Әр халықтың тарихында ерекше қадірлі, киелі жерлер бар. Ол – ел өмірінің қилы белестерін айғақтайтын, ұзақ тарихтың әйгілі оқиғалары өткен орындар мен сол халықтың ұлы перзенттерін дүниеге келтіріп, олардың ерлігі мен ғажайып талантының ашылуына куә болған мекендер. Қазақтар үшін сондай қасиетті де киелі мекен – Шыңғыстау. Бұл жерде халқымыздың үш кемеңгер суреткері дүниеге келіп, өздерінің өлмес жырларын толғаған. Олар: Абай, Шәкәрім, Мұхтар. Шыңғыстау сияқты аймақтың үш алыпты туып, олардың сөз өнерін әлемдік биікке көтеруі – адамзат тарихында сирек кездесетін құбылыс. Рас, бұл өңірде олардан бұрын да ақын-жыраулар, Кеңгірбай, Өскенбай, Құнанбай секілді даңқты билер де болған. Ақтанберді, Мамай, Тоқтамыс сияқты батырлар елінің бостандығы үшін қан кешкен.
Осы өңірде Шоқан Уәлиханов, Федор Достоевский, Ахмет Байтұрсынов, Сұлтанмахмұт Торайғыров, Әміре Қашаубаев , Қаныш Сатпаевтай ұлы ғұламалар мен ақын-жазушылар, әншілер өмірлерінің талай айлары мен күндерін кешкен. Ертіс суы мен Шығыс топырағы олардың бойына шапағат нұрын құйып, қиялына қанат бітіріп, көкірек көздерін ашқан. Бұл мекенді халық «ұлылар мекені» дейді.
Сұрақ
Мәтінге қандай атау бересіз?
Мәтіннен 8-9 сын есім табыңыз
Мәтіннен 4-5 күрделі сөздерді табыңыз, түрін белгілеңіз.
Неге халық бұл жерді ерекше қадірлейді?
Мәтін әдебиеттің қай жанрына сай?
Дыбыс үндестігі
Сөзбен сөз арасында, түбір мен қосымша арасындағы дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, өзгеріп, айтылуын немесе жазылуын үндестік заңы дейді. Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт. Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
1. Әрбір қазақ Абай шығармаларымен таныс болуы міндет. Мен оның 45 қара сөзін жаттаймын.
2. Мұқағалидің өлеңдерін жатқа білуім керек.
3. Қазақтың көнерген, қолданыстан шыққан сөздерін және олардың мағыналарын білуім қажет.
4. Қазақ халқының тарихы туралы деректі тарихи фильмдерді көп көремін.
5. Қазақ тілім мен Отаным жайлы эссе шығармалар жазуым керек.
6. Түрлі Қазақ тілі мен әдебиетіне қатысты қоғамдық іс-шараларға көптеп қатысуға тиіспін.
7. Бүгіннен бастап мейілінше тілдің тазалығын сақтап сөйлеймін.