РА анықтаңыз. Одан кейінгі саналы өмірінде отарлық саясатты жүзеге асырушы хан- сұлтандарға қарсы кекті жырлар толғайды, халықты күреске шақырады. Хан-сұлтандар Күреске шақырады Жырлар толғайды
Белгілі тарихшы А .И. Левшин (1799— 1879) «Қырғыз-қазақ, немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының сипаттамасы» деген үш бөлімнен тұратын зерттеу еңбегін жазды. Осы бірегей әрі іргелі еңбегі үшін ол «Қазақ тарихының Геродоты» деген атаққа лайықты ие болды. Автор өз зерттеуінде қазақ өлкесінің тарихы
.1830 жылы «Отечественные записки» журналында орыс офицері Б.С. Броневскийдің «Орта жүз қырғыз-қайсақтары туралы жазбалар» атты жұмысы жарияланды.
Семенов-Тян-Шанский(1827—1914) де Қазақстанды зерттеуші ірі ғалымдардың бірі болды. Ол Алтай мен Жетісудың және Қазақстанның оңтүстік өңірін зерттеуге қатысты. Ғалым «Ресей. Толық географиялық сипаттамасы» атты көп томдық серияның «Қырғыз өлкесі» және «Түркістан өлкесі» деген іргелі екі томын әзірлеуге белсене қатысты. Оларда Қазақстанның географиясы ғана емес, сонымен қатар қазақтардың тарихы, тұрмыс-тіршілігі, сауда-саттығы және шаруашылық қызметінің түрлері туралы егжей-тегжейлі мәліметтер келтірілген.
Белгілі ғалым әрі Батыс Сібірдің әкімшілік қызметкері В.В. Велъяминов-Зернов XVI—XVIII ғасырлардағы
Арқалап-взваливать себе на спину; нести на спине; таскать на спине
Тас камень
Мая верблюдица
Толтыру заполнять, выполнять
Астау
1) уст. деревянное корыто (кормушка для скота)
ағаш астау → деревянное корыто
бұзаулардың алдындағы астау → кормушка, стоящая перед телятами
жоны астаудай бағылан қой → упитанный барашек (букв. барашек, бока которого с корыто)
2) диал. блюдо (деревянная посуда)
Келі
келі́
I. ступа
келі түбі → этн. часть толченого выделяемая работавшему (в качестве платы)
келі түю → толочь в ступе
II. разг. килограмм; кило
бір келі алма өлшеу → взвесить кило яблок
салмағы жүз келі → весит сто килограмм
төркі́н
1) этн. отцовский род замужней женщины; отец, родня, родители и все родственники жены
төркін десе, қыз төзбейді, көкпек десе, түйе төзбейді → погов. женщина пристрастна к своей родне, а верблюд — к степной траве
төркіндегі қыз — төре → погов. дочь в родительском доме — госпожа
төркіннің төбесі де қуат → погов. родной холм и тот поддержка (душа спокойна)
2) место, где живет родня жены
төркіні жақынның төсегі жиылмас → погов. у женщины, чья родня находится вблизи, постель никогда не убирается (жена часто ходит к родным и отвлекается от повседневных дел)
3) перен. происхождение (жены)
4) первоисточник; корень; первопричина
әңгіме төркіні → источник разговора
жауыздықтың төркіні осында жатыр → корень зла заключается в этом
5) суть; смысл
біздің әңгімеміздің төркіні бір → суть нашего разговора одна
Белгілі тарихшы А .И. Левшин (1799— 1879) «Қырғыз-қазақ, немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының сипаттамасы» деген үш бөлімнен тұратын зерттеу еңбегін жазды. Осы бірегей әрі іргелі еңбегі үшін ол «Қазақ тарихының Геродоты» деген атаққа лайықты ие болды. Автор өз зерттеуінде қазақ өлкесінің тарихы
.1830 жылы «Отечественные записки» журналында орыс офицері Б.С. Броневскийдің «Орта жүз қырғыз-қайсақтары туралы жазбалар» атты жұмысы жарияланды.
Семенов-Тян-Шанский(1827—1914) де Қазақстанды зерттеуші ірі ғалымдардың бірі болды. Ол Алтай мен Жетісудың және Қазақстанның оңтүстік өңірін зерттеуге қатысты. Ғалым «Ресей. Толық географиялық сипаттамасы» атты көп томдық серияның «Қырғыз өлкесі» және «Түркістан өлкесі» деген іргелі екі томын әзірлеуге белсене қатысты. Оларда Қазақстанның географиясы ғана емес, сонымен қатар қазақтардың тарихы, тұрмыс-тіршілігі, сауда-саттығы және шаруашылық қызметінің түрлері туралы егжей-тегжейлі мәліметтер келтірілген.
Белгілі ғалым әрі Батыс Сібірдің әкімшілік қызметкері В.В. Велъяминов-Зернов XVI—XVIII ғасырлардағы
Бір құшақ одна полная охапка дров
Арқалап-взваливать себе на спину; нести на спине; таскать на спине
Тас камень
Мая верблюдица
Толтыру заполнять, выполнять
Астау
1) уст. деревянное корыто (кормушка для скота)
ағаш астау → деревянное корыто
бұзаулардың алдындағы астау → кормушка, стоящая перед телятами
жоны астаудай бағылан қой → упитанный барашек (букв. барашек, бока которого с корыто)
2) диал. блюдо (деревянная посуда)
Келі
келі́
I. ступа
келі түбі → этн. часть толченого выделяемая работавшему (в качестве платы)
келі түю → толочь в ступе
II. разг. килограмм; кило
бір келі алма өлшеу → взвесить кило яблок
салмағы жүз келі → весит сто килограмм
төркі́н
1) этн. отцовский род замужней женщины; отец, родня, родители и все родственники жены
төркін десе, қыз төзбейді, көкпек десе, түйе төзбейді → погов. женщина пристрастна к своей родне, а верблюд — к степной траве
төркіндегі қыз — төре → погов. дочь в родительском доме — госпожа
төркіннің төбесі де қуат → погов. родной холм и тот поддержка (душа спокойна)
2) место, где живет родня жены
төркіні жақынның төсегі жиылмас → погов. у женщины, чья родня находится вблизи, постель никогда не убирается (жена часто ходит к родным и отвлекается от повседневных дел)
3) перен. происхождение (жены)
4) первоисточник; корень; первопричина
әңгіме төркіні → источник разговора
жауыздықтың төркіні осында жатыр → корень зла заключается в этом
5) суть; смысл
біздің әңгімеміздің төркіні бір → суть нашего разговора одна
сөз төркіні → лингв. этимология слова
сөзінің төркіні бар → он дело говорит
6) суть разговора
әңгіменің төркінін түсіну → понять суть разговора
іс төркіні → суть дела
ілме́к
1) петлица; петля; узел вешалки
жібек ілмек → шелковая петля
пенжектің ілмегі → петлицы пиджака
2) зацепка; крючок
сым ілмек → проволочный крючок