Құрылыста жүктерді тасымалдау үшін жерүсті, су және әуе транспорттары қолданылады. Автокөліктік транспорт барлық тасымалдаудың 80% құрайды.
Оған кететін шығын барлық құрылыс жұмыстарының 12-15%-ін құрайды.
Тракторлық транспорт – автомобиль жолдарын салу экономикалық жағынан
тиімсіз жолсыз жерлерде, орман ағаштарын тасымалдау, құрылыс алаңын
игеру кезінде қолданылады. Сүйремелер мен жартылай сүйремелер–өздігінен
жүрмейді, оларды тартқыш арқылы жылжытады.
Теміржол транспорты –арақашықтығы 200 км ірі объекттер үшін
қолданады. Бұлар жабық вагондар, жартылай вагондар, платформалар,
цистерналар, вагон-самосвалдар. Су транспорты – бұлар өзен және теңіз
кемелері. Құрғақ жүк тасымалдайтын және мұнай құйылатын танкерлер. Жүк
көтергіштігі 1000 т. Жүк автомобильдері және автопоездар: жүк автомобилі –
бұл жүк тасымалдауға арналған өзіндік қозғалтқышы бар рельссіз транспорт
құралы.
Мынадай автомобиль түрлерін ажыратады: жалпы қолданыстағы, арнайы
және мамандандырылған. Борттары шалқайта ашылатын, өтпелілігі жоғары,
барлық дөңгелектері жетекші, сүйреуге арналған құралдары бар ашық
платформалар. Сүйреме және жартылай сүйремесімен бірге автомобиль
образует автопоезд құрайды. Өтпелілігіне қарай автомобильдер жол,
(карьерлік), өтпелілігі жоғары және жоғарылатылған деп ажыратылады.
Автоцемент тасымалдағыш – бұл автомобильден, тартқыштан және
жартылай тіркеме – көтергіш цистернадан тұратын автопоезд.
Автобетонараластырғыштарды– дайын немесе құрғақ бетон қо
толтырады. Автомобиль үстінде айналып тұрған араластырғыш барабан бар.
Сонымен қатар сұйық битум мен салқын материалдарды тасымалдауға
ауылшаруашылық машиналарын қозғалтуға арналған өздігінен жүретін
дөңгелекті немесе жылжымалы машина.
ЗАДАНИЕ
1 Сөйлемнен сын есім бар сөздерді көшіріп дәптерге жазу.
