Орында. Ғарыш а саяхат
Ғарыш гүлзарърнъң көркі ғажап. Небір әсем гүлдер өсіп тұр. Жердегіден
әлдеқайда шаш оң онiп, бой түзейді. Ал гүл шаш қаны мүлдем керемет.
Кенет Түйме -Түбіттің даусы елең еткізді.
-Әуп, әупі Гүл-Жауһар, бері жүршil -деді күшік. Етегінен тістелеп, қабыргага
қарай тартты.
- Немене, кішкентай, не боп қалды? Мен бос емеспін
- Жүр, қара, терезеге қара,- деді шіңкілдек үнмен үріп-үріп қой ан Түйме-Түбіт.
- Кеністік таза емес, көрші барьт...
-Ой, мазасыз Түйме-Түбіт...
Қыз күшігіне ілесіп иллюминаторга келді. Алыстан әлдебір космос кемесі
көрінді. Айырым белгісі жоқ. Бейтаныс. Оның ұшуындағы көзге ұрар бір ог аштық
– қауіп-қатерге ұшырагандарынан хабардар еткендей, жарқылдап жарық жагып
келе жатқанында еді.
-Кіпі кентай, Батыр-Болатқа жүгір...
—Мен мұндамың, не нәрсе, Гүл-Жауһар?
-Ана жымыңдаған отты көремісің? Біреулер осылай қарай ұшып келеді.
— Иә, багыты – гарыш қала. Ал бұлайша жарқылдатуы, әрине, апат белгісі. Қазір
сөйлессік...
Сұрақтарға жауап жаз.
1) Кішкентай күшік нені байқады?
2) Гүл-Жауһар ғарыш кемесінің бейтаныс және
апатты жағдайда екенін қалай анықтады?
1 сұрақ кішкентай күшік нені байқады?
2сұрақ гүл шауһар ғарыш кемесінің бейтаныс және апатты жағдайда екенін қалай анықтады?
Ақтау — Қазақстанның оңтүстік-батысындағы қала, Маңғыстау облысының орталығы. Қала теңіз және әуе порты болып табылады.
Қала Каспий теңізінің шығыс жағасында орналасқан. Қаланың оңтүстік шығысында 40 шақырым жерде әйгілі Қарақия ойысы жатыр. Жер бедері тегіс, ол негізінен коррозиялық және дефляциялық әрекеттерден түзелген.Ақтау - Маңғыстау облысының (ескі аты Маңғышылақ облысы) орталығы. 1961-1964 ж.ж. аралығында Ақтау поселкесі, Ақтау қаласы деп аталды. XIX ғасырдың ортасында Қазақстанға жер аударылған украин ақыны Тарас Шевченконың құрметіне 1964-1991 жылдары Шевченко қаласы деп аталды. Өнеркәсіптік қала болып табылады.
Өзі қаңбақ болсын,
Онда қайдан салмақ болсын,
Тұрақтай алмай тегістікке,
Тірелді бір күн егістікке.
Бидайға қаңбақ тым қатты,
Дауыспен былай тіл қатты:
— Сен осы бидайсың ба?
— Бидаймын.
— Ақыл айтсам тыңдайсың ба?
— Тыңдаймын.
— Ашып айтсақ дұрысын,
Осы қай тұрысың?!
Жүрмейсің, көрмейсің, кезбейсің,
Не бар, не жоқты да сезбейсің.
Көктемде шығып,
Бастарың салбырап,
Күз болса бұғып,
Тұрғандарың маужырап...
Мен болсам міне,
Күні мен түні
Ұшарымды жел біліп,
Қонарымды сай біліп,
Сайран салып жүргенім,
Қызық өмір сүргенім...
— Ей, қаңбақ! — деді бидай,
Қанасына симай:
— Ашып айтсақ дұрысын,
Осы қай жүрісің?
Белгілі тұрағың жоқ,
Бас түгіл құлағың жоқ,
"Уф " десе қонасың,
"Суф " десе қонасың,
"Уф " десе ұшасың,
Қаңғырған қаңбақсың,
Кімге тұлға болмақсың ?
Біз болсақ міне,
Күні мен түні
Жинағанымыз дән,
Айналамыз толған ән...
Абырой да, бақ та,
Атақ та, даңқ та
Ерлік те, жеңіс те —
Барлығы осы егісте...
Бидайдың сөзі осымен бітті,
Қаңбақ жөніне зытты...
Дұрысын айтқан:
Бидай ма, қаңбақ па, —
Оны өздерің салмақта.