Ойтүрткі - Күлтегін қай ғасырдың батыры? - Оны кімдер мақтаныш етеді? ТЫҢДАЛЫМ. ОҚЫЛЫМ. 1-тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Білге қаған сөзін есте сақтаңдар. (14-бет) (аудиожазбаны жіберіңдер) (Прочтите текст. Отправьте аудиозапись) ЖАЗЫЛЫМ. 4-тапсырма. Төмендегі сөз тіркестерин қатыстырып, сөйлем құраңдар. Өздік етіс формасындағы етістіктердің астын сызыңдар. (Составьте предложение, используя приведенные ниже словосочетания. Подчеркните глаголы в возвратном залоге.) Жорыққа аттанды, әскер бекінді, ер атанды, жау жарағын асынды, аш халықты толғандырды. (Отправился в поход, армия укрепилась, стал героем, враг увешил оружие, возбудил голодных.)
(1691—1769)
Қабанбай жастайынан жоңғарлардың жауыздығын көзімен көрген еді. Жеті жасқа толғанда әкесі Қожағул батыр жау қолынан қаза табады. Он бес жасқа келгенде ағасы Есенбайды қалмақтар далада өлтіріп кетеді. Осы екі қатыгездік қайсар баланың жүрегіне кек болып қатты. Жас батыр жалғыз жортып, қалмақтың ел шапқьш батыры Жырғыл мен Асыланды ебін тауып өлтіріп, кегін қайтарады. Осыдан соң Қабанбай ауылында қала алмай, Керей еліндегі жездесіне келеді де, онда жылқыға тиген шапқыншыларға қарсы айқаста көзге туседі. Бала кезінде бітімі кесек, тулғалы Ерасылды жеңгелері „Нар бала" атаса, жездесі қайрат-күшіне, батылдығына сүйсініп, „қабан" деп атап кетеді. Ержете келе жойқьш күшімен, алғырлығымен, қайтпас қайсарлығымен танылған батырда „Қабанбай" есім айбьнды сес қалпында сақталып қалады.1750 жылдардың орта шенінде Жоңғар қақпасы маңында жаудың негізі күшін үш қабат қоршап алып,жойып жіберді. Осыдан кейін Қабанбай батыр Қас өзенін өрлеп барып, Арыстанды тауының баурайына қоныстанды. Сол таудың мұзды басы Қабанбай шыңы деп аталады.
У настоящего мастера брака не бывает.
2 Бақыт кілті – еңбекте.
Ключ к счастью – в труде.
3 Ұйқы тынықтырады, жұмыс шынықтырады.
Сон освежает, труд закаляет.
4 Ермек қуған пәлеге жолығады, еңбек қуған қазынаға жолығады.
Праздно развлекающийся в беду попадёт, трудом увлекающийся богатство найдёт.
5 Адамды еңбек көркейтедi.
Человека труд красит.
6 Көңілсіз бастаған іс көпке бармайды.
Дело, начатое без души, к многому не приведёт.
7 Сен істі сүйсең, іс саған бас иеді.
Если дело любишь, дело покоряется тебе.
8 Егінді жабайы шөп аздырар, ерді еріншектік аздырар.
Пашню сорняк портит, храбреца – лень.
9 И көрмеген тері тон болмайды.
Не выделку шкура шубой не будет.
10 Ағаш жемісімен құнды, адам – ісімен.
Дерево ценно плодами, а человек делами.