yMHNk1

21.01.2023 11:35 •  Қазақ тiлi

Пож нужно 1мәтін

Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Достардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық , екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі;

2-мәтін

Екi дос кiсi жолда келе жатып, бiр аюға ұшырапты. Бұл екi кiсiнiң бiреуi- әлсiз, ауру екен, екiншiсi мықты, жас жiгiт болатын. Жас жігіт аюды көрген соң ауру жолдасын тастап, өзi бiр үлкен ағаштың басына шығып кетеді. Ауру досы ағашқа шығуға дәрменi жоқ, жерге құлады да, өлген кiсi болды да жатты: есiтуi бар едi, аю өлген кiсiге тимейдi деп..

Аю бұл жатқан кiсiнiң қасына келiп иiскелеп тұрды да, дыбысы бiлiнбеген соң тастап жөнiне кеттi.Аю кеткен соң манағы жолдасы ағаштан түсiп, аурудан сұрапты:

– Достым, аю құлағыңа не сыбырлап кеттi?

Ауру айтты дейдi:

– Аю құлағыма ақыл сыбырлады, екiншi рет тар жерде жолдасын тастап қашатын достармен жолдас болма дедi, – дейдi. ( Л.Толстой. "Екі жолдас")

1.Екі мәтінде көтерілген ортақ мәселені анықтап, жазыңдар.

2.Мәтін мазмұнына сай мақалды табыңдар.

А)жақсы дос үшін жан пида.

Ә)Жолдасын тастаған жолда қалар.

Б)Дос көп болмайды

3. Мәтінді оқыңдар.Мәтін түрін анықтаңдар:

А) Баяндау мәтіні

Ә) Сипаттау мәтіні .

Б)Мәтін түрін анықтайды

Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Достардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық , екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі;

4.Екі мәтіннің стилін, жанрын анықтаңдар.

Стилі Жанры

1мәтін

2-мәтін

5.Сұрақтарға жауп беріңдер.

1.Бұйрық райда тұрған сөйлемді табыңдар.А) Ораз бүркіттің томағасын алып,,әзірленіп отырады.

Ә)Малға бас көз болыңдар,қасқыр жеп кетпесін.

Б)Ал түлкіні кез-келген тазы алады.

2Қимылдың болу-болмауы, іске асу-аспауы мүмкіндігінің шартын білдіретін етістіктің райы ?

А) Ашық рай

Ә) шартты рай

Б) бұйрық рай

6. Берілген сөйлемдерді бұйрық райлы сөйлемге айналдырып жазыңыз.

А) Арман емханаға тіс дәрігері болып жұмысқа орналасты.

Ә) Тәжірибесіз жас мамандар жұмысқа қабылданады.

​