Оқылым Тапсырма
Мәтінді мұқият оқып , берілген сұрақтарға жауап беріңіз .
1 - мәтін « No136 ЖББОМ » КММ 8 - сынып оқушысы К.М.Ақанованың « Жалпы адамзаттық құндылықтар - рухани дамудың қайнар көзі » мақаласына АННОТАЦИЯ Мақалада автор жалпы адамзаттық құндылықтар ұғымына жан - жақты түсініктеме бере отырып , оның адам бойында қалыптасуына талдау жасайды . Автор « құндылық » түсінігінің тарихына тоқталып , түрлі авторлардың көзқарастарынан мысалдар келтіреді . « Құндылық » түсінігінің педагогика саласындағы рөліне тоқталады және адамды тәрбиелеу үшін оның өмір сүруіне ең керекті , маңызды , қажетті , бағалы дүниелердің жиынтығын құрайтын педагогикалық категория ретінде қарастырады . Автордың мақсаты – күрделі әрі аумалы - төкпелі заманда құндылықтар жүйесінің адам өміріндегі маңызды категория екендігіне оқырманның көзін жеткізу . Құндылықтарға бейімделу адамзатқа тән . Болмыс құбылыстарының құндылықтарынсыз әлеуметтік жан иесі ретіндегі адамның іс - әрекетінің де , өмірінің мәні де болмайды . Жалпы адамзаттық құндылықтар арқылы тәрбие беру – рухани азғындықтан шығудың ең басты жолы . Осы орайда бүгінгі таңдағы мектептерде жүргізілетін тәрбиенің өзіндің басты мақсаты да осында айқындалып , бағыты белгіленуі қажет . 2 - мәтін ШЕТЕЛДЕРДЕ ОҚЫП ЖҮР ТАЛАЙ ҚАЗАҚ
Соңғы жылдары түрлі мемлекеттік бағдарлама аясында мыңдаған шәкірт шетел асып , « инемен құдық қазыпты » . Ал мұның сыртында әртүрлі шетелдік гранттармен өзге елге қанат қаққан жастарымыз қанша ? Санын дөп басып айту қиын . Олардың қаншасы елге оралып , жемісті еңбек етіп жүр ? Сол жастарымыз өзге елден нендей тың жаңалық , нендей тың серпіліс әкеліп жатыр ? Ең алдымен , « Жастарды шетелде оқыту кемерінен асып бара жатқан жоқ па ? » деген сұраққа жауап тауып алған жөн . Алысқа бармай - ақ , іргедегі 1,5 миллиард халқы бар Қытайға назар салайықшы . « Айдаһар елі » шетелге бала жіберуге айлалы көзбен қарайды . Жылына оқу мақсатында бірнеше мың адамды ғана шекара асырып , 2-6 айлық , әрі кетсе , бір жылдық білім беру курстарына аттандырады . Олардың денін мемлекеттік қызметкерлер құрайды . Бұл – бір . Екіншіден , 120 миллионнан астам халқы бар Жапония мемлекет тарапынан жылына 15 - ақ азаматты шетелде оқытуға рұқсат береді екен . Ал Қазақстанда мемлекет тарапынан жыл сайын 3000 студентті 87 мамандық бойынша дүниежүзіндегі 32 елге аттандыруда . Бұл « шетелге бала оқытпау керек » деген ойды білдірмесе керек . Осы жағдайларды ескеріп , тек шетелде бала оқытудың санын емес , сапасын арттырып , кемерінен асып бара жатқан мәселенің тізгінін бір тартып қою керектігін аңғартады . Әрине , келешектің көкжиегін кеңіту үшін жастарымыздың дамыған елдерді көруі , сол жақтан дәріс алып , елінің кемесін алға сүйреуі қажет - ақ . Мұны жоққа шығаруға болмайды .Мәселен , осы бағытта « Болашақ » бағдарламасы жастарды өзі таңдаған озық оқу орнына орналастыру , оны оқуын бітіргенше қадағалау , сосын елге қайтқан соң жұмыспен қамту сынды жұмыстарды дөңгелетіп жатқаны рас . Qazir үшін Атыраудан журналистік зерттеу жүргізген Гүлзада Ниетқалиева 1 - мəтін 2 - мәтін Тақырыбы Жанры , жанрлық ереркшеліктері неде ? Құрылымы қандай мәтін бөлімдерінен тұрады ? Мәтіндер қалай ресімделген ?
Қожа Ахмет Яссауи кесенесі - ортағасырлық сәулет өнері ескерткіші. Түркістан қаласында орналасқан. 1396-1399 жылдары Әмір Темірдің бұйрығымен Қожа Ахмет Яссауи қабірінің басына тұрғызылған. Көптеген жазба деректерге қарағанда, болашақ құрылыстың жобасын жасауда Әмір Темір тікелей өзі қатысып, негізгі өлшемдерді анықтаған көрінеді. Кесене - үлкен порталды-күмбезді мемориалдық құрылыс. Архитектуралық жергілікті дәстүрді жете меңгерген парсылық шеберлердің жобасы құрылысқа негіз етіп алынған.
Кесененің жалпы архитектуралық құрылымдық жобасы мен композициясын қарастыру бұл құрылыс – мұсылмандық дәстүрдің қалыптасуының кіндік орталығы болғанын көрсетеді. Бұл сәулет ғимараты, барша жәдігерлерімен бірге ғасырлар бойы дәстүрлі Исламның жасампаздық рухын, асыл мұратын әйгілеп тұрады.
Ұлы ақынымыз Абай Құнанбайұлы бізге өте көп мұра қалдырды. Оның жазған өлеңдері, тәрбиелік мәндері бар қара сөздері қазақ үшін мәңгілік мұра болып қалады.
Абайдың өлеңдері мен қара сөздері әлі күнге дейін сақталып келеді. Қазақ халқы Абайдың мұрасын ұрпақтан ұрпаққа жеткізіп келеді. Алайда қазір көбіміз Абайдың өлеңдерін, сөздерін ұмытып барамыз.
Абайдың мұрасы- қазақтің рухани байлығы. Ол ешқашан жойылмайды. Абай – қазақ поэзиясының биік шыңы, құдіретті ақыны. Абайдың жүрек шерімен жазған туындыларының тағылымы мәңгілік қымбат қазына. Абай жалғыз қазақ халқының ұлы емес, адамзаттың ұлы десек артық айтқандық болмас.
Абайдың мұрасын мәңгілік сақтауға тырысайық!