ПРОЧИТАЙТЕ ТЕКСТ,НАЙДИТЕ НОВЫЕ СЛОВА,В ТЕКСТЕ 5.
-тапсырма. Мәтінді тыңда. Оқы.
ХХІ ғасырды электр құрылғыларынсыз (компьютер, теледидар, те-
лефон, тұрмыстық техника және т.б.) елестете алмаймыз. Сондықтан
тұрғындардың өмір сүруі үшін керекті қуат көзінің бірі – электр энер-
гиясы. Жыл сайын оған деген сұраным артып келеді. Тұтынушыларды
электр энергиясымен толық қамтамасыз ету әлемдегі басты мәселеге
айналды. Электр энергиясын өндіру үшін күніне мыңдаған тонна көмір
мен мұнай жағылады. Мұндай отынның табиғатқа зияны өте көп. Пай-
далы қазбалар азайып, ауа мен су ластанып, орман кесіліп жатыр.
Қазір бүкіл әлем энергия өндірудің жаңа әдісі мен үнемдеу жолын
іздестіріп жатыр. 2017 жылы Астана қаласында «Болашақ энергия-
сы» деген тақырыппен «ЭКСПО-2017» көрме өт. Көрмеде энергия
өндірудің тиімді, арзан, табиғатқа зияны аз 6 јатын жа технология-
лары көрсетілді.
Шынайы достық туралы
Дос адам жанының айнасы тәрізді. Себебі адам өзі қандай болса, дәл сондай жанына жақын жанды іздейді. Ойы, арман-тілегі, мақсат, ең бастысы өмірдегі құндылығы бір адамдардың шынайы дос болып, өмір бойы араларынан қыл өтпейді. Ал достық дегеніміз - адамды ерекше қанаттандыра білетін, қуанышты үдетіп, кайғыны азайтатын қарым-қатынас түрі. Өмірде адал дос табу, достық қарым-қатынастарды сайқтай білу өте маңызды. Себебі әрқайсымыз достыққа мұқтажбыз, ол ешқашан көптік етпейді. Еліміздің асқақ ақыны, патриоты, ұлт жанашыры Мұхтар Шахановтың:
«Достық деген ізгіліктің алаңы,
Оған куә ғасырлар мен замандар.
Отанын да сатып кете алады
Қиын шақта досын сатқан адамдар!»
деген жолдарынан достықты қандай дәрежеде бағалағаны сезіледі.
Нағыз, адал дос өмірде орын алатын түрлі сәтсіздіктерге мойымай, басқа түскен ауыртпалықтарды бірге көтеруге жәрдемдесіп, қуаныш пен шаттық күндерді бөліседі. Дос адамдардың мінездері әр түрлі болуы мүмкін, дегенмен құндылықтары мен арман – мақсаттары бірдей болады, бірақ бұл жағдай достыққа еш кедергі бола алмайды. Халықымыз достық қарым – қатынасты ерекше бағалаған, бұған дәлел ретінде бірнеше мақал – мәтел де келтіруге болады. Мысалы, “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны өлгені, қайғының бәрі соның басында”.
Ал енді ананың бесікте жатқанда айтқан әлдиі, әженің тымылжыта төккен тамаша ертегілері, туғандарыңның мейірбанды күлкілері, жеңгелердің тәтті әзілдері осының барлығы туған еліңнің керемет сипаттары. Туған елдің тілі барша жанға түсінікті. Туған ел, туған жер ол дүниенің тәтті ғана бір ортасы деп есептеймін.
Достар егер біз «Туған жер» деген ұғымды түсінетін болсақ, туған жерімізге аянбай еңбек сіңіруіміз керек.
Әуелгі Отан – ана алды, оттың басы,
Ауыл алды, аунаған шөптің қасы.
Сағынғанда тым ыстық көрінеді,
Жаста ойнаған үйшік қып сайдың тасы.