокалориядан асады) және, әрине, дәмді. Бірақ тамақтың салмағы мен көлемі көп болмауы керек екенін есте ұстаған жөн. Сондықтан өнімдер арнайы тәсілмен өңделеді. Сонымен, ғарыш зерттеушілері не істей алады?
Ғарыштағы заманауи адамның диетасы әртүрлі. Бұған әртүрлі ет тағамдары, мысалы, қара өрік қосылған ет, көкөніс немесе жарма қосылған қуыру, ет пен печенье, соустағы құс еті жатады. Олар жұлдыздылықты бай бірінші курссыз қалдырмайды. Айтпақшы, бұл жерде вегетарианшылықтың құрметі жоқ, өйткені диетадағы кез-келген сорпа тек ет сорпасында дайындалуы керек - бұл дайын тағамның тағамдық құндылығын айтарлықтай арттырады. Мәзірдің әртүрлілігі әртүрлі көкөністер мен жемістер, нан, ірімшіктерден жасалады. Сонымен қатар, астронавттар шырындарды ішіп, десерттерден ләззат ала алады: әсіресе олар үшін ғалымдар печенье, шоколад және торттарға арналған рецепт әзірлеуде. Таңқаларлық көрінуі мүмкін, жаңғақ қосылған сүзбе - бұл өте қажет тағам, оны рецепті ресейлік ғалымдар дайындаған.
«Өлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..» - Абайдың 1898 ж. жазған өлеңі
Жалпы алғанда, бұл жырдың тақырыбы - ойшыл адамның, әсіресе сыршыл ақындардың анық тоқтайтын тақырыбы. Өмірдің өріне жетіп, оның ішінде талай қиыр кезең жолдарын басып өтіп, енді тірлік сапарын таусарманға келгенде айтатын шерлі сыр болады. Бұл өлеңде көп жайдың түйіні бар. Кеше ғана көрген соққының салдары ғана емес, өмірінің ұзын бойын шолып келіп, дәл осы жылда өлімді айтып отырған Абай аса қымбат қасиет табады. Ол келешекпен тілдеседі. Өз халқының кейінгі ұзақ тарихына өлместік із қалдырып отырғанына сенім артады. Қасиет дейтініміз - елім жайынан бастап, өлместің сырына ауысады. В. Г. Белинскийдің А. С. Пушкин жайында айтқан бір пікірінде: «Ақын - данышпанның қайсысы болса да алдыңғы заманды аша алмайды, бірақ әр кезде ол келешектің, көпшілік көзіне көрінбестің мазмұн мен мәнін болжай біледі», - деген. Әрине, Абай да өз халқының болашағын сол Белинский айтқандай болжаған. Халқының келешегіне, тарихына айқын етіп айтқан шешуі жоқ, ол, Белинский айтқандай, мүмкін де емес. Бірақ, сонымен қатар, Абай өзі өмір кешкен заманнан басқаша, артық заман болатынын болжайды. Сол заманның адамымен сөйлескендей болады.
Объяснение:
Көптеген адамдар нөлдік ауырлықтағы адамның тамақтануы туралы мәселені қызықтырады. Әрине, ғарышты зерттеушілердің тамақтану рационы біздің күн сайын біздің ғарышкерлерден көретіннен айтарлықтай ерекшеленеді. Әсіресе, бұл адамдар үшін шетелдік және ресейлік ғалымдар арнайы тамақтануды дамытады. Біз Ресей астро-ұшқыштарының ұшу кезінде не жейтінін түсінеміз.

Әрине, тамақ тұтынуға ыңғайлы, жоғары калориялы (ресейлік ғарышкердің күнделікті рационының энергетикалық құндылығы үш мың килокалориядан асады) және, әрине, дәмді. Бірақ тамақтың салмағы мен көлемі көп болмауы керек екенін есте ұстаған жөн. Сондықтан өнімдер арнайы тәсілмен өңделеді. Сонымен, ғарыш зерттеушілері не істей алады?
Ғарыштағы заманауи адамның диетасы әртүрлі. Бұған әртүрлі ет тағамдары, мысалы, қара өрік қосылған ет, көкөніс немесе жарма қосылған қуыру, ет пен печенье, соустағы құс еті жатады. Олар жұлдыздылықты бай бірінші курссыз қалдырмайды. Айтпақшы, бұл жерде вегетарианшылықтың құрметі жоқ, өйткені диетадағы кез-келген сорпа тек ет сорпасында дайындалуы керек - бұл дайын тағамның тағамдық құндылығын айтарлықтай арттырады. Мәзірдің әртүрлілігі әртүрлі көкөністер мен жемістер, нан, ірімшіктерден жасалады. Сонымен қатар, астронавттар шырындарды ішіп, десерттерден ләззат ала алады: әсіресе олар үшін ғалымдар печенье, шоколад және торттарға арналған рецепт әзірлеуде. Таңқаларлық көрінуі мүмкін, жаңғақ қосылған сүзбе - бұл өте қажет тағам, оны рецепті ресейлік ғалымдар дайындаған.