І. ОҚЫЛЫМ Манайнді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз. Ертеде жылқы Күнге карап:
- О, қайырымды, Күн! Мені жануарлардың арасындағы ең сұлуы дейді. Оны өзім де білемін. Сонда да
кейбір дене мүшелерімді бұдан да әдемі етсем деп ойлаймын, - депті.
- Сонда қай жеріңді түзеткің келеді? - деп сұрайды Күн күлімсіреп.
- Егер аяқтарым бұдан да ұрындау болса, мен тіптен жүйрік болар едім. Мойным аққудың мойнындай
ұзын болса, маған ол бұдан да әсем көрік берер еді. Адамды арқалап жүру үшін арқамнан мәңгі
алынбайтын ер-тоқымым болса, жақсы болар еді.
- Күте тұр, - дейді Күн күліп.
Жылқыға күн түйені алып келеді.
- Міне, сен ұнатқандай ұзын аяқ, ұзын мойын, ері де дайын. Қала, сенің де осындай болғың келе ме? -
деп сұрайды Күн.
Жылқы көріксіз жануарды көргенде қалшылдап қоя береді.
- Жо-жоқ! - дейді қорыққанынан.
- Саған өз бойындағы сұлулығың да жетеді! Әркім өз қасиетін бағалауы тиіс,- дейді Күн жылқыға.
Содан бері жылқы әлі күнге дейін түйені көрген сайын қорыққанынан дірілдей бастайды екен.
(150 сөз)
1. Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз.
1]
2. Берілген сөздің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз
баяғыда
3. Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап жазыңыз.
1. Жылқы нені армандайды?
2. Жылқы түйені көргенде неге қорықты?
4. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз.
IӘркім өз қасиетін бағалауы тиіс.
IIЖылқы мақтанады.
III Күн түйені алып келеді.
A. II, I, III
В. ІІІ, ІІ, І
С. ІІ, ІІІ, І
II. ЖАЗЫЛЫМ
Басқа қалада тұратын досыңызға өзіңіздің мектебіңізді, оның бөлмелерін, жабдықталуын
сипаттап, хат жазыңыз. Хат мазмұнында хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді қолданып, хат
стилін сақтаңыз (60-70 сөз).
Бір күні атасынан немересі келіп былай деп сұрайды:
-ата айтыс деген не?екі адам неге бір-бірімен айтысады?-деп сұрайды.
Сонда атасы:
-Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы-деп жауап береді.
Айтысқа қызыққан немересі
-Ата айтыстың қандай түрлері бар? 'деп сұрайды.
Атасы ойланбастан
-Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік; 2. Жар-жар; 3. Жануарлар мен адамның айтысы; 4. Өлі мен тірінің айтысы; 5. Жұмбақ айтысы; 6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы; Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар- деп жауап қайтарып
немересінің айтысқа деген көзқарасын артырады!
Шолпан-Шолпан аңызда емші қыз болып айтылады әрі мейлінше сұлу.Ол бар ғұмырын ауру-сырқауларды емдеп, жазуға арнамақшы болады.Бірақ оның бұл ойы жүзеге аспай қалады:өзі сұлу,өзі ақылды емші қызға жігіттер бірінен соң бірі сөз айтып,ақыры оның соңы үлкен дау-жанжалға айналады.Ел арасында іріткі туа бастайды.Мұның бәрі өзінің сұлулығы мен ақылдылығына байланысты болғанын сезген қыз елден алысқа кетіп,халыққа нұрын биіктен шашқысы келеді.Сөйтіп,таң қылаң бере ол аспанға ұшып шығып,таң жұлдызына айналады.
Объяснение: